- Xin chép ra dưới đây những gì chợt đến trong đầu tôi về “một quốc gia đáng sống”. Đó là một quốc gia, trong đó người dân có thể an tâm mà sinh sống một cách yên lành, hạnh phúc. “Một quốc gia đáng sống” phải là nơi mà con người thấy mình gắn bó, yêu mến, biết rằng nó không phải là một “thiên đường dọn sẵn”. Trong quốc gia đó:
Thụy Sĩ là quốc gia đáng sống nhất thế giới năm 2017.
1. Tuyệt đại đa số người dân đều có niềm tin vững chắc, về tương lai, về quá khứ, tin tưởng (và có cơ sở để tin tưởng) rằng tương lai của mình và xã hội mình sẽ tốt đẹp hơn trong một thời gian có thể thấy được.
2. Con người có niềm tự hào về dân tộc mình, đất nước mình, về nơi mình đang sống, cũng như về cá nhân mình, gia đình mình, tập thể của mình.
3. Đại đa số dân chúng thấy được xã hội và đất nước mình ra sao, đang đi đến đâu; và biết phải làm thế nào đối với hướng đi hiện tại. Nói cách khác là có quan tâm và lo lắng về những vấn đề chung: quốc gia, xã hội, kinh tế, chính trị, đời sống... Biết không thôi chưa đủ, phải có quyền giải quyết khi thấy được phương cách giải quyết.
4. Dân trí cao, để hiểu được xã hội và đất nước mình đang ra sao, và tại sao. Cũng hiểu được nước mình đang như thế nào so với thế giới, với các nước tương đương, và với thời đại hiện nay. Để “biết mình, biết người”, dù là cá nhân hay quốc gia. Trình độ tri thức của xã hội nói chung phải cao, để theo kịp những tiến bộ và phát triển của thế giới, của thời đại, cũng như nắm được những thông tin hiện đại.
5. Con người không phải lo lắng về năm (5) điều cơ bản:
Y (sức khỏe được chăm sóc),
Thực (đủ ăn), Trú (có nhà ở), Giáo Dục (được học hành đầy đủ), và được
Tự Do (Tự do mưu cầu hạnh phúc, tự do về tư tưởng, tín ngưỡng, ngôn luận, đi lại, hội họp, vv...).
6. Xã hội đang sống là một xã hội Pháp Trị. Luật pháp công bằng, minh bạch, không ai có thể đứng trên luật pháp. Pháp luật tuyệt đối bảo đảm quyền lợi của người dân, trong đó có quyền được tự do, quyền tư hữu, quyền được sống hòa bình, bất khả xâm phạm. Mọi người có quyền hỏi “tại sao”. Trong xã hội phải có sự công bằng.
7. Giới cầm quyền phải theo đúng sở nguyện chính đáng của toàn dân, để nhân dân và chính quyền là một, có chung mục tiêu, lý tưởng, nhiệm vụ. Người dân có thực quyền để kiểm tra, quyết định, và có hành động thích đáng khi có vấn đề liên quan đến lợi ích quốc gia, xã hội, cộng đồng; hoặc khi có mâu thuẫn với chính quyền.
8. Môi trường sống của con người và thiên nhiên được bảo vệ, chăm sóc, kể cả có sự kiểm soát kỹ lưỡng về phẩm chất của thức ăn, hàng hoá tiêu dùng, hàng công kỹ nghệ, nông sản phẩm, môi trường nước, biển, không khí, vv...
9. Con người sống có tình người, có văn hoá. Văn hóa hằng được nâng cao, bảo tồn, phát triển, trong đó lẽ sống của con người là cốt lõi. Văn hóa cao để con người khôn ngoan, có tri thức, có cuộc sống đầy tính nhân văn, đối xử với nhau - cũng như ứng xử với sự việc - một cách hợp tình hợp lý.
10. Có an ninh và hòa bình cho nhân dân, đất nước. Xã hội đó phải có đủ trình độ và khả năng để gìn giữ hòa bình và chủ quyền: Có năng lực sản xuất vũ khí quốc phòng hiện đại, có nền kinh tế tài chính đủ mạnh để hỗ trợ cho ngoại giao, thương mại... Có kỹ thuật và trí tuệ để thực hiện dân giàu nước mạnh.
11. Công ăn việc làm ổn định: Nền kinh tế phải đủ khả năng để tuyệt đại đa số người dân có công ăn việc làm. Xã hội phải có năng lực để lo cho người khuyết tật, già nua, thất nghiệp, cô nhi quả phụ, vv...
12. Nền giáo dục nhằm đào tạo những công dân có liêm sỉ, có văn hoá, biết có trách nhiệm. Về một quốc gia đáng sống, có lẽ khá nhiều người trong chúng ta nhớ được những ước mơ của những lớp người đi trước. Có thể kể ra được ngay tác phẩm “Tân Việt Nam” của cụ Phan Bội Châu, trong đó cụ đã vạch ra hình ảnh ‘quốc gia đáng sống’ đó như thế nào
Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, tuy đã không trực tiếp nói ra nhưng cũng đã cho chúng ta được nhiều nét cụ thể về một xã hội đáng sống:
Đêm mai này trời im tiếng súng
Cho mẹ hát ca dao trên đồng
Đêm mai nầy hỏa châu hết sáng
Xin cầm lấy con tim của nhau
Đêm huy hoàng trời mưa trút xuống
Ôi từ đó nghe như thiên đàng.
Đêm mai này, cho thôi dài
Người Việt hái lúa ngoài đồng chín
Đêm no lành, đêm thanh bình
Người Việt thấy tương lai rất gần.
Đêm tưng bừng, đêm vui mừng
Người Việt hát cuối làng đầu phố
Đêm xa lạ, đêm chói lòa
Người Việt sống như chưa bao giờ…
Đêm mai này phố xá thênh thang
Quê hương đầy bóng dáng anh em
Đêm yên lành trong mắt trong tim
Khóc bên nhau là đêm vui mừng…
Đường ta đi hôm nay có bước chân tự do
Người Việt Nam hôm nay sống với nhau thật thà...
(TCS: Đêm Bây Giờ Đêm Mai + Đồng Dao Hoà Bình)
Nhạc sĩ Nguyễn Hiền cũng đã vẽ ra hình ảnh của một đất nước hoà bình, nên thơ, đáng yêu, đầm ấm, đáng sống:
Anh cho em mùa xuân
Trẻ nô đùa khắp trời
Niềm yêu đời phơi phới
Bàn tay thơm sữa ngọt
Giải đất hiền chim hót
Mái nhà xinh kề nhau
Anh cho em mùa xuân
Đường hoa vào phố nhỏ
Nhạc chan hòa đây đó
Tình yêu non nước này
Bài thơ còn xao xuyến
Rung nắng vàng ban mai …
Đất mẹ đầy cỏ lúa
Đồng xanh xa mấy mùa
Ngoài đê diều căng gió
Thoảng câu hò đôi lứa.
Trong xóm vang chuông chùa
Trăng sáng soi liếp dừa
Con sông dài mấy nhánh
Cát trắng bờ quê xưa…
(Nhạc Nguyễn Hiền, thơ Kim Tuấn: “Anh Cho Em Mùa Xuân”)
Phần nhận xét hiển thị trên trang
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét