Kho giống má trên cánh đồng chữ nghĩa!

Thứ Sáu, 17 tháng 4, 2020

Thông tin thêm về Bauxit , Alumin, và Nhôm của Việt nam và Tây nguyên !


Chào các anh, các chị,các bạn !
Hôm qua Thủ tướng chính phủ đã chủ trì họp đánh giá 10 năm thược hiện kết luận 245 ngày 24.4.2009 của BCT về Quy hoạch phân vùng ,thăm dò ,khai thác, chế biến, sử dụng Bauxit 2007 - 2015 có xét đến 2025 !
Là người suốt từ 1976 tới nay biết , quen và quan hệ làm việc nhiều với đề tài nóng bỏng này ; Hôm nay tôi cũng mạo muội viết đôi câu về Bauxit , Alumin, và Nhôm của Việt nam và Tây nguyên !
Do quá trình hàng chục triệu năm trước hoạt động phun trào của núi lửa. Có lẽ vào kỷ Đề vôn , hay Đệ Tứ vùng bazan rộng lớn nhất nước ta kéo sang cả Campuchia, Lào ; Kết hợp với quá trình Lateritis hoá ; quá trình biến đổi khí hậu, thời tiết nhiệt đới hai mùa mưa khô cách biệt... Đã hình thành ra vùng mỏ quặng Bauxit nhôm rất lớn trải dài khắp Các tỉnh Tây nguyên; Mà tập trung lớn cả diện tích, trữ lượng, sản lượng và hàm lượng Alumin lại ở Daknong và Lâm Đồng ! Hệ thống vỉa quặng kéo dài sang Mundonkiri Campuchia...!Theo đánh giá thì mỏ bauxit trên cao nguyên có trữ lượng trên 11 tỷ tấn và được xếp mỏ lớn thứ 3 thế giới !
Theo tôi được biết thì ngay sau ngày đất nước thống nhất , năm 1976 với sự nghiên cứu và phát hiện của Mỹ , Liên xô và các nước khối SEV , chính phủ đã sớm chỉ đạo điều tra thăm dò, đánh giá và thiết kế địa chất công trình cũng như lập Luận chứng kinh tế kỹ thuật cho đầu tư khai thác quặng Bauxit, chế biến Alumin, cũng như điện phân nhôm từ Alumin tại Daknong và Bảo Lộc ... Đoàn địa chất 606 thuộc Liên Đoàn 6 ra đời tại Thị trấn Gia Nghĩa , cùng với khá đông các chuyên gia địa chất của khối SEV đã nỗ lực hơn 15 năm ! Họ đã có báo cáo khá chi tiết, đầy đủ, khả thi về bản đồ phân bố quặng, thiết kế và lập dự án khai thác mỏ 1.5 ( Quảng Sơn ), Nhân Cơ thuộc Daknong và Tân Rai Lâm Đồng . Đã thiết kế hệ thống đường sắt chờ quặng và kết hợp chở khách từ Quảng Sơn, Nhân Cơ đi Cảng Thị Vải với tổng mức đầu tư lúc đó 495 triệu Dolar Mỹ !
Thế rồi mọi chuyện đã thay đổi khi Hội Đồng tương trợ kinh tế Comecom ,khối SEV suy yếu, chia rẽ và sự sụp đổ hệ thống XHCN Đông Âu , sự tan rã của CCCP ! Dự án Bauxit nhôm Tây nguyên đó kết thúc ! Để lại khối tài sản là tất cả tài liệu hồ sơ lớn, đầy và quý giá cho đất nước !
Theo đề nghị của Ngành Than khoáng sản, của bộ công thương , Tw đã cho xây dựng 2 dự ân Tân Rai và Nhân Cơ như là thí điểm ! Nói thí điểm cũng đúng ! Vì tôi nghiên cứu và cũng tiếp cận với nhiều tập đoàn Nhôm , Bauxit lớn của thế giới như Pechiney của Pháp , các công ty của Mỹ do đại sứ Mỹ Peter Peterson giới thiệu , Đi thăm và khảo sát vùng khai thác rộng lớn của của nước Úc , Brazin ... mới thấy không ai làm dự án nhỏ như Viêtnam cả !? Và có nhiều cách xử lý bùn đỏ khác nhau do họ có điều kiện kinh tế và diện tích đất rừng rộng lớn . ( Ở Úc người ta làm hồ chứa bùn đỏ bằng các tấm polymer lớn lót chống thấm! Để các chỗ tự nước với sút và cho chảy để xử lý bằng hóa học... Phần bùn còn lại để tự bốc hơi khô và trồng lại rừng ! Họ làm hệ thống nhiều hồ... ). Theo tính toán kinh tế và công nghệ và đầu tư thì các dự án của ta ở Tây Nguyên nếu muốn có lãi thì phải có công suất trên 1.000.000 tấn/ năm !? Vả lại chúng ta chưa có kinh nghiệm , vốn đầu tư, suất đầu tư lớn, mà phải làm tới điện phân ra nhôm và công nghiệp sau nhôm mới lãi lớn !Tức là phải đầu tư tất cả chuỗi giá trị từ : Quặng bauxit - Alumin - Nhôm - Sản phẩm từ
