Thơ bác Cả vọng:

Nhương Trần

THƠ LÊN SÀN
Người ta lên sàn tôi cũng lên sàn
Tôi ôm một trăm tập thơ vừa xuất bản, bước vào với vẻ kiêu sa
Không kiêu sa sao được giữa mệnh giá, khớp lệnh, mua vào bán ra
Giữa thiên la hy vọng và thất vọng
Giữa ồn ào siêu thị chen cứng những sinh linh
Tìm mưu trước để rút tiền đồng loại

Thi ca còn hơn cả hoa hậu
Còn hơn cả lý luận tối mù hàng trăm năm không hiểu nổi
Con chữ lung linh, con chữ thiên thần
Tôi lớn giọng: hỡi những nhà đầu tư
Tại sao không bỏ vốn vào thi ca
Không chăm gốc mà toàn gặt ngọn
Im lặng
Im lặng
Im lặng
Tôi ôm một trăm tập thơ bước ra
Như ôm cây đàn thánh thót
Tử Kỳ chưa gặp Bá Nha..
Buồn
Buồn
Biết bao giờ khớp lệnh…

Phần nhận xét hiển thị trên trang

Trích TT "Mây ngàn"

          ( ảnh không liên quan đến bài viết, chỉ để nhớ Nick V.)

Cái chuyện Tây tấn công không còn là tin đồn nữa. Từ làng tôi đã có thể nghe thấy tiếng moọc chê, súng cối ì ùm dưới mạn Vĩnh Yên, phía dãy núi Tam Đảo. Bên xứ Đoài nhìn từ đây đã thấy những cột khói đen bốc cao lên cuồn cuộn. Máy bay bà già đã có lần bay sát sạt qua, xả đạn mười hai li xuống đất, dọc hai bên bờ sông. Nơi ấy có những đoàn thuyền tản cư đang chuẩn bị chèo chống, đẩy mãi lên mạn ngược.

Cả vùng nhộn nhạo, bàn tính người đi kẻ ở?

 Chính phủ kháng chiến dán yết thị, rải truyền đơn kêu gọi toàn dân “tiêu thổ kháng chiến”, “toàn diện kháng chiến”. Rồi thì kêu gọi “Tuần lễ vàng” lấy tiền mua vũ khí cho bộ đội.

Mẹ tôi thôi cả công việc chợ búa. Hàng ngày gánh đôi quang thúng đi vận động các làng mở “hũ gạo kháng chiến”.

Dân quân du kích học tập kinh nghiệm làng chiến đấu “Vật lại” bên Sơn tây, hô hào dân chúng dựng làng kháng chiến. Bên ngoài bìa làng, tre xoan được ngả xuống làm hàng rào. Bên trong đào hào làm phòng tuyến chờ đánh địch.

Chiến tranh đôi khi là một kiểu hội hè, vừa lẫm liệt vừa bi thương.

Cả đến sập gụ, tủ chè cũng mang ra làm chiến lũy. Ngoài tự do độc lập ra, bây giờ chả còn có gì đáng được coi trọng, quý giá nữa vào lúc này.

Những nhà ngói năm gian, bảy gian phút chốc biến thành kè, thành cọc, thành chiến hào. Công sức, của nả gom góp bao năm trời phút chốc tan han hoang. Người giàu có cũng như kẻ nghèo nàn, lúc này ngang bằng nhau về mọi mặt.

Ông tôi bỏ cái ý định cuối năm ấy về làng Bún bên xứ Đoài thăm quê cũ. Làng xóm loạn động thế này còn thăm thú gì được nữa?

Điều làm ông nội tôi mất ăn mất ngủ mấy ngày nay không hẳn vì cuộc sống gia đình tôi. Người lo nhất là sự tồn tại của ngôi đình. Ông tôi phải vất vả lắm mới thuyết phục được đám thanh niên hăng hái, nhiệt tình kháng chiến đừng động đến ngôi đình.

Nơi ấy không chỉ là nơi thiêng liêng của cả làng, cả vùng mà còn là sự tôn nghiêm, linh nghiệm của cả quốc gia dân tộc.

Một ngôi đình từng tồn tại hàng trăm, thậm chí hàng ngàn năm đâu phải chỗ được phép tự ý đụng tới, dù với danh nghĩa nào?

      May thay giữa lúc các bô lão trong làng còn đang dàn xếp với đám du kích quân trẻ người non dạ thì ông Tú Ất xuất hiện.

Ông ủng hộ ý kiến của bậc già cả trong làng, đồng ý là tạm thời chưa đụng đến ngôi đình. Ông phó ban Việt Minh xã còn chưa đồng tình. Ông ta bảo:

- Nếu Tây nó đến, nó lấy ngôi đình này làm chỗ đóng quân, chúng tôi không chịu trách nhiệm đâu đấy!

Ông Tú Ất gật đầu:

- Được rồi, đồng chí cần làm giấy, tôi chịu trách nhiệm, ký cho. Việc này trên chưa cho ý kiến chỉ đạo, nhưng tôi thấy nên thận trọng, không thể tùy tiện!

Ông phó ban giở xà cột lấy ra một tờ giấy, rồi rút cây Pắc ke túi áo ngực ra định viết. Chợt phát hiện bút khô mực từ bao giờ, ngượng ngịu nói chữa:

- Đồng chí là cấp trên, đồng chí nói chúng tôi phải chấp hành. Nhưng tôi cứ thấy áy náy không yên..

- Kháng chiến còn bận bao nhiêu việc. Nếu không thật cần thiết không nên phá dỡ lung tung. Kể cả nhà dân cũng vậy. Kháng chiến còn trường kỳ gian khổ, có phải ngày một ngày hai đâu? Phá hết rồi ăn ở chỗ nào?

Ông lúc này rất vội, đã định quay đi, cảm thấy không an tâm, quay lại mời tất cả các vị già cả, ông phó ban và đám dân quân vào trong đình.

Đám trẻ con chúng tôi thấy vậy, cũng tò mò vào theo. Thầy giáo Ất, ông cán bộ cấp tỉnh lúc đấy nói một bài rất dài. Tôi không nhớ được nguyên văn.

Đại ý thế này:

“ Nhà nước Đại Việt xưa vốn là một quốc gia hùng mạnh gồm cả trăm tộc người, có kinh đô phía nam sông Dương Tử, kéo dài từ ngọn núi Phật Sơn ( Sau này trong ca dao của ta mới có câu: “công cha như núi Thái Sơn”.  Núi Thái Sơn chính là núi Phật sơn này đấy các đồng chí ạ, chỉ là cách gọi khác mà thôi ). Nhưng do quốc gia láng giềng của người Hoa Hạ lúc đó bành trướng, xâm lấn mới chuyển dần về phương nam. Văn Lang là nhà nước sau cùng của quốc gia đó còn sót lại, phần tinh hoa trường tồn của Đại Việt khi xưa. Chúng ta là con cháu vua Hùng lẽ nào lại xâm phạm tôn miếu tổ tiên? Giặc chưa hại mà ta đã phá rồi, làm sao ăn nói với mai sau?..”

Ông còn nói dài thêm một khúc nữa. Khúc này không hiểu vì sao tôi không nhớ được? Nhưng những lời trên tôi còn ghi nhớ đến tận bây giờ.

Tranh thủ bài diễn văn ngắn, ông giáo Ất vội vã xuống thuyền về phía bên Việt Trì. Bên đó địch và ta đang giằng co với nhau từng tấc đất. Có người sang báo “an ninh ta vừa phát hiện ra một nhóm lô bê gián điệp địch cài vào nội bộ ta”, đang đợi ông về cho ý kiến chỉ đạo xử lý, ông không thể nán lại lâu.

Tôi kể câu truyện trên, để thấy ngôi đình làng tôi có giá trị và quan trọng như thế nào. Nếu nó bình thường như ngàn vạn ngôi đình khác, trong tình thế nước sôi lửa bỏng lúc bấy giờ, hẳn ông Tú Ất không để tâm và mất thì giờ đến như thế..

Tieepstheo:>>

Đối với tôi, khi ấy chưa có cụm từ “thần tượng” như bọn trẻ sau này khi chúng tôn trọng và yêu mến một ai đó. Nhưng ông Tú Ất là người tôi vô cùng ngưỡng mộ. Ông từng cõng tôi những buổi chiều đi dọc bờ đê xem người ta thả diều. Vừa đi ông vừa kể cho tôi nghe những câu chuyện lạ lùng mà người làng tôi, kể cả cha mẹ, ông bà tôi chưa bao giờ thấy hay kể được. Ông phác họa vào ký ức non nớt của tôi về một thế giới của ngày mai. Trong thế giới ấy, người với người là bạn bè, không phân biệt giàu nghèo, đẳng cấp. Mọi người đều coi nhau như anh em ruột thịt. Một xã hội mọi con người đều tự giác, giàu lòng thương yêu nhau. Không có người bóc lột người. Người ta làm theo năng lực và hưởng theo nhu cầu, không có đố kị, bon chen, không âm mưu và tội ác. Thế giới ấy không dung nạp bất công, thậm chí không cần đến tòa án, công an hay quân đội. Không có trại giam, không có chính phủ, không người cầm quyền, đè đầu cưỡi cổ người khác. Mọi người đều bình đẳng như nhau, ai cũng có hạnh phúc. Đó là thế giới kể cả những người già nhất trong làng tôi cũng chưa ai thấy và nghe nói bao giờ. Không hiểu sao những người từng trải, khôn ngoan nhất thời bấy giờ cũng tin là sẽ có như thế thật, nói gì một đứa trẻ chưa đến mười tuổi như tôi?

Tôi càng kính trọng ông hơn sau lần ông lội ra giữa dòng sông để cứu tôi và anh cu Tý. Bố mẹ tôi bảo ông là người cha thứ hai của tôi vì không có ông hôm đó tôi và càng cu Tý có thể đã bị hà bá lấy đi rồi.

Tôi càng khâm phục hơn những buổi tối đứng xem ông dạy võ cho các chú của tôi. Các chú tôi bấy giờ đã cứng tuổi, xương cốt không còn dẻo, lại hết thời hăng hái nên rất sợ đau. Ông Tú bảo: “ Quốc dân toàn các kẻ ươn hèn thì mong gì có tự do, độc lập được? Đau cũng phải tập. Có thế, nó mới rắn rỏi con người.Tập võ không phải chỉ để đánh nhau, căn bản là luyện rèn ý thức và nhân cách”. Kết quả là các chú tôi hết sợ đau, ham tập lắm. Bị đau thì lấy gio nóng, cơm nóng chườm, quyết không bỏ cuộc.

Sau này cả hai người chú của tôi được ông giới thiệu vào đội “công an xung phong”. Chuyên đi trừ gian diệt ác. Một lần theo ông phục kích chém chết thằng quan hai Pháp trên bến Trung Hà, bị địch bao vây, bắt sống được cả hai người. Chúng đưa về giam dưới Hỏa Lò hơn một tháng rồi đưa lên bến Trung Hà chặt đầu bêu chỗ bến đò. Ông nội tôi phải thuê người nửa đêm mang xác về nhà mai táng. Đợt ấy ông tôi ốm. Tháng sau cụ qua đời.

Hai đứa con chết trong một ngày, thật quá sức chịu đựng  của người cha già đã ngoài bảy mươi như ông nội tôi.

Nhưng đấy là câu chuyện của hơn một năm sau..

Còn bây giờ, theo ý của cụ thủ từ và các bậc cao niên lo việc đình của làng, các chú đang đào hầm để chôn giấu bài vị, sắc phong và bát nhang cùng các pho tượng trong đình. Đề phòng bất chợt lúc nào Tây tấn công vào làng có thể chúng sẽ phá phách, những thứ bảo bối này của làng không thể để mất, hoặc để chúng xâm hại.

Hầm đào trong vườn nhà tôi. Cả những cánh cửa đình bằng gỗ lim chắc và nặng cũng được chôn giấu. Ông tôi bảo cửa bằng gỗ tốt, chả kém sắt nguội, có chôn hàng trăm năm cũng không sợ mục!

Cái năm “lở giời” ấy, ông nội tôi thôi không còn làm bá hộ, bố tôi bỏ chân lý trưởng, theo Việt Minh. Lúc đó chưa ai phân biệt nông dân và địa chủ.

Ngay cả cụm từ ‘ Địa chủ kháng chiến” cũng chưa ai nhắc đến. Mặc dầu vậy, ông và bố tôi vẫn rất e ngại khi người ta kêu cái danh xưng cũ của mình. Ông tôi bảo với mọi người: “ Cứ gọi tôi là ông hay là bác tùy các anh các chị, đừng Bá nọ bá kia, phiền lắm” Hình như ông linh cảm có điều về sau không hay.

Công bằng mà nói, thời nào cũng vậy. Cuộc nổi dậy nào cũng phải dựa vào kẻ hào phú, có điền sản  mới có lương nuôi tướng, nuôi binh. Dựa vào mấy anh không có tấc đất cắm dùi, không có nổi bát gạo nấu cháo thì làm được cái gì?

Chỉ khi có người khởi sướng, thành công rồi họ mới kéo nhau theo. Lúc mới nhen nhóm họ còn phải lo kiếm miếng ăn, lo cái bụng, manh quần tấm áo là nỗi dằn vặt hàng ngày.

Chữ nghĩa chả có, biết hay dở là cái gì, mà chính mới chả phi nọ, phi kia?

Nhà tôi bắt đầu phải lo chuyện tản cư. Nhưng đi đâu, bằng cách nào, ông nội và bố tôi chưa quyết. nấn ná mãi, đến khi người làng đi vãn rồi ông tôi mới gọi bố tôi bảo:

- Anh chị đưa bọn trẻ tản cư ngay đi. Nhà mình có người ở trên Tuyên, nơi ấy đang là vùng tự do chưa có giặc dã. Mình lại có nghề sẵn, ở đâu cũng không sợ đói. Ở đâu cũng phải lấy nhân nghĩa làm đầu. Người có đức chả có sức mà ăn, không phải lo. Một vài năm yên hàn rồi lại về.

Bố tôi hỏi:

- Thế nhà cửa bỏ cho ai?  Chả nhẽ để ông bà già ở lại, chúng con không đành lòng!

Ông tôi xua tay, vuốt bộ râu cước, một lúc mới nói:

- Cốt là lo cho vợ chồng anh và đám trẻ. Chúng tôi già rồi, sống chết lúc nào không cần bàn. Với lại dù giặc dữ đến đâu chúng cũng không làm gì người già cả. Tôi và mẹ anh ở lại còn phải hương khói cho tổ tiên, ông bà. Đi cả không được. Với lại hai thằng em anh vẫn thấp thoáng qua lại, có chuyện gì đã có chúng nó, anh không phải lo!

Bố tôi vốn lành hiền, ít nói. Xưa nay công việc trong nhà chủ trọng vẫn theo ông nội tôi cắt đặt, không dám cãi lời. Bố tôi chỉ rơm rớm nước mắt, ngồi lặng người, không dám hỏi thêm.

Bố tôi không biết rằng đấy là lần cuối cùng bố tôi được nghe lời ông tôi căn dặn. Hai năm sau bố mẹ tôi quay trở lại, làm ăn trong vùng địch hậu là quê tôi, ông bà tôi và hai chú tôi đã ra đi mãi mãi, không bao giờ gặp lại..

 ( Còn nữa..)

Phần nhận xét hiển thị trên trang

Ảnh độc mới tìm thấy

Ảnh tý cho đỡ buồn ngủ:

 

Phần nhận xét hiển thị trên trang

Phần nhận xét hiển thị trên trang

Chả ra đeck jf!

• KHỔNG TỬ GIẢNG NGHĨA :
  
  Một thiếu phụ hỏi :
  Nếu tôi ăn nằm với 3 người đàn ông , thì mọi người cho rằng tôi không đàng hoàng , bê-bối , lung tung ...
  Nhưng nếu 1 người đàn ông ngủ với 10 người đàn bà thì ...
  mọi người cho rằng đúng là một đấng mày râu .
  Tại sao thế ?
  
  Khổng Tử đáp :
  Thật đơn giản , một ổ khóa mà có đến 3 cái chìa khóa mở được thì rỏ ràng ổ khóa này xấu , không tốt .
  Còn nếu 1 chìa khoá mà mở được đến 10 ổ khóa khác nhau ,
  vậy chìa khóa nầy gọi là chìa khóa vạn năng ...

  
  

  • 
    

  Tùy chọn
• 
  

  
  

  • 
    

• 

  

  
  

Thoi su:Tham luận của Đại biểu Trương Trọng Nghĩa trước Quốc hội

Tuổi trẻTối qua báo Tuổi trẻ đăng bài tham luận trước Quốc hội của Đại biểu Trương Trọng Nghĩa, nhan đề ”Lo lắng kinh tế Việt Nam phụ thuộc vào Trung Quốc“. Tuy nhiên, so với bản gốc mà ông gửi cho các báo, bản trên Tuổi trẻ có thiếu vài đoạn.

Do đó, chúng tôi xin đăng toàn văn bài tham luận này. Toàn bộ phần chữ có màu xanh là nguyên văn bản tham luận, riêng phần màu danh dương ở đầu không có trên Tuổi trẻ. Phần chữ có màu đen là Tuổi trẻ thêm vào so với bản mà chúng tôi có được.

30/05/2013 21:12 (GMT + 7)

Lo lắng nhiều lĩnh vực của nền kinh tế đã và đang phụ thuộc vào Trung Quốc, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP.HCM) đã có bài tham luận đăng ký phát biểu tại hội trường Quốc hội ngày 30-5.

Do không đủ thời gian, ông đã gửi tham luận đến Ban thư ký kỳ họp. 

TTO xin gửi đến bạn đọc bản tham luận này.

Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa cho biết:

Kính thưa Quốc hội, kính thưa chủ tọa đoàn,

Tôi xin góp một số ý kiến như sau.

Các đại biểu QH, trong đó có tôi, với tinh thần chia sẻ khó khăn với Chính phủ, đã đem hết tâm huyết và trách nhiệm  để phân tích tình hình và đề ra giải pháp phát triển KT-XH cho năm 2013. Điểm nổi bật  là, tuy thừa nhận những nỗ lực và thành tựu của Chính phủ trong 2012 và 4 tháng đầu 2013, khá nhiều đại biểu cho rằng Báo cáo của Chính phủ không phản ánh đầy đủ và xác thực tình hình khó khăn, yếu kém, cả về những con số lẫn đánh giá, nhận định. Mặt khác, 8 giải pháp của Chính phủ nặng về liệt kê các đầu việc, các yêu cầu và mục tiêu phán đấu, không ít nội dung chỉ mới là những khẩu hiệu. Ban Thư ký đã có bản tổng hợp rất đầy đủ những ý kiến của đại biểu, rất mong Thủ tướng và các thành viên Chính phủ nghiên cứu kỹ các thông tin đó để vận dụng trong trọng trách của mình nhằm làm chuyển biến tình hình.

