Xứ Đoài mây trắng bay..: Cái phao màu đỏ

Thứ Tư, 16 tháng 8, 2017

Cái phao màu đỏ

Kết quả hình ảnh cho Ảnh cái phao tín hiệu đường sông?

Cái phao màu đỏ

Truyện ngắn của Hồng Giang

Anh Cu Tài vừa chợp mắt được một lúc, nghe có tiếng kêu vọng thất thanh ngoài mặt sông. Anh vội vàng với cái đèn pin, choàng dậy. Từ ngày vợ và con gái đi làm xa, anh thường ít ngủ. Giấc ngủ đêm nào cũng chập chờn. Nhất là quãng thời gian cả tháng qua, mưa kéo dài, đêm nào cũng trằn trọc mãi mới vào giấc được. Anh lần ra đầu nhà bè, lắng tai nghe. Tiếng kêu nghe chập chờn không rõ chìm trong tiếng nước cồn lên phía ngoài gềnh, chỗ cái phao tín hiệu cuối bãi Sản. “Anh.. T..à.i.. ơ.i.. c..ứ..u ..e..m..” Tiếng kêu như từ cõi nào xa lắm vọng lại, rờn rợn. Cu Tài thoáng rùng mình. Không kịp nghĩ nhiều, anh cởi dây buộc chiếc thuyền sắt vẫn dùng đánh cá đêm, lao ra nơi có tiếng kêu cứu vừa rồi. Chỉ một nhoáng, ánh đèn buộc trên đầu của anh Cu Tài đã soi rõ hình dáng nửa con thuyền sắt sơn màu lá cây quen thuộc. Đúng là thuyền nhà Bình Liên, bạn chài lưới với mình!

Trong chớp mắt con thuyền ấy chìm mất tăm. Chỉ kịp nhìn thấy hai cái đầu người đen đen nổi trên mặt nước, bốn cánh tay đang cố sức vung vẫy giữa sông.

Vợ chồng nhà này là dân hàng chài có nghề, biết bơi lội từ tấm bé, sao lại phải kêu cứu? Chắc là sợ mất con thuyền, nguồn sống duy nhất của mình chăng?

Chả nghĩ nhiều. Cứu người như cứu hỏa. Thuyền chìm rồi thì cứu người, Cu Tài vội nắm tóc kéo người vợ lên trước. Để cô ta nằm lên khoang thuyền, Anh quay mũi thuyền, để quay sang cứu người chồng, thì anh chồng đã không thấy đâu!

Cu Tài soi đèn tìm trước, tìm sau.. Mặt sông lại yên tĩnh, như chưa xảy ra chuyện gì. Xục cả các bụi rậm hai bên bờ, cũng không! Một hồi lâu, vẫn không dấu tích, Cu Tài thất vọng quay vào bờ. Khi này người vợ đã tỉnh lại, đầu tóc ủ rũ, tay bám vào mạn thuyền, thở không ra hơi, mắt hốt hoảng nhìn ra mặt sông. Cứ tình trạng này sẽ bất lợi, cô ấy chắc uống nước đã khá nhiều, cần đưa lên trạm cấp cứu ngay. Rất có thể cô ấy rất muốn nhảy xuống sông, tìm kiếm người chồng. Anh chồng vừa qua trận ốm, mới tỉnh lại sau thời gian đi trại về. Nếu anh ta mạnh khỏe, sông nước này chả là cái gì. Nhìn qua kiểu cách ấy, anh Cu Tài thấy không nên chần chừ. Cứ tạm đưa chị vợ lên nhà bè đã, rồi hô hoán dân làng ra trợ giúp, tìm kiếm người chồng sau vậy.

Anh không ngờ vụ tai nạn lại có kết cục bi thảm đến như thế. Chị vợ chỉ kịp nói: “Nhà em định ngủ luôn trên thuyền, không về nhà, định sáng sớm đi xem lờ tôm đỡ phải leo lên leo xuống..chẳng may nước cuốn tuột dây neo, mắc vào cái phao nên thuyền bị lật..” chưa dứt lời chị ta ngất đi, bất tỉnh. Có lẽ do chấn động kinh hoàng vừa xảy ra..

Cái phao vốn là báo tín hiệu an toàn, không ai ngờ nó lại là nguyên nhân gây tai họa..

Lâu rồi, làng tôi mới có một đám ma lạ lùng như thế. Rạp đã bắc từ chiều hôm trước mà nhang án, bài vị chưa bày, linh cữu vẫn không thấy đâu. Trống kèn chưa nổi. Gian ngoài ngôi nhà hẹp, kiểu nhà ống của hiếu chủ vẫn nhìn thông từ ngoài vào trong. Bên ngoài bãi đất trống sát ngay cạnh đó căng chiếc bạt dài, kê bàn ghế.Một số bàn vẫn bỏ trống. Khách thăm viếng sau mấy lời thăm hỏi tang quyến lặng lẽ ra đây ngồi. Dãy bàn đầu anh Cu Tài ngồi cùng mấy người trung trung tuổi. Anh Ất, anh Giáp, anh Bích gù đang thì thầm. Không ai nói to, làm xao động không khí tang tóc đang trùm lên không gian chật chội, u buồn. Ai mà cười nói vui vẻ được trong lúc này?

Nghĩa tử là nghĩa tận. Ai mà không cảm thương ái ngại cho người xấu số không may gặp nạn, bở lại vợ dại con thơ, đường đột ra đi trong đêm mưa gió trên khúc sông này?

Cho đến giờ đã hơn hai ngày tìm kiếm, hơn chục chiếc thuyền sục xạo khắp mặt sông, không kể ngày đêm vẫn chưa thấy dấu vết, thi thể nạn nhân.

Bài vị vẫn chưa được làm, kèn trống chưa được nổi. Quả phụ mới ngoài ba mươi, nét mặt thất thần, đôi mắt trũng sâu, tóc rối bời, ngồi giữa đám người lặng lẽ vây quanh chị.

Người ta nhìn ra sông. Sau cả tháng trời mưa như mưa dầm tháng bảy, nước sông đục ngầu. Nơi ngày xưa rộn dịp tàu thuyền qua lại, giờ vắng hoe vắng hắt.

May mà từ ngày có đập thủy điện ở thượng nguồn, dòng sông không còn hung dữ quá như những năm trước, sôi réo ầm ầm như động đất, lở núi. Kể cả mùa lũ, lòng sông bây giờ cũng chỉ còn đầy hơn ngày thường. Nước to vài hôm rồi rút. Có chỗ có thể lội bộ từ bờ bên này sang bờ bên kia.

Những vụ đuối nước như hôm nay chỉ xảy ra hãn hữu. Thường thì có tai nạn xảy ra, nghe tiếng hô hoán, người ta đã kịp tiếp ứng, cứu được nạn nhân. Ít khi xảy ra điều đáng tiếc như lần này.

Anh Ất đang chỉ ra khúc sông trước mặt, nơi đang có cái phao lập lờ màu đỏ:
- Tai vạ là từ cái phao ấy mà ra.
Anh Giáp bấm vào cạnh sườn anh Ất:
- Ai mà không biết, nhưng ông cẩn thận cái mồm cho tôi nhờ. Lời nói đọi máu. Có lời nói nên vợ nên chồng, có lời mất nhà mất cửa, có khi làm người ta tù tội cũng nên!
Anh Cu Tài chưa hiểu anh Giáp vì sao lại nói vậy? Hỏi lại. Bích gù từ nãy ngồi yên, không nói gì, vất mẩu thuốc lá Thủ Đô xuống gầm bàn, bảo:
- Mày cứ làm như người trên trời rơi xuống ấy! Có bao giờ người ta đặt phao giữa luồng chảy không? Ban ngày nhìn thấy còn tránh được chứ đêm hôm lũ cuốn xiết như thế, vướng vào cái phao, lật thuyền có khác gì vướng vào cãi bẫy chết người không?

Thì ra thế. Anh Tài hỏi là sao anh Giáp lại có câu: “..Lời nói đọi máu” chứ nguyên nhân vì sao xảy ra chuyện đắm thuyền, ở đây anh rõ hơn ai hết.

Lão Phiến “hòn” ghé tai anh nói nhỏ:
- Làm rõ ra mọi chuyện có anh mất nghiệp, không khéo còn ngồi tù nữa, nên người ta mới nói thế. Nghe thì phải hiểu, chả nhẽ phải nói trắng ra à. Ai chứ người này vai vế to lắm, nói ra không cần thận là lôi thôi to!
Cu Tài ngồi im không nói gì. Anh nhìn lên khúc sông phía thượng nguồn đổ về. Nơi ấy có bến phà, tàu dắt xà lan đang từ từ qua sông..Anh đã từng có thời làm thuê trên con phà đó. Chủ phà là ông Lân tướng đô vật, đôi mắt vằn đỏ như mắt trâu rừng, lông mày rậm, tướng đi đĩnh đạc, dáng con nhà võ. Chỉ nhìn thấy thân hình chắc nịch của ông ấy, đôi vai hộ pháp, những ngón tay chuối mắn người ta đã thấy ngài ngại. Chỉ cần ông ấy hượm khẽ, đụng khẽ một cái là người yếu sức có thể lăn quay. Ông này cực kỳ nóng tính, cái gì không vừa ý là đôi lông mày dựng ngược, hai bên má giật búi thịt liên hồi.

Người ta nhiều khi nhầm khi nghĩ người nóng nảy tính tình thẳng thắn. Ông Lân này lại khác. Một con người cực kỳ thủ đoạn, từng làm cai, làm bưởng ở bãi vàng năm nào. Nghe đồn dạo trước ông ta còn kinh doanh thứ hàng cấm dễ chết người, bị công an bắt về đồn mấy ngày. Không biết làm cách nào đó, ông ấy chỉ ăn cơm cân mấy bữa rồi ra,không bị truy cứu gì cả. Câu chuyện mà mấy người kia đang thì thầm có liên quan đến ông ta. Người ta không dám nói lớn tiếng vì sợ bức vách có tai. Trong số người đang ngồi ở đây nhỡ có người nhà ông ấy nghe thấy thì sao?

Hai chục năm trước, khúc sông này nằm trên thủy lộ quan trọng của cả vùng. Thời bấy giờ chưa có đường tỉnh lộ, sau đổi thành quốc lộ như bây giờ. Giao thông chủ yếu bằng đường thủy. Từ sớm tinh mơ đến tận đêm khuya, trên sông lúc nào cũng vang vọng tiếng thuyền máy, tiếng tàu chạy. Trên bến dưới thuyền, dọc sông không mấy lúc vắng người.

Cái phao đặt đầu bãi Sản được đặt vào thời điểm ấy. Đó là khối bê tông nặng cả tấn đặt chìm dưới nước. Nó được nối với sợ cáp bắt chặt vào chốt của cái phao hàn bằng tôn dày, không gỉ, sơn màu đỏ. Cách xa cả nửa cây số, bằng mắt thường người ta vẫn nhận ra nó khi ngồi trên thuyền hay bè xuôi ngược trên sông. Nhờ có nó những bè đi xuôi, thuyền tàu chạy ngược không bị đâm vào gềnh Ông, hay mắc cạn vào đầu bãi Sản. Những vụ tai nạn đáng tiếc nhờ thế mà ít xảy ra ở khúc sông thơ mộng và cũng có nhiều câu chuyện hãi hùng.

Khi bến phà của nhà Lân mở, cái phao lại vướng lối ra vào của ca nô dắt phà. Không rõ có xin phép nhà chức trách hay không, cái phao được rời ra chỗ khác, trôi mãi sát bến đò nhà Thịnh Mậu. Nhà Thịnh Mậu cằn nhằn vì nó làm cản lối ra vào của thuyền nhà ông ta. Đôi bên lời qua tiếng lại. Cuối cùng nhà Lân phải thuê tàu cẩu kéo nó ra phía đầu bãi sản, chỗ có mấy hòn đá nổi lập lờ. Nếu ở chỗ đủ sâu, khi có thuyền vướng vào chiếc phao sẽ chìm xuống cho thuyền bè trượt qua. Chỗ này vướng hòn đá bên dưới nó ì ra đấy ..và xảy ra chuyện. Thêm một giai thoại bi thương trên khúc sông này chỉ vì cái phao đặt không đúng chỗ!

Không nhớ bao nhiêu lần tôi được nghe những chuyện kỳ quái. Vậy mà khi anh Cu Tài kể lại vẫn muốn nghe vì nó kỳ dị khác thường. Nào là đêm sáng trăng suông có người nhìn thấy đôi thuồng luồng vờn nhau dưới nước. Chúng có cái mào trên đầu màu đỏ rực to bằng cái quạt nan. Nào ông cụ Chuối kéo vó đêm quãng dưới gềnh ông thấy điều lạ lùng. Khi ông cụ kéo vó bè lên, cái vó nặng trĩu không sao kéo lên được. Trong vó có tiếng quẫy đạp, tiếng cười sằng sặc ghê rợn. Ông cụ hoảng hồn phải bỏ vó bè nhảy lên bờ, chạy về nhà. Lần ấy ông cụ về ốm nằm liệt nửa năm giời, khám không biết bệnh gì, chỉ thấy mắt trợn ngược, miệng xùi bọt mép, hai tai khua khua trước mặt. Mãi sau phải nhờ thầy cao tay ở Đồng Rôm về cúng tạ mới khỏi. Toàn những vụ đắm nước rất lạ, xảy ra cực kỳ vô lý. Chuyện anh Hai Hùng, cán bộ văn hóa tỉnh đi về tìm hiểu phong tục, văn hóa người Dao, giỏi bơi lội. Không hiểu tại sao, giữa mùa nước lặng, sông vơi, khi anh bơi mảng ngang qua chỗ gềnh Ông giữa trưa nắng tỏ, đột nhiên mất hút. Cô người yêu đi cùng ngồi bờ bên này thấy vậy kêu thất thanh, dân làng chạy ra thì đã không kịp nữa rồi.

Lạ ở chỗ nạn nhân toàn là người giỏi bơi lội, đi sông nước đối với họ quen như đi trên bờ.

Từ ngày có cái phao tín hiệu, người ta qua sông thường tránh chỗ này. Vì thế lâu lắm rồi tai nạn không xảy ra.

Khi có đường trải nhựa trên bờ, đường thủy đi lại bằng tàu thuyền bớt hẳn. Có chăng chỉ vài ba con thuyền nho nhỏ chạy máy xăng của thuyền chài, đánh cá vào buổi tối, đêm khuya.

Cái phao chỉ còn tác dụng với ít người có công việc trên sông, không mấy ai để ý đến.

Cho đến lúc này mới có thêm những câu chuyện xì xầm về nó..

Tôi được cử làm chân ghi sổ sách giúp nhà đám.

Đến chiều, có tin báo đã tìm thấy xác nạn nhân. Người ta tìm thấy anh mắc kẹt giữa hai chiếc xà lan chở cát mãi phía dưới sông, cách đây hơn chục cây số. Chính vì thế mà hai ngày kiếm tìm người ta không tìm thấy. Chỉ khi chiếc xà lan mé ngoài được kéo ra, thi thể nạn nhân mới lộ ra.

Lễ viếng vẫn chưa bắt đầu vì còn phải chờ đưa thi thể đi đài hóa thân, sau đấy mới đưa về. Vì thế công việc hiện giờ của tôi là ghi danh sách những người hảo tâm quyên góp giúp đỡ gia đình nạn nhân theo ý kiến đề nghị của ông trưởng thôn nêu ra.

Làng tôi chưa phải là đã giàu có gì, thậm chí có người còn rất “hoàn cảnh”, nhưng tinh thần lá lành đùm lá rách thật chả kém nơi nào. Người năm chục, kẻ một, hai trăm ai có lòng nào giúp lòng ấy. Kể như nhà anh Quế điếc còn trong diện hộ nghèo nhà nước vẫn phải hỗ trợ, cũng ủng hộ một trăm ngàn.. Tôi ghi gần đặc hai trang giấy.

Đã van vãn người, định quay ra làm vê thuốc lào thì thấy Lân, không biết đến đứng sau lưng tôi từ lúc nào, lên tiếng:
- Thầy ghi cho em..
Lân ngày trước vốn là học sinh cũ của tôi hồi tôi dạy cấp hai. Tôi hỏi: “Anh định giúp hiếu chủ bao nhiêu”. Anh ta bảo “Em chỉ có năm triệu.” Tôi hơi giật mình. Từ đầu đến giờ chưa có ai ra một số tiền to như thế. Lân còn ghé tai tôi dặn thêm: “Tý nữa có lên loa, xin thầy bảo đừng đưa tên em lên. Thầy nhớ nhé”. Tôi gật đầu, nghĩ bụng anh ta lo hơi xa. Không ai lên loa trường hợp như này. Thỉ dụ như quyên góp ủng hộ đội bóng hay lo tết trung thu cho thiếu nhi lại là một nhẽ khác. Người ta thường hay lên loa để biểu dương, ghi nhận công đức của các nhà tài trợ hay hảo tâm. Việc hôm nay lại khác. Ai lại oang biểu dương công đức trong lúc tang gia bối rối của nhà hiếu chủ vào lúc này? Chắc là Lân có ẩn ý gì mới dặn tôi như vậy. Nhìn nét mặt anh ta khác hẳn thường ngày, như có điều lo lắng, tôi im lặng, không nói gì.

***
Sau đám tang mấy ngày, làng tôi lại ai vào việc nấy. Không khí tang tóc cũng dần nguôi ngoai. Đi qua nhà vừa có đám, đã thấy chị Liên dọn dẹp quanh nhà. Người làng cũng không ai nhắc chuyện buồn, thì Lân chạy xe xuống nhà tôi năn nỉ:
- Hôm nay em có chuyện muốn thưa với thầy.
- Lại chuyện cái phao à? – Tôi hỏi.
- Vâng. Em suốt mấy ngày qua chả đêm nào ngủ được. Chợp mắt được một lúc là gặp ác mộng.Thấy thằng Bình mặt trắng toát, tay cầm cái dùi, đến đòi nợ. Mà em có nợ tiền nợ bạc anh ta hoặc với ai bao giờ đâu? Lại nghe nói nhà ấy đang chuẩn bị phát đơn kiện, em lo quá mới đến thỉnh ý thầy..
- Người ta có kiện hay không thì tôi chưa nghe ai nói. Nhưng anh có cảm thấy bứt dứt trong lòng không? Tôi nghĩ chả tòa án nào hơn tòa án lương tâm con người. Mình cư xử làm sao cho phải hơn là lo đối phó kiện cáo.
- Dạ, em có phải tim làm bằng gỗ đâu? Nhưng nếu họ kiện, em phải làm sao hả thầy?
- Cái này tôi cũng không biết phải nói với anh thế nào. Cái phao đáng lẽ nó màu đỏ, anh đã làm nó thành ra đen mất rồi.. Để tôi tính xem đã..
Tôi biết nhà Bình Liên vốn thật thà, chất phác lại hiền lành, chả bao giờ khúc mắc với ai. Hơn nữa chị vợ văn hóa ít, việc kiện tụng rất có thể không xảy ra. Nhưng biết đâu “Nó lú thì chú nó khôn” nhỡ có người bày vẽ cho thì sao?
Nhưng mà, một trăm cái lý, không bằng một tý cái tình. Suy tính một lúc, tôi nói:
- Theo tôi anh nên chủ động đến nhà người ta nói chuyện trước đi. Người mất thì đã mất rồi. Có đi kiện, anh ngồi tù, người ta cũng chẳng được gì. Người chết cũng không thể sống lại. Chi bằng thương lượng với nhau, bồi thường thỏa đáng cho người ta. Tôi chắc nhà chị ấy cũng nghe, mà chính quyền cũng không can thiệp.. Bây giờ người ta khuyến khích hòa giải các vụ khúc mắc trong dân. Bần cùng lắm mới phải đưa ra chỗ công quyền.
Đôi lông mày rậm của Lân đang nhíu lại, nghe đến đây rãn ra, nét mặt mừng rỡ:
- Vậy mà em rối ruột quá, không nghĩ ra. Để em về thu xếp. Năm triệu bạc em đưa hôm ở đám tang đúng là chả bõ bèn gì so với lỗi của em, cho dù mình không chủ ý..Nhưng bồi thường rồi mà bên chính quyền người ta vẫn hỏi thì sao ạ?
- Cái này tôi cũng chịu, không biết tham gia với anh thế nào.. Nhưng chủ quan mà nói, nếu không có người khiếu kiện, chắc người ta cũng không hỏi đến đâu. Nhà nước thiếu gì việc để làm? Việc này ai chứ anh tôi tin là biết cách giải quyết, còn hỏi tôi làm gì?
Lân có vẻ bẽn lẽn. Cái vẻ như hồi nào còn là học sinh của tôi, lần tôi phân xử anh ta đánh bạn cùng học trong lớp:
- Có gì nhờ thầy giúp em một tiếng. Thấy hoàn cảnh nhà ấy tuy chưa có ai có dấu hiệu gì, em vẫn cứ thấy áy náy trong lòng..

Tôi chỉ còn biết ừ hữ, chứ không dám quả quyết nhận lời. Đường đời muôn ngả, bách nhân bách tính, ai lường trước hết được cả mọi sự ở đời? Nhận giúp mà không thành, chả nhẽ mình hứa suông?
Lân chào tôi ra về, vẻ mặt có phần bớt căng thẳng. Đúng là tình thương và lòng chân thành luôn là cái phao cứu rỗi con người mỗi khi bấn loạn. Đó phải là chiếc phao màu đỏ, không thể là màu đen..

Anh ta không quên chỉ cho tôi thấy ngoài mặt sông, nơi có chiếc tàu kéo đang dìu chiếc phao về chỗ cũ. Dưới ánh nắng mặt trời, cái phao đỏ sáng lên trên mặt nước như cục than hồng. Anh Cu Tài đang bơi thuyền phía trước, làm xi nhan..

==========

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Xứ Đoài mây trắng bay..

Thứ Tư, 16 tháng 8, 2017

Cái phao màu đỏ

Không có nhận xét nào:

Wikipedia