Nhôm !!
Và thế là TKV đã mạo hiểm đầu tư ! Quá nhiều tranh cãi về lựa chọn công nghê Bayer , công nghệ thải ướt ,tới lựa chọn nhà thầu là công ty lớn LyChanlyco Trung Quốc, rồi vấn đề xử lý bùn đỏ, vấn đề hoàn nguyên sau khi khai thác xong một moong ? Vấn đề lao động kỹ thuật, vấn đề lấy đất của dân vùng đang rất nhạy cảm an ninh quốc phòng , tôn giáo và dân tộc ít người Tây nguyên ... ! Khó khăn vô cùng ! Đúng lúc đó thì xảy ra vụ vỡ hồ bùn đỏ tại Hungari !
Đặc biệt là dư luận trong nước sôi sục , phản đối .. . Về chủ đầu tư! Về nhà thầu Trung Quốc ngang ngược,lao động người Tàu hàng ngàn người gây bao bất ổn xáo trộn ở Tân Rai, Nhân Cơ ...! Quá nhiều ý kiến của mọi tầng lớp trong và nước.Thủ tướng chính phủ đã phải cho họp báo hạn chế tại khách sạn Melia Hanoi. Ông Hoàng Trung Hải lúc đó là phó thủ tướng chủ trì , cùng với bộ trưởng công thương, các bộ Quốc phòng, công an,tài nguyên môi trường, khoa học công nghệ...Tôi tham dự suốt cả họp báo đó và cũng có ý kiến phát biểu...
Tôi cho rằng phải khai thác , phải đầu tư, phải lựa chọn công nghệ tốt, xử lý bùn đỏ là yêu cầu quan trọng nhất với dự án...Tây nguyên muốn có công nghiệp hoá hiện đại hoá thì có lẽ đây là thế mạnh ... Các chủ tịch Hội Đồng nhân dân Daknong K’ Beo, chủ tịch Lâm đồng Nguyễn Xuân Tiến, cũng tha thiết đề nghị và cam kết đảm bảo các điều kiện và yêu cầu ... để dự án tiếp tục triển khai ! Hôm đó khá đông các nhân sĩ trí thức nổi tiếng tôi quen, thân : Anh Chu Hảo, Ang Nguyên Ngọc Anh Dương Trung Quốc , anh Hiển , Anh Nguyễn Ngọc Trân ... Võ Đại Lược, Lê Đăng Doanh, Phạm Chi Lan ...
Một sự kiện rất đặc biệt, rất nóng là trong lúc họp báo đang nóng thì có thư của Đại tướng Võ Nguyên Giáp được đưa trực tiếp tới .! Ông Hoàng Trung Hải đã đọc cho mọi người nghe ! Đại tướng lo ngại vấn đề Trung Quốc, an ninh , mòi trường và dân sinh... !
Sau nà tôi cũng tiếp tục theo dõi dự án bằng nhiều cách : do Bộ trưởng phân công, vào khảo sát nhiều lần.. Thật sự là cũng lo cũng sợ cũng ngại.! Là người có trên 30 năm sống làm việc ở Tây nguyên tôi cũng luôn trăn trở hãy làm gì cho vùng đất đặc biệt này ! Quyết định của Thủ tướng chính phủ cho thực hiện dự án !
Tôi đã đặt vấn đề cho Viện Hàn lâm khoa học công nghệ Việt Nam phải nghiên cứu xử lý bùn đỏ như thế nào ? Rồi mời cả Anh Nguyễn Thế Cường công ty Thạch Bàn vào xem có làm gạch bloc từ bùn không..rồi có nhóm nhỏ nghiên cứu sản xuất chất lọc nước từ nguyên liệu bùn đỏ ...
Thế rồi nhân dự hội nghị Ban Chỉ Đạo Tây Nguyên tại Buôn Ma Thuột, tôi và Gs Ts Châu Văn Minh chủ tịch viện hàn lâm khoa học công nghệ VIETNAM đã chủ trì nghe báo cáo kết quả bước đầu của các nghiên cứu xử lý bùn đỏ... Trong lúc thấy bế tắc, thấy không ổn vì mỗi dự án công suất 650.000 tấm Alumin/ năm thì hàng năm mỗi khu liên hợp Bauxit - Alumin ở Tây nguyên thải ra các hồ chứa bùn trên 1 triệu tấn ! Mà trong bùn đỏ luôn có lượng Sut ăn da NaOH rất lớn ( 74 lít sut trong 1 tấn bùn đỏ ) ! Cái nguy hiểm gây ô nhiễm môi trường chết người là đây là NaOH ...! Vì theo phân tích cẩn thận của các cơ quan có trách nhiệm thì lượng các vi lượng, phóng xạ trong bùn đỏ rất thấp và an toàn ?! Mà sản xuất gạch thì bán cho ai ? Cạnh tranh thế nào ...?
Khi xem trình bày thành phần hoá học trong bùn ngoài sút ra thì phát hiện ra tỷ lệ Fe2O3 rất lớn tới 36 -42 % ! Tôi đề xuất xem lại và đây là mỏ quặng sắt lớn vời hàm lượng trung bình yếu ! Và thế là hội nghị đi đến kết luận là đề nghị bộ Khoa học công nghệ cho nghiêm cứu đề tài mới : Luyện bùn đỏ ra thép theo phương pháp thiêu kết trong lò cao .
Về Hà nội tôi báo cáo Bộ trưởng Hoàng Văn Phong và trực tiếp báo cáo Thủ tướng..! Bộ và Thủ tướng đồng ý ! Thế là đề tài nguyên cứu ra đời ! Phải nhờ Bộ công an ,Lãnh đạo Hải Phòng nơi có công ty thép Vạn Lợi để được vận chuyển 1000 tấn bùn đỏ khô ra Hải Phòng luyện ! Vô cùng khó khăn và nguy hiểm, gian khổ! ( Dân chúng biểu tình vây nhà máy Vạn Lợi .. ! Hôm họp tại văn phòng công ty thép Vạn Lợi chúng tôi phải chuyển về văn phòng UBND Hải Dương họp tới tối muộn mới xong ! nhưng cuối cùng đã thành công ! Thời gian này tôi thường xuyên xuống nhà máy nơi luyện bùn đỏ ra thép ! Phải cám ơn Ts Nguyễn Văn Tuấn và công ty thép Thái Hưng thành phố Thái Nguyên đã tham gia chủ nhiệm đề tài và hàng chục tỷ ho trợ cùng với trên 13 tỷ của Chính phủ !
Tôi báo cáo thường xuyên kết quả nghiên cứu xử lý bùn đỏ, cho Chủ tịch nước Trương Tấn Sang , Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ! Thật cảm động có lần Anh Tư Sang chờ tôi và Ts Lợi phó viện trưởng viện Hoá VATS mang một hòn thép về báo cáo tại nhà riêng Chủ tịch nước ! Công trình này được trao giải thưởng Trần Đại Nghĩa và chúng tôi đã được cấp bằng sáng chế độc quyền tại Cục sở hữu trí tuệ và nhiều tạp chí , tờ báo có uy tín đã đăng ‘. Năm 2011 - 2012 Trường chuyên Amstecdam nhờ tôi cố vấn cho nhóm các cháu nghiên cứu lớp 12 của trường đi thi tại Mỹ đề tài xử lý bùn đỏ Bauxit và được giải !
Tôi vẫn theo đuổi và hy vọng Thép Thái Hưng đầu tư dự án luyện thép từ bùn đỏ ! Còn chờ các chính sách về giá xử lý môi trường của TKV , chính sách vốn thuế ..và thị trường thép toàn cầu ?
Có điều rất hay là trong kết quả nghiên cứu này có công nghệ, công đoạn LY TÂM tách NaOH ra khỏi bùn đỏ lấy ra hàng trăm ngàn tấn Sút lấy ra khỏi bùn đỏ trước khi đưa sang dây truyền luyện thép ! Và khi đó thì Bùn Đỏ đã sạch ! Nếu không luyện thép, khi chưa khả thi thì bùn đó hết NaOH như đất đỏ Bazan bình thường, là nguyên liệu hoàn nguyên và nhiều công việc khác ,,! ( có dịp tôi viết nhé ! ).
Tôi cũng được mời dự lễ khởi công tổ hợp điện phân và sản phẩm sau nhôm của công ty Trần Hồng Quân 2018, tại Nhân Cơ Daknong . ( chú này giỏi xuất thân buôn bán xe máy, rồi kinh doanh gaz và xây khách sạn Crow Plaza tại Mỹ Đình Hànoi... đã vay tiền ngân hàng Pháp 450 tr Usd đầu tư tại nhân cơ với tổ hợp 450.000 tấn nhôm tôi quen ).Có điều là điện phân Alumin ra nhôm rất tốn điện : 14 -15 kw điện/ tấn nhôm ! Nếu chọn công nghệ không tốt, quản trị kém , PR thị trường kém thì thua to !
Và kết quả hai dự án đã được Thủ tướng đánh giá kết luận ! Những sai sót của chủ đầu tư là không nhỏ ! Nhưng rất may là lúc này tạm ổn ! Còn nhiều việc phải mổ xẻ phải bàn ! Nhưng cứ tạm nhứ vậy đã !
Tôi viết lại mấy dòng lịch sử ! Cái gì tôi chứng kiến tôi tham gia tôi biết ! Có gì các anh chị các bạn xem! Chia sẻ và cảm thông !

Phần nhận xét hiển thị trên trang

Không có nhận xét nào: