Luật này được kỳ vọng sẽ làm thay đổi rất nhiều trong công tác lập quy hoạch trong nhiều lĩnh vực lâu nay là thiếu minh bạch, manh mún, chồng chéo, kém hiệu quả, thiếu tính thị trường làm khó doanh nghiệp và người dân.
Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng từng nhắc lại một nhận xét tại Quốc hội rằng, dự luật này như một phát đại bác bắn vào thành lũy cuối cùng của cơ chế kế hoạch hóa tập trung từng đày đọa nhau một thời.
Một trong những điểm quan trọng nhất của Luật Quy hoạch là bãi bỏ các quy hoạch ngành, sản phẩm, trong đó các điều kiện kinh doanh thường được lạm dụng để tạo cơ chế xin-cho với các doanh nghiệp.
Một điểm tiến bộ khác của luật là lập quy hoạch theo phương pháp tích hợp, theo đó, quy trình lập quy hoạch cần có sự tham gia của các bộ, ngành liên quan, các địa phương, của các chuyên gia trong và ngoài nước, được xây dựng từ dưới lên trên theo một nguyên tắc, trình tự nhất định và được gửi cho cơ quan đầu mối chịu trách nhiệm lập quy hoạch.
Cơ quan này có trách nhiệm tổng hợp và phối hợp đồng bộ các quy hoạch thành phần trong các ngành, lĩnh vực có liên quan đến kết cấu hạ tầng, sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường với mục tiêu phát triển cân đối, hài hòa, hiệu quả và bền vững; và tránh xung đột, tránh mâu thuẫn và phát huy được tối đa các lợi ích, lợi thế của các ngành, các địa phương.
Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đến nay đã có 8 luật chuyên ngành được sửa đổi để tương thích với Luật Quy hoạch, và còn phải sửa tiếp 25 bộ luật và luật. Chính phủ được giao xây dựng một Luật sửa nhiều luật và kiến nghị Quốc hội bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2018.
Điều 30 của dự thảo trước đây liên quan đến các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành từng được nhiều đại biểu bày tỏ lo ngại, băn khoăn đã được đưa ra khỏi luật và chuyển vào Phụ lục 2 về Danh mục các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành để ghi nhận các quy hoạch hiện đang được quy định tại các bộ luật, luật, pháp lệnh.
Luật Quy hoạch được thông qua vào kỳ họp thứ 4 sau khi không được phê chuẩn trong kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIV. Luật Quy hoạch sẽ có hiệu lực từ ngày 1-1-2019.
Tư Hoàng