Tôi xin phép tập trung vào một điểm ít được nêu lên. Nhiều cử tri, doanh nghiệp, các chuyên gia kinh tế đã hết sức lo lắng về việc nhiều lĩnh vực của nền kinh tế nước ta đã và đang phụ thuộc vào nền kinh tế Trung Quốc với tốc độ, qui mô và tính chất đáng báo động. 

Về đầu tư xây dựng, nhà thầu Trung Quốc đã thắng thầu nhiều (thậm chí phần lớn) dự án lớn, chủ yếu dựa vào tiêu chí giá rẻ, và những cam kết “muốn gì có nấy”, về sau mới thấy công nghệ, nhân lực và cả nguồn vốn của họ đều không đạt yêu cầu. 

Thương lái TQ xâm nhập sâu vào các vùng miền nước ta, chi phối thị trường bằng các thủ thuật giá, thu mua với giá rẻ những mặt hàng để lại tác hại nhiều mặt cho chúng ta (như vụ mua cây trâm cổ ở Quảng Ngãi). Có những thứ không biết họ mua để làm gì. Nông sản, thực phẩm  và hàng công nghiệp TQ giá rẻ tràn ngập nước ta mà không bị kiểm soát về chất lượng và vệ sinh, an toàn, thậm chí có những mặt hàng dán mác VN. Có trường hợp dán cờ TQ lên hàng hóa bày bán trong siêu thị Việt Nam, mà chẳng dán cờ của nước nào khác, kể cả cờ VN. Hình cờ TQ dùng minh họa trong sách học đánh vần trong nhà trường VN, với lý do sách dịch từ TQ nên phải in cờ họ. 

Do sức cạnh tranh giảm sút, thiếu công nghiệp hỗ trợ, ngày càng nhiều doanh nghiệp VN phụ thuộc vào nguồn nguyên phụ liệu đầu vào và cả công nghệ thấp của TQ, bởi vì giá rẻ, cách mua bán linh hoạt, và VN thiếu rào cản kỹ thuật rào, quản lý cửa khẩu lỏng lẻo. Trước tình hình kinh tế suy thoái, đang có sự e ngại về việc VN có thể trở thành bãi đáp công nghệ thấp cho các nhà đầu tư TQ, vì giá lao động rẻ, và quản lý dễ dãi về an toàn, vệ sinh, môi trường. 

Đã có sự báo động là một số ngành công nghiệp VN có thể sẽ nhường chỗ cho doanh nghiệp TQ trên sân nhà. Có chuyên gia cung cấp số liệu là trong khi nước ta xuất siêu trong năm 2012, thì chúng ta lại nhập siêu trên 16 tỷ đô la từ TQ. Có thể nói, mọi nỗ lực và thành tích của chúng ta trong hơn hai thập kỹ qua trong việc đa phương hóa, đa dạng hóa đầu tư, thương mại, công nghệ và thị trường đang có nguy cơ bị xóa sổ. 

Tôi cho rằng, chúng ta chưa điều tra và nắm rõ  đầy đủ số liệu, thông tin về sự phụ thuộc của nền kinh tế VN vào nền kinh tế TQ, nhất là  trong lĩnh vực đầu tư tài chính, mua bán công ty khi những thương vụ ấy diễn ra ngoài quốc gia. Sự lệ thuộc về kinh tế, nếu không có giải pháp đối phó, sẽ được sử dụng để phối hợp nhịp nhàng với cuộc đấu tranh về chủ quyền lãnh thổ trong tình huống cần thiết. Khi Trung Quốc uy hiếp tàu cá Việt Nam ngay trong vùng đặc quyền kinh tế của chúng ta, như báo chí đưa tin sáng nay, thì nguy cơ này càng hiển hiện.

 Trong thế giới ngày nay, dù toàn cầu hóa và hội nhập ở mức độ cao, tình trạng “mạnh được yếu thua”, “khôn sống mống chế” vẫn tồn tại và thách thức. Vì vậy, nhất là đối với các nước nhỏ yếu, hội nhập phải đi đôi với tăng sức cạnh tranh và bảo hộ hợp lý, nếu không thì chúng ta sẽ thua trên chính sân nhà. Đó là lời cảnh báo chuẩn xác cách đây gần hai mươi năm, khi chúng ta gia nhập AFTA, sau đó là WTO. 

Thua kém có nhiều mức độ, nhưng lệ thuộc về kinh tế là sự thua kém đáng sợ nhất, nhất là khi nó đi kèm với mối đe dọa về chủ quyền lãnh thổ. 

Rất mong Chính phủ sớm có giải pháp để khẩn trương, kịp thời ứng phó trước mắt, đồng thời có đối sách mang tính căn cơ, chiến lược lâu dài”. 

Xin cám ơn Quốc hội.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa

Phần nhận xét hiển thị trên trang

Truyện từ cái hội bố láo của mình:

Kong Duc

Chuyên gia về em bé

Do người chồng bị chứng vô sinh nên gia đình Dunnet quyết định tìm "người thay thế" mong kiếm một đứa con. Đến ngày hẹn gặp "người thay thế", ông Dunnet hôn vợ và nói:

- Anh đi đây. Hắn ta sẽ đến ngay đấy.

Nửa giờ sau, một bác phó nháy dạo chuyên chụp ảnh trẻ con tình cờ đi ngang qua nhà Dunnet và gõ cửa định hỏi xem họ có cần chụp ảnh cho con không.

- Chào bà, tôi đến để...?

- Ồ, không cần phải giải thích đâu. Tôi đang đợi ông.

- Vậy hả? - bác phó nháy ngạc nhiên. - Tốt quá. Bà biết không, tôi là chuyên gia về các em bé.

- Tôi đợi ông chính là vì chuyện đó. Mời ông vào và ngồi ở đằng kia.

Sau một lúc, bà Dunnet thẹn thùng lên tiếng:

- Ưm… chúng ta bắt đầu ở đâu?

- Bà cứ để tôi lo. Thông thường tôi thử hai lần trong bồn tắm, một lần trên trường kỷ và hai lần trên giường. Đôi khi ngay cả dưới đất trong phòng khách cũng thú vị. Việc đó hoàn toàn có thể làm được ở bất cứ chỗ nào!!

- Trong bồn tắm à, rồi lại dưới đất trong phòng khách? Thảo nào mà ông chồng Jean của tôi chẳng thể nào làm được.

- Thưa bà, chẳng ai trong chúng ta có thể đảm bảo có kết quả tốt trong mọi trường hợp. Nhưng nếu như chúng ta thử ở nhiều tư thế khác nhau và tôi lấy khoảng sáu hay bảy góc độ gì đó, tôi chắc là bà sẽ được thoả mãn.

- Nhưng như vậy đã là quá nhiều rồi ạ...

- Thưa bà, theo cách của tôi, người đàn ông phải có đủ thời gian. Tôi có thể vào và ra ngay trong vòng 5 phút, nhưng tôi tin là bà sẽ cảm thấy thất vọng.

- Tôi chẳng biết nữa, - bà Dunnet thẹn thùng trả lời.

Bác phó nháy bèn mở túi xách và lấy ra một lô ảnh em bé.

- Đứa này là tôi làm trên nóc một chiếc xe buýt ở Luân Đôn.

- Ôi chúa ơi!? - bà Dunnet kêu lên, tay bóp chặt khăn mu-soa.

- Còn cặp sinh đôi này, bà sẽ thấy kết quả còn trên cả tuyệt vời nếu biết được người mẹ đã gặp khó khăn đến chừng nào.

- Bà ấy gặp khó khăn à?? - bà Dunnet hỏi lại.

- Ô dĩ nhiên rồi! Tôi đã phải đưa bà ấy dến tận Vườn thú Vincennes để làm việc này. Người ta xếp quanh bốn năm vòng, chen lấn nhau để được xem cảnh tượng tuyệt vời đó. Cứ y như là trong phim !

- Bốn năm vòng?? - bà Dunnet tròn mắt thốt lên.

- Đúng vậy đó, - bác phó nháy trả lời. - Cảnh đó kéo dãi khoảng 3 tiếng! Người mẹ không ngừng kêu thét. Tôi đã mất tập trung. Rốt cục tới khi trời tối thì tôi cũng đã làm xong việc. Lúc đó, khi bọn sóc bắt đầu gặm nhấm đồ nghề của tôi, tôi chỉ còn vừa đủ thời gian để đóng thùng.

Bà Dunnet nhổm người dậy:

- Ý ông muốn nói là bọn sóc đã gặm nhấm... hưm... đồ nghề của ông??

- Đúng vậy. Được rồi, thưa bà, nếu bà đã sẵn sàng, tôi sẽ chuẩn bị chân gác máy để chúng ta có thể bắt đầu.

- Chuẩn bị... CHÂN GÁC MÁY???

- Ô đúng là vậy, tôi cần phải dùng cái chân gác máy để đỡ cái Canon của tôi. Nó quá to để tôi có thể giữ được lâu... THƯA BÀ??? BÀ ƠI????.... Ôi trời ơi, sao bà lại ngất???…

Phần nhận xét hiển thị trên trang

Trich TT của Moa:

5.

Đó là năm sau này người ta gọi là năm “lở giời”. ( ý nói rút gọn của câu “long trời lở đất”). Sau cái trận đói kinh hoàng. Quạ đậu đen trên ngọn cây gạo. Sau đợt vỡ đê, trâu bò, gà lợn và cả người nữa chết rất nhiều. Đặc biệt đến nỗi những cây gạo xung quanh đình làng tôi tháng ba năm ấy không ra hoa.

Mãi đến sang thu, cả làng như có trận động đất ghê gớm.

Phía núi Nghĩa Lĩnh đêm đêm lóe sáng bởi vô vàn vì sao xa. Các cụ trong làng bảo là điềm sắp xảy ra chiến tranh. Ban ngày phía Ba Vì, Tam Đảo kết mây thành như bức tường bao bọc lấy vùng trung du quê hương tôi. Lời đồn thổi về điềm này, chuyện nọ thật chẳng biết đâu mà lần.

Người ở đâu về rất đông, treo cờ đỏ khắp đường làng lối xóm. Trên ngọn các cây gạo cũng đỏ rực màu cờ. Y như thể hoa gạo bấy giờ mới nở.

Bao nhiêu năm chả thấy ai nói gì, hoặc chỉ thầm thì to nhỏ. Bây giờ mọi điều “bí mật chết người” mới được nói ra.

Làng xóm có rất nhiều bất ngờ. Ông hàng xóm lành hiền xưa nay không ai nghĩ ống ấy là Việt Minh?

Chị đi khâu trần áo bông thuê té ra lại là cán bộ cách mạng hoạt động bí mật tự bao giờ?

Bấy giờ cả làng tôi mới biết hóa ra ông Tú Ất về làng dạy học năm xưa, thực ra là về gây cơ sở. Nhà tôi được nhìn nhận là cơ cở cách mạng thời bóng tối.

Ông Tú Ất chỉ về qua nhà tôi có một lần. Thấy bảo bây giờ ông là cán bộ to, quan trọng lắm của vùng này.

Sau lần ấy hai người chú của tôi được ông nội tôi đồng ý cho theo ông Tú vì có chút chữ nghĩa. Cuộc cách mạng bao giờ và bất kỳ ở đâu, cũng cần những người có chữ. “Cách mạng không cần, và chả để làm gì những anh cù lần, đần đì, dốt nát và ngu ngốc”. Bấy giờ bố tôi bảo thế, nhưng ông vẫn ở nhà không đi cùng với các chú tôi.

Có lẽ vì bố bố tôi là con cả, đông con, bố mẹ giờ đã già, không thể đi. Hoặc ông được giao một việc gì đó, phải ở lại làng.

 Nhà tôi đã thôi nghề làm bánh bún vì thiếu nhân công. Với lại đang là thời trọng cái ăn sống người hơn là tìm món ăn ngon. Đặc hột, chắc dạ là cái người ta cần hơn là bún bánh.

Bố con bác Tỏm giờ hăng hái theo việt Minh, chả thiết gì vài đồng tiền hay đấu gạo kiếm được hàng ngày. Mấy người con lớn của bác ấy ra ngoài thành, xung vào vệ quốc.

Anh cu Tý vào đội dân quân xã, được cử làm tổ trưởng.

Hình như họp hành là công việc chính của làng lúc bấy giờ. Hết hội thanh niên lại đến hội phụ nữ. Đến cả đội của trẻ con.. Đêm nào ngoài đình đèn đuốc cũng sáng rực cho đến sáng.

Tôi mới lớn, vẫn chưa hiểu hết chuyện gì đang xảy ra?

Chỉ có ông tôi là có vẻ trầm ngâm, không hiểu đang buồn hay đang vui? Vui vì chuyện đổi đời nhờ cuộc cách mạng? Hay buồn vì cuộc sống khó khăn, miếng ăn sống người trở nên khó khăn, khó kiếm, nhà lại nhiều miệng ăn?

Mẹ tôi vẫn dọn hàng ra chợ, nhưng hàng hóa lèo tèo chả có nhiều như trước. Đặc biệt vải vóc và thuốc men trở thành mặt hàng khan hiếm dành để cho kháng chiến trường kỳ.

Người ta đồn quân Pháp đang tìm cách tấn công trở lại. Trên đê đã loáng thoáng những tốp đầu tiên quân Tưởng kéo về, nói là để giải giáp quân Nhật. Thực ra người Nhật đã rút về Hà Nội từ đã lâu.

Người làng tôi gọi đám quân này là bọn “Tàu phù”, có thể do cái hình dạng phù thũng bề ngoài của họ.  Người nào người nấy nom như người ngã nước, da bủng beo, vàng khè. Quần áo tóc tai ớn phát khiếp vì hôi hám. Những người này ốm đói khá lâu, nhân công việc “giải giáp” mà sang ta để hồi phục sức khỏe sau trận đại dịch, đói chết người của Trung Hoa Dân Quốc.

Thực ra đối với đám người này, dân làng thực sự chưa hiểu ra làm sao? Họ là bạn hay là thù?

Một tốp kéo về đóng ngay đình làng tôi. Bố tôi có chân trong ủy ban  lâm thời, dù không muốn, hàng ngày vẫn phải tiếp xúc với họ. Chính đây là cái cớ để sau này những người đồng chí của ông buộc cho bố tôi cái tội “hoạt động cho quốc dân đảng”.

May mà họ đóng ở đình làng tôi không lâu. Nếu lâu chút nữa trong làng sẽ chẳng còn chút gì để nuôi sống người.

Đám này “thùng bất chi thình”, ăn bao nhiêu cơm gạo vẫn kêu hãy còn đói, chưa bảo là no. Hình như họ đói kém từ kiếp nào, bây giờ sang đây ăn giả bữa vậy!

Ít lâu sau, có tin Pháp đánh chiếm trở lại. Làng tôi là nơi các cơ quan ngoài tỉnh “tản cư” về. Không khí như chùng xuống, bức bối thật khó hiểu.

Chữ “tản cư” bấy giờ là lần đầu tôi được nghe người ta nói. Trước đấy chỉ nghe “chạy loạn”, hay “chạy giặc” chứ chưa nghe ai nói “tản cư” bao giờ.

Các cơ quan bên Hạc Trì kéo về đình làng tôi rất đông. Dân làng bảo có thể bên Hạc Trì sẽ bị máy bay ném bom, mặc dù chưa ai thấy hình dáng cái may bay nó ra sao cả.

Ông Tú Ất bây giờ làm ở ty công an. Là chỗ quen cũ, ông không ở ngoài đình, mà cùng hai ông nữa dọn vào ở trong nhà tôi.

Tình hình khá căng thẳng. Các đoàn thể chuẩn bị ráo riết, họp hành liên miên. Các lớp bổ túc văn hóa vẫn được duy trì. Chỉ riêng có lớp học của bọn trẻ chúng tôi là nghỉ vì không có thầy. Ông giáo gày gò tôi từng kể, thấy nói là cùng gia đình tản cư mãi lên miền ngược.

        Ngôi trường lợp lá gồi, trát đất vắt từ bấy bỏ hoang. Sau này bị đốt cháy trong một trận càn. Nó chỉ còn tồn tại trong ký ức của số ít người. Ngày hòa bình lập lại, trường được xây chỗ khác, không dựng chỗ ấy nữa.

Nhưng với tôi nó vẫn mãi mãi còn ở đó,  tọa lạc trên bờ đê, nơi bến sông của cuộc đời mình.

( Còn nữa..)

Phần nhận xét hiển thị trên trang

Am cu

Người rừng

Tối qua xem ti vi thấy Nick* đi lại trên chiếc bàn lớn thốt nhiên mình nhớ tới ông già thời mình sống ở thung lũng Chớp Ri. Ông bị bom cắt cụt hai chân gần sát bẹn, may mỗi chân còn một mẩu chừng bốn phân nên vẫn đi lại được. Ông đi lại hệt như Nick, khác Nick là ông còn nguyên đôi tay. Quanh năm ông trèo đèo lội đi lại trong rừng nhờ đôi tay giúp sức. Không chỉ có tài đi lại, tài săn bắt của ông thuộc hàng số một thung lũng Chớp Ri.  Ông không có nhà, sống trong hang đá, kiếm ăn nhờ săn bắt hái lượm, dân Chớp ri gọi ông là Người rừng.

Hồi đó mình kính phục ông quá trời luôn, coi ông như ông nội, gắn bó không rời với ông suốt thời gian mình ở Chớp Ri. Chuyện thế này.

Mình lên thung lũng Chớp Ri năm mười hai tuổi, học lớp năm với con Sử con Lý, thằng Toàn thằng Côi. Chúng nó đẻ ra ở đây, thuộc đường rừng nằm lòng, có thể nhắm mắt đi mà không sợ lạc. Mình đeo theo chúng nó, kết thành một nhóm năm đứa gọi là nhóm Gà rừng. Ngày nào cũng giống ngày nào, đi học về lùa vội bát cơm là kéo nhau vào rừng đi ăn nấm, ăn hạt dẻ, ăn củ mài, ăn mật ong…. (Quê mình vào rừng hái lượm gọi là đi ăn).

 Săn bắn là món mình thích nhất. Hồi này chẳng nghe ai nói về bảo vệ thú rừng, từ con nít tới người lớn coi việc săn bắt thú rừng là chuyện bình thường, giống như ra đồng mò cua bắt ốc vậy. Con nít không có súng thì làm bẫy bắt những con thú nho nhỏ như chồn, nhím, thỏ, khỉ.v.v. Đứa nào cũng có vài chục cái bẫy rải khắp nơi. Hầu như ngày nào cũng bắt được một con gì đấy, không chồn thì nhím, còn gà rừng một ngày kiếm được vài ba con là chuyện thường.

 Không gì thích bằng đi thăm bẫy, hồi hộp khi gần tới bẫy, thấy đám lá  trước mặt rung bần bật là biết bẫy đã sập, sướng rêm. Đôi khi tới gần bẫy vẫn thấy im lìm hơi bị thất vọng, tới nơi mới biết bẫy đã sập, con thú nhỏ quẫy đạp mệt quá đang năm thoi thóp thở, mừng ơi là mừng!

Một chiều mình cùng nhóm Gà rừng đi thăm bẫy, chưa thăm được cái bẫy nào thì thằng Côi phát hiện ra một rừng ổi, quả chín vàng cả rừng. Những cây ổi to như cây cổ thụ chi chít quả, ổi chín rụng đầy các gốc ổi, vương vãi khắp nơi. Thuở bé đến giờ mình mới rừng ổi thế này.

Năm đứa đua nhau trèo cây vặt quả chín. Con Sử con Lý trèo cây còn giỏi hơn tụi con trai, bò ra đầu ngọn các nhánh cây, hái được những quả ổi cực ngon. Bỗng nhành cây con Sử đang đứng kêu răng rắc, con Sử nhảy đại xuống đất. Chân vừa chạm đất con Sử bỗng rú lên một tiếng thất thanh, phút chốc nó bị treo ngược lên lủng lẳng bởi một cần bẫy heo rừng. Đây là sự lạ, người ta bẫy heo rừng ở các lối đi, chưa thấy ai đặt bẫy ở các gốc cây. Có lẽ ai đó phát hiện heo rừng hay vào đây ăn ổi chín mới đặt bẫy thế này.

Con Sử bị treo ngược lên cao, dây bẫy heo rừng là loại dây thép bó rất bền rất sắc. Heo rừng mắc phải, dây cứa vào thịt, càng giẫy càng bị cứa đau, đành phải nằm im chờ chết. Con Sử bị dây thép cứa vào chân nó kêu khóc ầm ĩ. Muốn cứu con Sử phải chặt cần bẫy hoặc chặt dây,  cả nhóm lại không ai mang theo dao rựa. Ba thằng con trai ra sức vít cong cái  cần bẫy nhưng không được, sức tụi mình làm sao vít được cần bẫy heo rừng.

 Dây đã cứa sâu vào bắp chân con Sử, một vòng mỡ trắng vòng quanh, máu chảy ròng ròng. Để con Sử đỡ đau, mình và thằng Toàn thằng Côi cho con Lý đứng trên vai để nó ôm con Sử đùn ngược lên, dây chùng lại không xiết chặt chân con Sử. Con Sử hết bị dây cứa vào chân, nó cũng thôi khóc. Tụi mình cũng chỉ biết giúp con Sử đỡ đau, không ai nghĩ được kế gì giúp con Sử thoát khỏi cái bẫy, cả nhóm túm tụm bên con Sử chẳng biết làm thế nào.

Bỗng một ông già lùn tịt, tóc râu bạc trắng vác cây rựa nhúc nhắc đi vào. Ông không có chân, vừa đi vừa xoay như đang đi bằng mông vậy, hết xoay bên này lại xoay bên kia thế mà ông đi cực nhanh, như đang lướt trên cỏ vậy. Tới gần cần bẫy ông quát to một tiếng, nói đỡ lấy con nhỏ! Dứt lời ông vung rựa chặt liền một nhát, cần bẫy gãy đôi, con Sử rơi xuống. Dây bẫy được tháo ra mới thấy nó cứa vào bắp chân con Sử thật sâu, máu chảy ngập cả ống chân. Ông già rút trong túi một nắm sợi vàng vàng, rắc quanh vết cứa của con Sử. Sau này mình mới biết đấy là lông cây cu liền cầm máu rất tốt.  Máu cầm ngay tức khắc, tụi mình vực con Sử cõng nó về, ngoảnh lại không thấy ông già đâu nữa.

Không biết ông là ai, từ đâu tới? Trên đường cõng con Sử về trạm xá, cả nhóm cãi nhau ỏm tỏi. Gần tới trạm xá thằng Toàn chợt đứng khựng lại mặt mày nghiêm trọng, nói tau nhớ ra rồi, bọ tau nói đó là Người rừng. Tụi mình nói thiệt không thiệt không. Thằng Toàn nói thiệt, Người rừng không chân tóc râu bạc trắng. Ông ở trong hang Dơi đó. Tụi mình nói thiệt không thiệt không. Thằng Toàn nói tổ bọ đứa mô nói láo!

 Nói vậy nhưng chúng nó cũng quên, riêng mình là nhớ. Mình nì nèo thằng Toàn đòi nó đưa đến hang Dơi. Chiều tối hôm sau thằng Toàn đưa mình đến hang Dơi. Hàng này rất nhiều dơi, có đến hàng chục vạn con, hình như dơi toàn thế giới tụ tập về đây cả. Tụi mình đến vào khi trời chập choạng tối, dơi bay ra cửa hang từng đám đen đặc, y như từng đám mây đen vùn vụt bay ra. Bầu trời đen đặc dơi, trời chiều bỗng tối sầm. Kinh.

Mình bám theo thằng Toàn vào hang, nói răng Người rừng lại ở một mình ở đây. Thằng Toàn nói hỏi ngu, có rứa mới người rừng.  Đến lưng chừng hang thằng Toàn dặn mình, nói mi ngấp mồm nghe chưa, đừng để ông biết. Mình ngạc nhiên, nói ủa tao tưởng mình đến nói chuyện với ông. Thằng Toàn nhăn mặt quát khẽ, nói đom! Người ta là người rừng, nói chi mà nói. Chợt có tiếng cười vang lên ở phía sau. Tiếng cười được dội vang bởi hang đá nghe rờn rợn. Hai đứa quay ngoắt lại, Người rừng đã đứng sau lưng từ lúc nào. Ông đứng cười rung râu rồi âu yếm nhìn tụi mình, nói đến thăm ông phải không. Hai đứa rụt rè dạ, ông dang tay hai tay vỗ lưng hai đứa, nói vô đây vô đây.

Ông đi trước, tụi mình bám theo sau ông. Ông đi thật nhanh, cứ xoay xoay vậy mà đi rất nhanh. Gặp chỗ phải bước xuống thấp ông nhảy một nhảy, cái nhảy thật gọn y như có ai đó bế ông đặt xuống vậy. Gặp chỗ phải bước lên cao ông dùng tay bám vào gờ đá tự nhấc bổng mình lên  nhẹ nhàng như không. Mình phục quá đi mất.

Nơi ông ở là một hốc đá rộng chừng chục mét vuông, trước hang là một tảng đá thật lớn, phẳng lì. Ông cất đồ trong hốc, ăn ngủ trên tảng đá. Mình phát hiện mọt cái khe hẹp nước sâu hoắm chảy vòng vèo dưới các tảng đá. Người rừng nói ông ra rừng bằng lối đó, đó là lối tắt rất gần, từ đây ra rừng chỉ mấy trăm mét. Mình hỏi Người rừng, nói ra bằng cách chi, bơi hả ông. Ông ừ và nhảy bùm xuống suối lặn một hơi thật lâu mới nổi lên. Người rừng bơi ngửa, hai tay khoát nước đưa ông trôi theo dòng nước ra tới cửa rừng.

Tụi mình lội suối bám theo Người rừng, cùng ông vào rừng. Bây giờ mới biết ông chuyên đặt bẫy săn heo rừng, có đến mấy chục bẫy. Người rừng  chỉ ăn hoa quả, cơm thịt cá là cái gì đó thật kinh tởm đối với ông, chả hiểu ông bắt heo rừng để làm gì. Theo Người rừng tới năm cái bẫy không có gì, tới bẫy thứ sáu một con heo tạ sập bẫy. Mình đang đoán xem Người rừng bắt trói thế nào, mang vác ra sao con heo to thế kia thì ông lôi trong túi ra một bọc nilon, một con bồ câu ở trong bọc. Ông thả con bồ câu, nó bay vút lên, thoáng chốc biến mất trong cánh rừng sẫm tối.

Mình hỏi Người rừng, nói con bồ câu bay đi mô. Người rừng ngồi ( ngồi cũng như đứng) thong thả châm thuốc hút, nói bồ câu về làng báo người ra bắt heo về. Rồi ông khoát tay, nói ông cháu mình đi thôi, mau thăm bẫy khác, tối rồi. Tụi mình đi theo Người rừng, nói ngày mô ông cũng bắt được heo cả à, ông ừ. Mình nói một tháng ông bắt được mấy con. Ông nói chừng ba bốn chục con.  Mình nói ông ghét ăn thịt, bắt heo làm chi lắm. Ông nói để bán lấy tiền. Mình nói ông ở một mình, tuyền ăn hoa quả uống nước suối, cần tiền làm chi. Ông cười ha ha ha vỗ vỗ lưng mình, nói thằng ni khá, sau này làm công an được.

Từ đó ông cháu thân thiết. Ngày nào mình cũng bám theo ông quên mất nhóm Gà rừng, chúng nó chửi um mình cũng mặc kệ. Chơi với Người rừng thích hơn, khi cùng ông vào rừng thăm bẫy hái hoa quả, khi vào hang Dơi ngồi nghe ông hát.. rất thích. Ông có cây đàn cò, lúc nào buồn ông lại kéo đàn và hát Chinh phụ ngâm, đến giờ mình hảy còn nhớ đôi câu. Ông hát, da mặt giật giật tóc râu rung rung, nước mắt giọt giọt chảy vòng vèo trên má. Nước có chảy mà phiền chẳng rửa,/ Cỏ có thơm mà dạ chẳng khuây./Nhủ rồi nhủ lại cầm tay,/ Bước đi một bước dây dây lại dừng. Mình hỏi ông nhớ ai. Ông mỉm cười, nói nhớ đàn bà. Mình nói ông không có vợ à. Ông cười khì, nói có thì ông nhớ đàn bà mần chi.

Mình đinh ninh ông không vợ con gì, người như ông ai mà dám lấy, nên ráng gần gũi ông nhiều hơn cho ông đỡ buồn. Mình nhớ buổi chiều ngày chủ nhật hôm đó ông ngồi câu cá với mình ( ông câu cá giúp mình chứ ông không ăn cá), tự nhiên ông nói mi thương ông thiệt à. Mình nói dạ thiệt. Ông mỉm cười như mếu không nói gì. Mình nói ông nội con chết khi con chưa đẻ, con không có ông nội, thấy ông ở một mình con thương. Ông ôm chặt lấy mình, nói đừng thương ông, ông không đáng thương  mô, thiệt đo. Mình hỏi vì sao, ông lại mỉm cười như mếu không nói gì.

Chẳng dè đó là buổi chiều cuối cùng mình ngồi với ông. Sáng hôm vừa tới lớp thằng Toàn  báo ngay, nói Người rừng chết rồi. Mình giật mình hỏi răng chết. Thằng Toàn nói rắn cắn. Bị rắn cắn ngoài rừng Người rừng lết về hang Dơi, cố leo lên nằm trên tảng đá mới chịu chết. Mình vứt xắc bỏ lớp chạy về hang Dơi, thằng Toàn cũng chạy theo. Đám tang từ trong hang đi ra, rất đông người đưa tiễn.

 Mình ngạc nhiên thấy rất nhiều người đeo tang liền kéo áo thằng Toàn, nói răng nhiều người đeo tang. Nó nhăn răng cười, nói thằng ni ngu lâu cực kì. Nó hỉ mũi, quyệt bừa nước mũi vào áo, vừa quyệt vừa kể, nói người rừng ngủ với 19 người đàn bà khắp thung lũng, sinh được ba sáu đứa con. Mình trợn mắt lên, nói thiệt a. Thằng Toàn nói tổ bọ đứa mô nói láo.  Nó lại hỉ mũi,  lại quyệt nước mũi vào áo, nói mi không biết thì thôi, toàn đàn bà ế chồng, họ đua nhau mò vô hang Dơi xin ông đứa con. Mình trợn mắt há mồm không biết nói sao.

Mình  ngước nhìn đám tang, đoàn người đi sau quan tài đến năm sáu chục người, trai gái trẻ già đủ cả, tất cả đều mang khăn trắng.Bây giờ mình mới hiểu Người rừg kiếm tiền để làm gì, sau lưng ông là cả một gia đình lớn!

  Người rừng sung sướng nhất trần gian, thế mà mình không biết.

NQL

Phần nhận xét hiển thị trên trang