Nhắc đến án oan Lệ Chi Viên nổi tiếng trong lịch sử hay tích “Quan âm Thị Kính oan cho đến lúc chết”, ĐBQH Thượng tọa Thích Thanh Quyết nói tỷ lệ oan sai chỉ “không phẩy không không không không năm” là thấp hơn thế giới rất nhiều. Và ông chỉ ra bất cập trong báo cáo về tình hình oan sai vừa được trình bày trước QH sáng nay 5.6 là “Chỉ nhấn mạnh tới oan sai mà chưa nói tới thành tích phá án gian nan của các cơ quan tố tụng”.
Theo Thượng tọa, bức cung nhục hình là nguyên nhân dẫn đến oan sai, và điều này cần chấm dứt vì nó để lại hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến uy tín cơ quan tư pháp. Nguyên nhân, theo ông là vì cán bộ điều tra còn chủ quan nóng vội. Và “do cán bộ điều tra chưa thấm nhuần đức nhà Phật”.
Thường trực Ủy ban Pháp luật Nguyễn Sĩ Cương cũng nhìn nhận một trong những nguyên nhân gây oan sai là sự quá tải của cơ quan điều tra “Một điều tra viên thụ lý trung bình 30-40 vụ án, cá biệt thụ lý tới 70 vụ, trong khi số vụ án này càng gia tăng”.
Ông Nguyễn Sĩ Cương cũng kiến nghị để có thể chấm dứt bức cung, nhục hình thì phải “kiên quyết xử lý cán bộ điều tra. Xem xét xử lý trách nhiệm của thủ trưởng CQĐT nhất là những trường hợp có biểu hiện nương nhẹ”.
Phó trưởng Đoàn ĐBQH Sóc Trăng Nguyễn Tuyết Liên cũng nhắc tới vụ các thanh niên bị bắt giam oan sai tại địa phương của bà. Bà Liên thống nhất rằng “bức cung nhục hình là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến oan sai”, nhưng về nguyên nhân, ngoài “tư tưởng nóng vội, bệnh thành tích”, bà nói cần phải phân tích chi tiết tư tưởng nóng vội, bệnh thành tích là do đâu? Hay là vì trọng chứng hơn trọng cung trong khi một vụ án hình sự liên quan trực tiếp đến người dân lẽ ra phải được xem xét một cách toàn diện.
Bà Nguyễn Tuyết Liên cũng nhắc đến một lý do khách quan khác là tỷ lệ 80% vụ án hình sự chưa có luật sư tham gia. “Theo luật chỉ chỉ định luật sư trong một số trường hợp khung hình phạt đến chung thân tử hình, trường hợp người chưa thành niên. Vậy thì trong 12 vụ, 24 bị can dùng nhục hình thì vụ nào CQĐT đã không mời luật sư?" - bà Liên đặt câu hỏi.
Báo cáo của Chủ nhiệm ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện trình bày trước đó đã nhắc tới con số 71 trường hợp oan sai. Riêng đối với những vụ án nổi tiếng đang được dư luận và cử tri quan tâm như Huỳnh Văn Nén ở Bình Thuận, bị kết án chung thân về tội giết người, cướp tài sản; vụ Hàn Đức Long ở Bắc Giang bị kết án tử hình về các tội giết người, hiếp dâm; vụ Đỗ Thị Hằng ở Bắc Giang bị kết án 6 năm về tội buôn bán phụ nữ…, theo ông Nguyễn Văn Hiện, qua giám sát xác định các vụ án này có những vi phạm nghiêm trọng trong quá trình điều tra truy tố, xét xử và đến nay đang được điều tra, xác minh.

Clip phát biểu của Chủ nhiệm ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện