Bắc Kinh cũng nên học cách New Delhi
Đây là thời điểm quan trọng ở Biển Đông. Sau nhiều tháng trời tranh luận, cuối cùng Mỹ đã mở Chiến dịch Tự do Hằng hải vào ngày 27 tháng Mười, cho tàu đi vào vùng 12 hải lý của những hòn đảo đang tranh chấp: Subi và Mischief. Vài ngày sau đó, Thường trực Tòa Trọng tài Quốc tế Hague tuyên bố có đủ thẩm quyền để thụ lý hồ sơ, xét xử và phán quyết của vụ Cộng hòa Philippines Philippines
Trong khi chúng ta ngổi chờ phán quyết của Tòa tại Biển Đông, cũng đáng bỏ ra chút ít thời gian nhìn nhận lại bài học của Ấn Độ (đang trỗi dậy thành cường quốc trong vùng) đã giải quyết vụ tranh chấp lãnh hải với nước láng giềng nhỏ hơn như thế nào. Liệu Trung Quốc có rút ra được bài học gì từ Ấn hay không?
Tháng Bảy 2014, Tòa Trọng tài Hague đã đưa ra phán quyết về vụ tranh chấp lãnh hải tại Vịnh Bengal giữa Ấn Độ và Bangladesh sau bốn mươi năm trời xung khắc. Cuộc tranh chấp bắt đẩu khoảng đầu thập kỷ 1970s. Một hòn đảo Ấn gọi là New Moore, còn Banglades gọi là Nam Talpatti trong Vịnh Bengal, ngay tại cửa Sông Hariabhanga, dòng sông này là biên giới Ấn – Bangladesh.
Cả Ấn và Bangladesh Bangladesh Bangladesh
Ấn cho rằng hòn đảo này có những lúc biến mất khi nước biển dâng cao, nên phải xử dụng đường cách đều từ những điểm gần nhất thuộc đường cơ sở. Còn Bangladesh
Nêu Tòa nghiên về lập luận của Ấn thì Bangladesh có thể chịu một thiệt thòi rất lớn về Vùng Đặc quyền Kinh Tế (EEZ) do bị Ấn và Myanmar Bangladesh Bangladesh
Sự vận dụng nguyên tắc hợp lý của Bangladesh và phán quyết cuối cùng của Tòa đã có kết qủa: giảm căng thẳng giữa biên giới trên bộ, chấm dứt một cuộc giằng co kéo dài 40 năm, và tăng cường sự hợp tác, am hiểu lẫn nhau giữa hai quốc gia Ấn – Bangladesh.
 |
| Trung Quốc dựa vào hải địa vùng biển sâu giữa VN và Philippinesn để vẽ 'đường lưỡi bò' |
Bangladesh ca ngợi Ấn đã giải quyết mâu thuẫn thông qua con đường pháp lý quốc tế một cách ôn hòa, tôn trọng phán quyết, và kết thúc cuộc tranh chấp lãnh hải gay go lâu dài và phức tạp.
Trở lại với Biển Đông, Trung Quốc luôn luôn nhấn mạnh mong muốn giải quyết tranh chấp một cách hòa bình. Vậy, thiện chí của Ấn vào năm 2014 tại Vịnh Bengal có thể giúp cho Bắc Kinh một bài học để áp dụng vào Biển Đông.
Thứ nhất, giống như Trung – Philippines , Ấn lớn hơn nhiều so với Bangladesh
Trung Quốc đang tìm kiếm những quốc gia đồng minh trong vùng, cũng nên học Ân về cách hành xử. Nhưng khác hoàn toàn với Ấn, Trung Quốc từ chối tham gia tiến trình tố tụng, phủ nhận vai trò của UNCLOS cùng hệ thống pháp lý quốc tế. Đây là dấu hiệu rất xấu mà những quốc gia láng giềng phải tỉnh thức.
Thứ hai, Trung Quốc nên học Ấn về thái độ tôn trọng phán quyết của Thường trực Tòa Trọng tài Quốc tế. Nếu Trung Quốc thua kiện và không chấp hành án, thì hình ảnh cường quốc của Trung Quốc trong cộng đồng quốc tế sẽ trở nên tồi tệ. Như vậy, sẽ tạo thuận lợi lớn cho việc hiện dịện của Mỹ ở Biển Đông. Hơn nữa, Trung Quốc phải chịu một áp lực lớn của cộng đồng quốc tế.
Nếu mục tiêu chiến lược của Trung Quốc là thiết lập mối quan hệ tốt với những quốc gia trong vùng thì nên học bài của Ấn tại Vịnh Bengal. Trung Quốc nên tham gia tiến trình tố tụng và tôn trọng phán quyết của tòa. Đó là điều không dễ nuốt, nhưng Bắc Kinh cũng nên cân nhắc lại những gì giành giật được ngay trước mắt có thực sự phục vụ cho mục tiêu chiến lược lâu dài tại Biển Đông.
Lời người dịch: Mercedes Page là nghiên cứu sinh tại Viện Chính sách Chiến lược Úc (Australian Strategic Policy Institute – ASPI). Bài viết này đã đăng trên The Strategist, trang mạng chính thức của ASPI, và The Diplomat đăng lại ngày 29/11/2015, tôi lược dịch lại những ý chính cho dễ đọc. Do dịch vội cho kịp tính thời sự, nếu có lỗi gì mong các bạn lượng thứ.
(Lược dịch từ: Does India Have Lessons for China and the South China Sea; By Mercedes Page; November 29, 2015; The Diplomat, November 30, 2015)
Trần Gia Hồng Ân (Tác giả gửi BVB từ Canada
Phần nhận xét hiển thị trên trang
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét