Chẳng lo ô tô, chẳng nhờ tàu chi hết
Đến đầu hè anh thản nhiên ngồi bệt
Không mũ, không sao. Không quân hiệu, quân hàm...
Anh sống lênh đênh trong xóm trong làng
Không đất, không nhà, chẳng lụy phiền mưa nắng
Mấy chảy xiết dưới bầu trời chát mặn
Bảy vía đưa anh về với mẹ rồi
Anh ngắm kèo nhà, anh xem bức tường vôi
Anh rờ rẫm bức hình mình thời trai trẻ
Quả trứng bẹp nằm im trên mặt đĩa
Cơm gạo mùa hai bát úp chông chênh!
Năm ngoái mất mùa, năm nay mất chiêm
Cả nước thiếu ăn, cả làng thiếu gạo
Đôi quang thúng mẹ chạy đôn, chạy đáo
Anh thản nhiên ngồi ngó mãi phía trời xa...
Bống bang ơi! Cơm vàng cơm bạc nhà ta
Có cơm cúng cơm, không cơm thì cúng cháo
Ăn khói ăn hương anh để dành bơ gạo
Chống con thuyền giáp hạt giữa trần gian!
LỜIBÌNH CỦA NGUYỄN ĐỨC THIỆN
Nhà văn Hòang Đình Quang đã từng là chiến sĩ quân đội.Anh từng chiến đấu ở chiến trường Tây Ninh. Nói như thế để bảo rằng: anh rấthiểu người lính trong chiến tranh. Người lính lúc bấy giờ sau những trận đánhmột sống, một chết; sau những trận chìm trong khói lửa đạn bom thì bao giờ cũnghướng nỗi nhớ về quê hương. Nơi ấy có kỷ niệm một thời trai trẻ, có con sông,có cánh đồng, có bạn bè. Nhất là ở nơi ấy còn có người mẹ đã sinh ra anh, khemkhổ nuôi anh khôn lớn và sau đó lại sẵn sàng cho anh vào chiến trường đánhgiặc, giải phóng quê hương. Trong những ngày chiến đấu gian khổ bất cứ ngườilính nào cũng khao khát hòa bình để được về quê.
Người lính trong bài thơ NGƯỜI LÍNH ẤY TRỞ VỀ củaHòang Đình Quang đã trở về “ chẳnglo ô tô, chẳng nhờ tàu chi hết”. Lẽ đương nhiên thôi anh đã là liệtsĩ. Vì thế cũng đương nhiên “ Đếnđầu hè anh thản nhiên ngồi bệt”, và, cũng đương nhiên “ không quân hiệu quân hàm”. Hòang Đình Quang đã thay đồng đội mình nóilên khát vọng ngày xưa là được trở về nhà. Bây giờ thì anh trở về nhà thật. Đểthấy mình còn trẻ trong tấm ảnh trên bàn thờ. Thấy mình vẫn còn trong nỗi nhớcủa người nhà bằng nén nhang, bằng “quảtrứng bẹp nằm im trên đĩa, cơm gạo mùa hai bát chẳng chông chênh”.Có nghĩa là bây giờ dù âm đương cách biệt anh vẫn còn tồn tại trong chính ngôinhà của mình. Ngày còn sống, người lính từng thương nhớ quê nhà với bao khókhăn gian khổ, bữa no, bữa đói vẫn một lòng lo cho con đi đánh giặc. Nên bâygiờ đây, cái gì anh thấy cũng khiến anh nao lòng.
Năm ngóai mất mùa năm naymất chiêm
Cả nước thiếu ăn, cả làngthiếu gạo
Đôi quang thúng mẹ chạyđôn, chạy đáo
Anh thản nhiên ngồi ngó mãitrời xa
Và cũng vì thế mà anh muốn:
Có cơm cúng cơm, không cơmthì cúng cháo
Ăn khói ăn hương anh đểdành bơ gạo
Chống con thuyền giáp hạtgiữa trần gian
Viết về liệt sĩ Hoàng Đình Quang đã không đi vào lốiviết thường thấy: Nghĩa trang, khói nhang, buồn, gió bâng khuâng, mà anh đãthay những đồng đội mình kết nối cuộc sống âm dương, để thấy một điều thật sâusắc: những người còn sống sau chiến tranh vẫn không nguôi nhớ đến người lính đãhy sinh. Và những người lính đã hy sinh đã có một thời thưong về mảnh đất mìnhđã sinh ra, nuôi mình khôn lớn và hy sinh thân mình cho đất nước bình yên. Vàcũng bởi thế ta hiểu sâu sắc thêm cái nghĩa uống nước nhớ nguồn với những người đã ngã xuống trong cuộcchiến đấu hôm qua. Vì thế mà muốn rơi nước mắt khi đọc:
Anh sống lênh đênh trongxóm trong làng
Không đất, không nhà, chẳnglụy phiền mưa nắng
Mấy chảy xiết dưới bầu trờichát mặn
Bảy vía đưa anh về với mẹrồi
Một bài thơ thấm thía như một nén nhang thắp lên đàinghĩa trang liệt sĩ.
NGUYỄN ĐỨC THIỆN
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét