Việt Nam lần đầu tiên ghép tay từ người cho còn sống

HÀ NỘIPhạm Văn Vương 31 tuổi, cụt 1/3 tay trái, được bác sĩ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 ghép thành công cánh tay từ một người cho sống.

Giáo sư Mai Hồng Bàng, Giám đốc Bệnh viện Trung ương quân đội 108, cho biết đây là ca ghép chi thể đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á và là ca ghép chi thể từ người cho sống đầu tiên trên thế giới.

Anh Vương bị tai nạn lao động 4 năm trước, phải cắt cụt 1/3 tay trái. Nỗi đau tàn phế khi còn trẻ khiến anh luôn bị ám ảnh, cuộc sống gặp nhiều khó khăn. 

Ngày 3/1, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tiếp nhận một nam bệnh nhân bị băng chuyền máy tải gạch cuốn đè ép 1/3 cẳng tay đến sát nách. Trong 3 tuần điều trị với 3 lần mổ, các bác sĩ đã nỗ lực giữ lại cánh tay bệnh nhân nhưng tình trạng hoại tử vùng khuỷu tay và cơ, nhiễm trùng, không cứu vãn được.

Sau nhiều lần hội chẩn, các bác sĩ buộc phải quyết định cắt cụt chi thể ngang 1/3 trên cánh tay để cứu tính mạng bệnh nhân. Khi khám bệnh nhân, các bác sĩ nhận thấy phần thừa của chi thể khi cắt cụt còn tương đối bình thường và có thể sử dụng để ghép cho người bị cụt ở vị trí tương ứng. Bệnh nhân cùng gia đình đồng ý và tự nguyện hiến một phần chi thể của mình ghép cho anh Vương.

Tuy nhiên, phần cánh tay của người hiến đang hoại tử và bội nhiễm thứ phát nên khi ghép bàn tay có nguy cơ cao bị nhiễm trùng. Sau khi cân nhắc mọi nguy cơ có thể xảy ra, giáo sư Nguyễn Thế Hoàng, Phó giám đốc Bệnh viện Quân đội 108 cùng ê kip bác sĩ khoa Chấn thương chi trên và Vi phẫu quyết định thực hiện ca ghép tay cho anh Vương.

Ca phẫu thuật kéo dài 8 giờ căng thẳng, thành công. Tất cả cấu trúc giải phẫu đã phục hồi và bàn tay ghép đồng loại được tưới máu đầy đủ giống như tay lành. Ngay sau ca phẫu thuật, anh Vương đã có thể tự vận động nhúc nhích được các ngón của bàn tay ghép.

Sau ghép hơn một tháng, hiện anh Vương đã có thể cầm nắm các đồ vật thô. Bệnh nhân tập phục hồi chức năng từ 6 đến 12 tháng, tương lai sẽ phục hồi hoàn toàn như người bình thường. Anh cũng phải sử dụng thuốc chống thải ghép suốt đời với liều giảm dần.

Tay ghép của bệnh nhân phục hồi tốt sau một tháng ghép, sáng 24/2. Ảnh: Đức Khánh.

Thông tin về thành công của ca ghép, sáng 24/2, giáo sư Nguyễn Thế Hoàng cho biết ca phẫu thuật này gặp nhiều khó khăn từ người cho, người nhận, từ phẫu thuật, chăm sóc sau mổ, thải ghép, đến chống nhiễm khuẩn và phục hồi chức năng.

"Tay có rất nhiều cấu trúc, gân, cơ, khớp, cấu trúc thần kinh... nên ca ghép tay khó hơn nhiều so với các ca ghép tạng khác", giáo sư Hoàng nói.

Anh Vương đã cụt 4 năm nay, khối cơ đã chằng chịt, không hoạt động khiến việc ghép nối càng khó khăn. Tổng cộng có 43 cơ ở vùng cẳng tay, các bác sĩ phải kết xương và nối cơ, gần, tất cả mạch máu để phục hồi tuần hoàn.

Ngoài ra, bác sĩ cũng phải chuẩn bị tâm lý và phục hồi cho bệnh nhân. Nếu chi thể ghép sống mà không phục hồi chức năng thì không có tác dụng. 

Từ năm 1998 đến nay, trên thế giới hiện mới thực hiện 89 ca ghép chi thể, chủ yếu tại các quốc gia phát triển. Tất cả ca ghép này đều được lấy chi thể từ nguồn người cho chết não. Số ca ghép hạn chế do kỹ thuật khó và nguồn cho hạn chế.

Lê Nga

Phần nhận xét hiển thị trên trang