Bắc Kinh sai lầm nếu nghĩ Washington không dám động binh!
Việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải dương 981 nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa Việt Nam đã tạo ra những căng thẳng trên Biển Đông. Đây là “một chút quan ngại thoảng qua” hay là những vòng xoáy cuối cùng trong tham vọng của Trung Quốc? Tất cả đều phụ thuốc vào cách thức các bên liên quan có các bước đi như thế nào trong vài tháng tới. Dưới đây là 5 nhân tố chi phối cục diện Biển Đông, theo đánh giá của Nhật báo phố Wall (WSJ):
Lực lượng cảnh sát biển Việt Nam quan sát động thái di chuyển
1. Trung Quốc liệu có rút giàn khoan?
Khi hạ đặt giàn khoan, Trung Quốc nói rằng hoạt động khoan thăm dò sẽ kết thúc vào ngày 15/8. Việc đặt ra hạn chót này cho phép Trung Quốc rút giàn khoan mà không phải bận tâm đến lý do là vì “sức ép” của các bên. Bắc Kinh cũng tuyên bố việc triển khai giàn khoan này ở khu vực thuộc “chủ quyền”, nhưng Việc Nam không chấp nhận điều đó và không loại trừ giải pháp kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế. Đây cũng là điều mà Bắc Kinh phản đối, không chấp nhận sự tham gia của bên thứ 3 trong các tranh chấp. Nếu việc kiện tụng xảy đến, sẽ rất khó để hai bên ngồi lại đàm phán. Tuy nhiên, không có dấu hiệu cho thấy một cách làm như vậy sẽ xảy đến trước ngày 15/8.
2. Diễn biến vụ Philippines kiện Trung Quốc
Bắc Kinh nói ủng hộ giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, qua đối thoại, nhưng không chấp nhận các tiến trình pháp lý. Điều này có nghĩa gần như chắc chắn Trung Quốc sẽ phớt lờ thời hạn chót ngày 15/12 mà Tòa Trọng tài thường trực tại La Haye (Hà Lan) đưa ra, buộc Trung Quốc phải nộp hồ sơ phản biện những cáo buộc từ phía Philippines. Việc quốc gia đông dân nhất thế giới không theo đuổi vụ kiện sẽ mở đường để Tòa quốc tế phân xử ngay đầu năm 2015. Phán quyết tại tòa có thể không làm thay đổi tình hình trên thực địa - tức là Trung Quốc vẫn không rời bỏ các vùng mà nước này kiểm soát, chiếm đóng thực tế. Nhưng có một điều chắc chắn: Bắc Kinh sẽ khó có thể tự tin tuyên bố rằng mình “hành động tuân thủ luật pháp quốc tế”.
3. COC – ngưng trệ hay thúc đẩy?
Vòng đàm phán gần đây nhất về Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) kết thúc hồi tháng 3, với rất ít tiến triển. Chưa có một thời hạn cụ thể nào cho việc hoàn tất văn bản có tính ràng buộc pháp lý này. Những ngày qua, nhiều nước trong ASEAN, mới nhất là Malaysia, đã lên tiếng đề nghị thúc đẩy đàm phán, đạt được thỏa thuận cuối cùng trong thời gian sớm nhất. Nhiều nước bày tỏ nghi ngờ vào thiện chí của Trung Quốc, còn Bắc Kinh thì bên ngoài vẫn nói là theo đuổi tiến trình hoàn tất COC. Nếu Trung Quốc đồng ý tiến hành vòng đàm phán mới và có được kết quả quan trọng trước cuối năm nay, đó sẽ là cách để nước này trấn an các nước ASEAN về một “Trung Quốc cường quốc” nhưng vẫn có thể sống chung.
4. Những hội nghị thượng đỉnh sắp tới
Những hành động hiếu chiến ngày một gia tăng của Trung Quốc ở Biển Đông đã dần trở thành chủ đề thảo luận chính tại các hội nghị lớn tại khu vực, mới nhất là Đối thoại Shangri-La 13 tại Singapore. Mối đe dọa hiện nay chính là: Nền ngoại giao khu vực sa lầy trong những hành xử kiểu “ăn miếng trả miếng” ở Biển Đông và Hoa Đông, dù rằng đây chỉ là một trong rất nhiều các thách thức đang nổi lên ở châu Á - Thái Bình Dương liên quan đến kinh tế, chính trị, môi trường… Vẫn còn nhiều cuộc gặp cấp cao trong nửa cuối năm nay, nhất là Hội nghị thượng đỉnh Đông Á ở Myanmar trong tháng 11 tới. Cách hành xử của các bên tham gia hội nghị này rất đáng để theo dõi.
5. Khả năng xảy ra những sai lầm tai hại
Vụ tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam gần khu vực hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 là động thái rất đáng chú ý, dù không có thương vong, thiệt hại về người. Một vụ va chạm tương tự nhưng với hệ quả làm chết người có thể sẽ đẩy an ninh ở Biển Đông lên vòng xoáy mới, tiềm ẩn các phản ứng nguy hiểm. Để tránh những kết cục như vậy, Trung Quốc và các bên liên quan như cần phải chấm dứt các hành động gây chiến, theo đúng tinh thần Tuyên bố của các bên về cách ứng xử trên Biển Đông (DOC).
Hoài Thanh (Theo WSJ)
Bắc Kinh nói ủng hộ giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, qua đối thoại, nhưng không chấp nhận các tiến trình pháp lý. Điều này có nghĩa gần như chắc chắn Trung Quốc sẽ phớt lờ thời hạn chót ngày 15/12 mà Tòa Trọng tài thường trực tại La Haye (Hà Lan) đưa ra, buộc Trung Quốc phải nộp hồ sơ phản biện những cáo buộc từ phía Philippines. Việc quốc gia đông dân nhất thế giới không theo đuổi vụ kiện sẽ mở đường để Tòa quốc tế phân xử ngay đầu năm 2015. Phán quyết tại tòa có thể không làm thay đổi tình hình trên thực địa - tức là Trung Quốc vẫn không rời bỏ các vùng mà nước này kiểm soát, chiếm đóng thực tế. Nhưng có một điều chắc chắn: Bắc Kinh sẽ khó có thể tự tin tuyên bố rằng mình “hành động tuân thủ luật pháp quốc tế”.
3. COC – ngưng trệ hay thúc đẩy?
Vòng đàm phán gần đây nhất về Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) kết thúc hồi tháng 3, với rất ít tiến triển. Chưa có một thời hạn cụ thể nào cho việc hoàn tất văn bản có tính ràng buộc pháp lý này. Những ngày qua, nhiều nước trong ASEAN, mới nhất là Malaysia, đã lên tiếng đề nghị thúc đẩy đàm phán, đạt được thỏa thuận cuối cùng trong thời gian sớm nhất. Nhiều nước bày tỏ nghi ngờ vào thiện chí của Trung Quốc, còn Bắc Kinh thì bên ngoài vẫn nói là theo đuổi tiến trình hoàn tất COC. Nếu Trung Quốc đồng ý tiến hành vòng đàm phán mới và có được kết quả quan trọng trước cuối năm nay, đó sẽ là cách để nước này trấn an các nước ASEAN về một “Trung Quốc cường quốc” nhưng vẫn có thể sống chung.
4. Những hội nghị thượng đỉnh sắp tới
Những hành động hiếu chiến ngày một gia tăng của Trung Quốc ở Biển Đông đã dần trở thành chủ đề thảo luận chính tại các hội nghị lớn tại khu vực, mới nhất là Đối thoại Shangri-La 13 tại Singapore. Mối đe dọa hiện nay chính là: Nền ngoại giao khu vực sa lầy trong những hành xử kiểu “ăn miếng trả miếng” ở Biển Đông và Hoa Đông, dù rằng đây chỉ là một trong rất nhiều các thách thức đang nổi lên ở châu Á - Thái Bình Dương liên quan đến kinh tế, chính trị, môi trường… Vẫn còn nhiều cuộc gặp cấp cao trong nửa cuối năm nay, nhất là Hội nghị thượng đỉnh Đông Á ở Myanmar trong tháng 11 tới. Cách hành xử của các bên tham gia hội nghị này rất đáng để theo dõi.
5. Khả năng xảy ra những sai lầm tai hại
Vụ tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam gần khu vực hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 là động thái rất đáng chú ý, dù không có thương vong, thiệt hại về người. Một vụ va chạm tương tự nhưng với hệ quả làm chết người có thể sẽ đẩy an ninh ở Biển Đông lên vòng xoáy mới, tiềm ẩn các phản ứng nguy hiểm. Để tránh những kết cục như vậy, Trung Quốc và các bên liên quan như cần phải chấm dứt các hành động gây chiến, theo đúng tinh thần Tuyên bố của các bên về cách ứng xử trên Biển Đông (DOC).
Hoài Thanh (Theo WSJ)
Bắc Kinh sai lầm nếu nghĩ Washington không dám động binh!
Trong một diễn biến liên quan, ông Ernest Bower, một chuyên gia nghiên cứu về Đông Nam Á thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS - trụ sở thủ đô Washington) đã lên án hành động Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng biển Việt Nam và tàu Trung Quốc còn ngang ngược đâm húc, bắn vòi rồng vào tàu Việt Nam, theo trang tin Đài Loan Want China Times (Đài Loan) ngày 13/6.
“Rõ ràng hành động của Trung Quốc khiến các nước làng giềng phải quan ngại”, ông Bower nhận định trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình Đức Deutsche Welle, được Want China Times dẫn lại.
Tờ The Washington Times (Mỹ) dẫn lời ông Bower: “Bắc Kinh đã cho rằng Washington bị xao lãng và không có gan can thiệp sâu vào vấn đề Biển Đông và vì thế Trung Quốc có động thái địa chính trị là đặt giàn khoan vào vùng biển Việt Nam”.
Mỹ luôn tuyên bố không đứng về phe nào trong tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông. Tuy vậy, Washington vẫn thường xuyên lên án những hành động của Bắc Kinh trên biển Đông gần đây - cụ thể là vụ giàn khoan - gọi đó là những hành vi "khiêu khích".
Đa số các nhà phân tích cho rằng Mỹ không sẽ không bảo vệ Việt Nam nếu Việt Nam-Trung Quốc có xảy ra xung đột trên Biển Đông. Nhưng ông Bower không đồng tình với nhận định này, cho rằng việc Mỹ có hỗ trợ quân sự cho Việt Nam hay không là tùy thuộc vào tình hình, theo Want China Times.
Ông Bower không nói cụ thể với hình hình nào thì Mỹ mới can thiệp quân sự, nhưng tin rằng nhận định “Mỹ sẽ không động binh dù cho Trung Quốc có làm gì với Việt Nam” của Bắc Kinh là sai lầm, cũng theo Want China Times.
Trước đó, ngày 28/5, Tổng thống Barack Obama từng cảnh báo Mỹ có thể sẽ điều quân đến biển Đông nếu đồng minh của mình tại đó bị ảnh hưởng bởi "sự hung hăng mất kiểm soát".
http://baodatviet.vn/chinh-tri-xa-hoi/tinh-hinh-bien-dong-van-de-bien-dong/bien-dong-nong-tq-huy-dong-tau-cao-toc-campuchia-len-tieng-3042218/
Phần nhận xét hiển thị trên trang
“Rõ ràng hành động của Trung Quốc khiến các nước làng giềng phải quan ngại”, ông Bower nhận định trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình Đức Deutsche Welle, được Want China Times dẫn lại.
Tờ The Washington Times (Mỹ) dẫn lời ông Bower: “Bắc Kinh đã cho rằng Washington bị xao lãng và không có gan can thiệp sâu vào vấn đề Biển Đông và vì thế Trung Quốc có động thái địa chính trị là đặt giàn khoan vào vùng biển Việt Nam”.
Mỹ luôn tuyên bố không đứng về phe nào trong tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông. Tuy vậy, Washington vẫn thường xuyên lên án những hành động của Bắc Kinh trên biển Đông gần đây - cụ thể là vụ giàn khoan - gọi đó là những hành vi "khiêu khích".
Đa số các nhà phân tích cho rằng Mỹ không sẽ không bảo vệ Việt Nam nếu Việt Nam-Trung Quốc có xảy ra xung đột trên Biển Đông. Nhưng ông Bower không đồng tình với nhận định này, cho rằng việc Mỹ có hỗ trợ quân sự cho Việt Nam hay không là tùy thuộc vào tình hình, theo Want China Times.
Ông Bower không nói cụ thể với hình hình nào thì Mỹ mới can thiệp quân sự, nhưng tin rằng nhận định “Mỹ sẽ không động binh dù cho Trung Quốc có làm gì với Việt Nam” của Bắc Kinh là sai lầm, cũng theo Want China Times.
Trước đó, ngày 28/5, Tổng thống Barack Obama từng cảnh báo Mỹ có thể sẽ điều quân đến biển Đông nếu đồng minh của mình tại đó bị ảnh hưởng bởi "sự hung hăng mất kiểm soát".
http://baodatviet.vn/chinh-tri-xa-hoi/tinh-hinh-bien-dong-van-de-bien-dong/bien-dong-nong-tq-huy-dong-tau-cao-toc-campuchia-len-tieng-3042218/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét