Schabowski, người làm Bức tường Berlin sớm sụp đổ vừa qua đời
 |
| Ông Günter Schabowski |
Đông Berlin, ngày 9 tháng 11 năm 1989. Chế độ Đông Đức đang dưới áp lực. Việc ông Mikhail Gorbatchev lên nắm quyền ở Matxcơva đã khơi dậy rất nhiều hy vọng. Mặc cho giá lạnh, những người Đông Đức từ nhiều tuần qua cứ mỗi tối thứ Hai lại biểu tình để đòi được nhiều quyền tự do hơn, nhất là được xuất cảnh.
Các lãnh tụ cộng sản Đông Đức biết rằng họ không còn có thể đè nén được cuộc nổi dậy đang sôi sục bao lâu nữa, nhất là Gorbachev đã nói rõ: ông sẽ không gởi xe tăng của Hồng quân đến Đông Đức, như đã diễn ra ở Praha năm 1968.
Ban lãnh đạo Đông Đức vẫn còn muốn cứu vãn những gì cứu được. Hôm 9 tháng 11 ấy, Tổng bí thư đảng Cộng sản Đông Đức Egon Krenz vừa thông báo cho các lãnh đạo cao cấp của chế độ là một quy định mới về việc xuất cảnh ra nước ngoài đã được thông qua.
Được xuất cảnh « ngay lập tức »
Đến cuối giờ chiều, trong một tòa nhà bụi phủ và sưởi ấm quá mức theo kiểu xô-viết ở đường Mohrenstrasse, trung tâm Đông Berlin, phát ngôn viên chính phủ Günter Schabowski phải thông tin cho báo chí nước ngoài biết quyết định mới nhất này. Tòa nhà là nơi có trung tâm báo chí dành cho một số hiếm hoi các phóng viên ngoại quốc được chính phủ Cộng hòa Dân chủ Đức (RDA) cho đăng ký hoạt động.
Cuộc họp báo của chính phủ, nhạt nhẽo như thường lệ, sắp kết thúc. Vào lúc 18g53, Schabowski rút trong túi ra một tờ giấy nhỏ, đọc bằng giọng đơn điệu một văn bản, loan báo visa để ra nước ngoài sẽ được cấp « không cần điều kiện đặc biệt hay lý do gia đình » nào.
Một phóng viên Ý, Ricardo Ehrmann, hai mươi năm kinh nghiệm về cung cách tuyên truyền của RDA, muốn biết thêm chi tiết, hỏi rằng bao giờ mới bắt đầu. Schabowski ấp úng, rồi nói đại: « Theo như tôi biết…thì ngay lập tức, không có hạn định nào ».
«Sofort, unverzüglich», những từ ngắn ngủi ấy đã làm xoay chuyển lịch sử châu Âu. Thật ra Trung ương Đảng dự kiến biện pháp này chỉ bắt đầu được áp dụng thận trọng từ ngày hôm sau. Schabowski không quen trả lời báo chí phương Tây, lúc đó không rõ việc này.
Các thông tín viên ngoại quốc, trước hết sững sờ kinh ngạc, rồi vội vàng đua nhau phóng ra khỏi phòng họp. Chỉ trong vòng vài phút, thông tin người Đông Đức được phép vượt qua Bức tường Berlin sang Tây Đức « ngay lập tức » đã được loan đi trên toàn thế giới !
…Nhưng tin này phải mất khá lâu mới đến tai lực lượng biên phòng. Ở phía bắc Bức tường Berlin, vô số người dân Đông Đức ùn ùn đổ về phía cổng Borholmer Strasse. Bị quá tải, rốt cuộc biên phòng cho mở cổng trước dự kiến, vào khoảng 23 giờ.
Những người dân hai miền Đông và Tây Đức hân hoan ôm chầm lấy nhau bất kể lạ quen. Bức tường Berlin bị phá vỡ vài ngày sau đó, dẫn đến sự sụp đổ của chế độ Đông Đức.
 |
| Biểu tình ở Berlin ngày 04/11/1989. |
Schabowski sinh ra ở vùng Baltic năm 1929, có cha là thợ ống nước và mẹ là nhân viên vệ sinh. Trong suốt hai mươi năm, ông viết cho một nhật báo công đoàn, leo dần lên những bậc thang quyền lực cho đến khi vào Bộ Chính trị năm 1984. Năm 1989, ông là ủy viên Bộ Chính trị duy nhất đi gặp gỡ những người biểu tình.
Câu nói «Sofort, unverzüglich»,đã vô tình làm Bức tường sụp đổ sớm, nhưng Schabowski không cho rằng mình là « người hùng ». Sau này ông cho biết : « Mở ra Bức tường Berlin là một quyết định nhân đạo nhưng mang tính chiến thuật, được đưa ra dưới áp lực của nhân dân. Sự hiện hữu của Cộng hòa Dân chủ Đức đang gặp nguy hiểm. Khoảng 300 đến 500 người vượt tuyến mỗi ngày, một sự chảy máu nguồn lực. Chúng tôi phải làm gì đó để được lòng dân hơn. Vào thời đó, tôi vẫn còn là một người cộng sản trung kiên ».
Hai tháng sau đó, « kẻ phản bội » Schabowski bị khai trừ đảng.
Dần dà với thời gian, ông gia nhập đội ngũ những người phản tỉnh : « Đảng Cộng sản không bao giờ cho phép tranh luận. Đường hướng chỉ đạo bao trùm tất cả. Vào tháng 11 và tháng 12 năm 1989, tôi dần hiểu ra rằng tôi đã phục vụ cho một chế độ sai lầm và không thể bênh vực nổi ».
Cũng giống như đa số lãnh đạo cộng sản, Schabowski bị đưa ra xét xử năm 1997 vì tội đồng lõa trong việc bắn hạ những người toan bỏ trốn chế độ với việc vượt qua biên giới giữa hai nước Đức một cách bất hợp pháp. Ông nhìn nhận « trách nhiệm đạo đức » của mình và xin lỗi các gia đình nạn nhân. Bị kết án năm 1999, vài tháng sau ông được ân xá. Günter Schabowski qua đời hôm Chủ nhật 01/11/2015, thọ 86 tuổi, vào lúc chỉ còn vài ngày nữa là kỷ niệm 26 năm Bức tường Berlin sụp đổ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét