ĐAM MÊ VÀ SỨC KHOẺ TRONG NGHỆ THUẬT

Ly Doi 

Hơn 20 năm viết mảng nghệ thuật và văn hoá văn nghệ, gặp những người nói mình đến với nghề bằng đam mê rất chi là nhiều, nhưng giữ được đam mê ấy thì rất chi là ít.

Cho nên có thể kết luận đam mê chẳng nghĩa lý gì, thậm chí không có thật trong nghệ thuật nói chung.

Với chuyện sưu tầm và sưu tập nghệ thuật càng vậy, gặp ai vồ vập và nói rằng mình đến với chuyện này bằng cả đam mê, thì kết quả chẳng mấy người trụ nổi.

Vậy điều gì làm người ta gắn bó dài lâu với nghệ thuật?

Chắc không phải là đam mê! Có lẽ phải cần tới sức khỏe - theo nghĩa rộng của từ này.

Bởi nghệ thuật là chuyện của thiểu số, mà trong nhóm thiểu số này, đa số có thần kinh phân liệt, lì lợm, chịu được khó nhọc, cô đơn và thị phi. Cần sức khỏe để chịu đựng những điều này qua năm tháng.

“Quân tử trả thù 10 năm chưa muộn”, với nghệ thuật, 10 năm mới chỉ là chuyện của bắt đầu vững bước.

Với giới sưu tầm và sưu tập, sức khỏe không chỉ là tiền bạc, là ý chí, là thời gian, là công sức, là tình yêu..., mà cả sức chịu đựng một hoàn cảnh phi lý.

Phi lý ở khía cạnh tiền bạc, thời gian, ý chí... mình bỏ ra là thật theo nghĩa có thể định lượng và định tính được. Nhưng nghệ thuật thì không đơn giản như vậy.

Nói ví dụ, tranh Lê Phổ, tranh Nguyễn Gia Trí, tranh Mai Trung Thứ, tranh Vũ Cao Đàm... đang là thời thượng, tìm mua được tranh đẹp đã khó. Mà bán lại được bức tranh đẹp ấy càng khó hơn gấp bội.

Huống chi tranh của khoảng 200 họa sĩ Việt Nam đương thời đang bán khá đều đặn. Họ bán được tranh đã là duyên may, là niềm hoan hỷ chung, rất cần khích lệ.

Nhưng không phải vì vậy mà nghĩ rằng mua tranh của họ về để bán lại là dễ dàng. Cho nên phải cần rất nhiều sức khỏe và tâm thần phân liệt để chơi tranh.

Chỉ có sức khỏe dẻo dai mới làm nên hình dáng, nên tầm vóc... trong nghệ thuật, cả với dân sáng tác và cả những người muốn sở hữu, muốn đầu tư vào tác phẩm.

# Trích trong tư vấn đầu tiên của năm 2020 với một nhà đầu cơ nghệ thuật đang còn khá vồ vập, đang nghĩ rằng nghệ thuật là cục xôi, nhưng không phải xôi của thằng Bờm.

—————/
Hình in kèm: Kiệt tác “Mona Lisa” (ink and gouache on silk, 25cm x 17,5 cm, 1961) của danh họa Mai Trung Thứ

Phần nhận xét hiển thị trên trang