THỦY HỎA ĐẠO TẶC

Nhà văn VÕ KHẮC NGHIÊM

“Thủy-Hỏa-ĐạoTặc” là tên cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của nhà văn Hoàng Minh Tường từng gây “sốt” vào thập niên cuối thế kỷ 20. Điều khiến tôi đến nay vẫn phải suy ngẫm chính là mối quan hệ giữa Nước-Lửa và Con Người trong sự phát triển xã hội mà cuộc đấu tranh với thiên nhiên khốc liệt không đáng sợ bằng chính sự tham lam độc ác và cả ngu dốt của con người .Sẽ chẳng có sự văn minh,công bằng nào hết khi thiếu minh bạch,công khai. Đạo Tặc đang biến tướng muôn hình vạn trạng dựa vào những khe hở của luật pháp, núp bóng những ô che ,những “nhóm lợi ích” hoành hành khắp mọi lĩnh vực...Chẳng hiểu người ta ngang nhiên tùy tiện “Xả Lũ” ngập hết làng mạc hay đang “ Xả Lú” lên đầu  dân đây ?
xxx

Từ thủa khai thiên lập địa ,con người đã phải đương đầu với những thử thách khốc liệt của thiên nhiên mà trước hết là sự hung bạo của nước và lửa từ trên trời. Nhưng nước và lửa  là điều kiện  phát triển sự sống. Trái đất khác mọi hành tinh chính nhờ có nước và lửa . Các nhà khoa học vẫn mải miết tìm kiếm những hành tinh có nước để chứng minh về sự sống ngoài trái đất với nền văn minh ngang bằng hoặc cao hơn chúng ta,nhưng xem ra chỉ mới tìm thấy trong những phim giả tưởng . Thiên nhiên đã ưu ái cho trái đất quá nhiều nước và tài nguyên bao la. Dù loài người đã dần tìm ra dược những qui luật vận động của vũ trụ thì vẫn phạm phải những sai lầm lớn khi cố tình hoặc vô tình hủy hoại môi trường sống và đang phải trả giá đắt cho những việc làm trái qui luật .

Người Việt Nam đã sớm biết trồng lúa nước,sớm phải chịu cảnh lũ lụt nên đã sản sinh ra những huyền thoại liên quan đến Thủy Thần mà chuyện Sơn Tinh-Thủy Tinh mang tính tượng trưng sâu sắc về khả năng TRỊ THỦY sáng tạo của Người Việt Xưa- Nay ta gọi là THỦY LỢI .Với hệ thống đê điều vững vàng,hệ thống kênh rạch ,hồ chứa hoành tráng khắp đất nước,trải qua bao đời,người Việt Nam đã chiến thắng Sơn Tinh,đem dòng nước hiền hòa vào cuộc sống no ấm êm đềm và sử dụng cả sức mạnh của sông nước chống giặc ngoai xâm mà những chiến công oai hùng làm rạng rỡ những dòng sông ,cửa biển.

Nhớ lại những ngày mới có Thủy điện Thác Bà, Thủy điện Hòa Bình, Thủy điện Trị An ,nhân dân ta vui mừng đón nhận dòng điện giá rẻ ,đón nhận khái niệm mới về Điện khí hóa toàn quốc có một ý nghĩa sâu xa về tương lai tươi sáng của đất nước trên con đường hiện đại. Chất lượng cuộc sống của nhân dân đã được nâng lên rất nhiều sau ba mươi năm đổi mới. Mức tiêu dùng điện đã tăng gấp đôi gấp ba bốn lần so với mức tăng

trưởng kinh tế ,khiến ngành điện phải ào ạt làm thủy điện,làm nhiệt điện (hỏa điện) với mọi giá và mọi khuất tất ở khắp đất nước ,không chỉ  phá môi trường mà còn đe dọa cuộc sống của nhân dân. Cái thế mạnh sông nước ,tài nguyên đã bị triệt để lạm dụng đến cạn kiệt với đủ thứ ưu tiên mà vẫn kêu lỗ thì có lạ lùng không ? Một chuyên gia năng lượng nói rằng :  nếu muốn vạch mặt cái lũ “điện tặc” phải có vài trăm đoàn thanh kiểm tra với hàng ngàn tiến sĩ kinh tế giỏi , liêm khiết như Bao Công mới có thể tìm ra được cái giá thành đích thực của một kw điện là bao nhiêu và sản xuất điện ở ta lãi hay lỗ ? Sao cứ đem giá điện của những nước có thu nhập cao hơn dân ta hàng chục lần để ngụy biện cho cách quản lý điều hành yếu kém và thói “ăn bẩn” ?Chuyện này xin sẽ có dịp bàn sâu trong loạt bài khác. Hôm nay chỉ nói đôi điều về chuyện “ thủy điện tặc” đã, đang và sẽ còn tiếp tục xả lũ ngập làng mạc,phố phường,đồng ruộng mà vẫn tự vỗ ngực là “xả đúng qui trình” .

Theo báo cáo của Bộ Công Thương trước Quốc Hội thì hiện đã có 268 dự án thủy điện đã vận hành,  205 dự án đang thi công sẽ đưa vào vận hành năm 2017 ; có 30% tổng số đập thủy điện chưa được kiểm định , 66% chưa có phương án bảo vệ đươc phê duyệt ,gần 55% chưa có phương án phòng chống bão lụt . Bộ đã quyết định loại bỏ 132 dự án thủy điện nhỏ,4 thủy điện bậc thang, hai dự án thủy điện lớn Đồng Nai 6 và 6A...chiếm 34% vì lợi ích nhỏ,nguy hiểm lớn. Hiện có 418 dự án ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường đang gây lo ngại cho đông đảo cử tri ,được nhiều đại biểu Quốc Hội chất vấn về việc cấp phép thủy điện bừa bãi , phá hủy nhiều ruộng đất ,làng mạc rồi tùy tiện xả lũ tàn phá đồng ruộng,nhà ở đe dọa cuộc sống  nhân dân ,ai chịu trách nhiệm ? Thủy điện Đồng Nai 6 và 6A đã từng bị nhân dân và báo chí lên án từ rất sớm sao vẫn “cố đấm ẵn xôi”,nay mới dứt khoát loại bỏ ,tốn bao nhiêu tiền ?  

Năm 2013 nước ta hứng chịu 14 trận bão , 4 áp thấp lớn ,có cả đại siêu bão.Nhờ cảnh báo kịp thời, cả nước tổ chức phòng chống quyết liệt nên đã hạn chế được nhiều thiệt hại .Nhưng những đợt lũ quét,lũ ống và những cuộc xả lũ thủy điện bất thường trút lên đầu dân bao đau khổ... không thể cứ ngang nhiên lặp lại. Vì sao lũ lụt ngày càng nhiều,càng lớn? Đừng đổ hết cho ông trời mà hãy nghiêm túc nhìn vào thực trạng khí hậu đang biến đổi do con người xả vào không gian đủ thứ ô uế. Đặc biệt là sự tung hoành của Lâm Tặc ,Vàng Tặc, Than Tặc , Sắt Tặc , Thiếc Tặc ...tàn phá mọi núi rừng khiến cho lũ ống,lũ quét  cùng với lũ thủy điện xả đói nghèo vào nhân dân. Khi thấy một đập thủy điện tùy tiện xả nước ngập cả huyện ngay lúc đang mưa bão , một vị cán bộ lão thành đã tát vào mặt ông con trai là cán bộ lãnh đạo tỉnh và thét lên : “ Chúng mày  Xả Lũ hay Xả Lú vào đầu dân thế hử ?”

Việc Chính Phủ vừa quyết định hủy bỏ trên 400 dự án thủy điện gây nguy hiểm là tín hiệu rất đáng mừng, nhưng vẫn còn những công trình  thủy điện nằm trong vùng địa chất không ổn định ,nứt lún và thi công cẩu thả  cùng hàng ngàn hồ đập nước xuống cấp đang trở thành những quả bom nước khổng lồ treo lơ lửng trên đầu bao gia đình  , rất đáng lo ngại . Không thể cực đoan đòi bỏ hết thủy điện, nhưng cái giá phải trả cho việc chặt khúc các dòng sông cần được xem xét lại kĩ lưỡng , cũng như không thể phát triển nhiệt điện lạc hậu ,ô nhiễm đến mức mỗi năm phải nhập khẩu hàng chục triệu rồi hàng trăm triệu tấn than . Ai bán cho mà nhập và giá cao chót vót có chịu nổi không ? Sao không sớm đầu tư lớn cho điện mặt trời, điện gió, điện sóng biển,điện sinh học ... những thế mạnh không nhỏ của nước ta ?  

Thật đáng buồn khi các chiến sĩ phải đổ bao xương máu để tiêu diệt bọn Hải Tặc ,bảo vệ biển đảo Tổ quốc thanh bình thì  lại xuất hiện những tên Hải Tặc trên bờ, ăn cươp hàng trăm ,hàng ngàn tỉ đồng của dân từ những chiếc ụ nổi, tàu lặn ...sắt vụn.  

Hà Nội,Sài Gòn đã đầu tư rất lớn cho các công trình thoát nước.Ấy vậy mà vài cơn mưa trút xuống hay điệp khúc triều cường là đã ngập mênh mông , bắt được cá lớn chui tận gầm giường .  Vẫn biết công trình nào cũng có chấm mút, ăn bẩn,nhưng ít ra cũng phải đem lại chút hiệu quả gì chứ ,sao càng bỏ thêm nhiều tiền đầu tư càng ngập dữ hơn vậy? Có nhiều nguyên nhân,nhưng đã không đào thêm hồ chứa,không đào thêm kênh rạch, không mở rộng cống thoat nước lại còn lâp hồ ,tống thêm bùn rác,nước thải vào sông...Thậm chí vét khúc sông trên, đổ ngay bùn đất xuống khúc sông dưới thì làm đến bao giờ mới “trở lại ngày xưa”?Lại còn bao đơn vị xả trộm nước thải công nghiệp độc hại ra sông hồ gây bệnh hiểm nghèo mà mức xử phạt chưa đủ mức răn đe . Dư luân đang xôn xao tin Sài Gòn đã bị lún nhanh ,có nơi lún đến 3cm/năm, gấp 3 lần tốc độ dâng của mực nước biển mà  nguyên nhân là do đã khai thác nước ngầm tràn lan với trên 200.000 giếng khoan hút 1 triệu m3/ngày . Có sự liên hệ nào đó giưa độ lún của đất và độ lún của những giá trị đạo dức và độ lún của những cái đầu ? Hà Nội không bị lún đất,không có triều cường,nhưng lại có những công trình hiện đại xây nền thấp hơn cả mặt bằng phố cổ và mặt nước Hồ Gươm và không ít bờ sông , bờ hồ bị lấn chiếm khiến  “Hồ Tây chật rồi,buồn rộng.Phố ngập mưa dài mênh mông...”

Gần đây ai cũng phải kinh hoàng về nhiều vụ giết người rùng rợn,tàn bạo như chuyện   chặt khúc vợ con,ném xuống giếng,xuống sông và mới nhất là gã bác sĩ Cát Tường làm chết khách hàng rồi vứt xác xuống sông Hồng phi tang khiến việc mò lặn tìm kiếm hàng trăm km nước ,ra tận cửa biển vẫn chẳng thấy . Thật đau lòng nghe những vụ án  vợ đốt chồng bằng xăng,bằng điện . Có cô gái còn đặt mìn vào bình xăng để giêt người tình cũ đúng ngày anh này cưới vợ.Chỉ vì tranh nhau một lối đi ,tức nhau một lời nói kháy mà dám bỏ thuốc độc vào bể nước ,phóng hỏa thiêu chết cả nhà hàng xóm .

Năm ngoái là năm cháy xe máy,xe ô tô rầm rộ nhất ,năm nay là năm cháy chợ,cháy kho hàng,cháy nhà xưởng,nhà máy nghiêm trọng-kể cả nhà máy làm pháo hoa của Quân Đội . Đã có trên 2000 vụ cháy trong năm làm chết khá nhiều người và thiệt hại hàng ngàn tỉ đồng. Phần lớn các vụ cháy đều được cho là “chập điện”. Chưa thấy kẻ nào bị truy tố về tội cố tình phóng hỏa để trả thù hoặc hủy chứng cứ tham nhũng- có thể nghi ngờ lắm chứ !

Chỉ môt vụ tóe lửa trên đường dây điện 500kv đã làm 23 tỉnh thành phía Nam bị mất điện kéo dài . Đâu chỉ vì anh chàng lái cần cẩu vô ý mà còn vì chằng có hành lang an toàn cho lưới điện siêu cao áp của Quốc gia và lưới điện dự phòng. Dân mình thật dễ tính hay không còn biết sợ khi sống dưới từ trường cao áp ,dưới những  cột điện xiêu vẹo, chằng chịt hơn mạng nhện,sống ngay bên lề đường tàu,bên bờ sông sụt lở ầm ầm mà vẫn  “vô tư” ngủ . Loài người đã biết cách thu lửa sấm sét , thu sức nóng mặt trời thành năng lượng điện,nhưng lại vẫn lơ đãng với ngọn lửa đang phục vụ cho cuộc sống của mình ,thậm chí nhiều cơ quan doanh nghiệp,nhiều gia đình vẫn rất coi thường những qui định nghiêm ngặt về phòng chống cháy nổ . Bài học từ những vụ hỏa hoạn lớn cho thấy sự vô tâm và tắc trách của một vài cá nhân có thể dẫn đến cái chết của rất nhiều người ,hủy hoại nhiều của cải ,tài nguyên ,đe dọa cả tương lai lâu dài. Khói lửa

từ những vụ cháy rừng bốc cao đen kịt bầu trời,kéo dài hàng trăm km nguy hại chẳng kém gì núi lửa.  

Nói về lợi ích ,vẻ đẹp và sức mạnh vô biên của nước và lửa thì ai cũng biết hết rồi .Nhưng sử dụng thế nào,điều tiết ra sao cho hợp qui luật,cho đúng với đạo người và đạo trời đòi hỏi không chỉ tài năng mà còn phải có tấm lòng quí trọng thiên nhiên ,quí trọng con người. Có những kẻ cố tình đốt rừng rồi lập dự án xin nhận trồng lại hàng ngàn hecta rừng ,thực chất là ngang nhiên khai thác khoáng sản quí hiếm ,có sẵn cả giấy phép ,ai dám động vào ? Ngành Kiểm Lâm nhiều địa phương đã tỏ ra bất lực hoặc phải liên kết,liên doanh với chính Lâm Tặc . Đã có Cảnh Sát Biển cũng nên có Cảnh Sát Rừng. Nhưng cảnh sát nào dẹp nổi đủ thứ “Tặc” mà to nhất ,khó phát hiện nhất là “Chế Tặc”với những “nhóm lợi ích”có quyền “Chế ” ra đủ thứ “Lệ” dưới luật .Đây chính là cái mà dân gian gọi là “Cơ chế Xin-Cho”.Theo ông Ngô Văn Minh Ủy viên thường trực Ủy ban Tư Pháp Quốc Hội  thì : “Nhóm lợi ích trong ban hành chính sách tại Việt Nam chắc chắn là có, bằng nhiều hình thức khác nhau,rất tinh vi...cần phải xem xét nghiêm túc...”Tiến sĩ Lê Đăng Doanh nhận xét : “...Lợi dụng thiếu công khai , minh bạch các nhóm lợi ích ở Việt Nam len lỏi cả vào các hoạt động rất trí thức , cao sang như nghiên cứu khoa học,cấp bằng,mua điểm,chấm luận án ...vây quanh một số cá nhân có chức,có quyền liên quan đến cán bộ,tài chính,ngân sách,đầu tư,đất đai,hầm mỏ,rừng ,biển...với chất kết dính lợi ích tiền bạc.Thứ nhất tiền tệ ,thứ nhì hậu duệ, thứ ba quan hệ thứ tư trí tuệ...”.

  Chúng ta thường tự hào về truyền thống bất khuất anh hùng và đất nước giàu đẹp,nhưng cũng cần biết xấu hổ về sự hèn kém, bảo thủ, cố chấp đang làm nghèo đất nước ,kìm hãm sự phát triển của toàn dân mà sự biến tướng của Đạo Tặc len lỏi vào mọi ngóc ngách xã hội thật đáng sợ. Từ Lâm Tặc,Hải Tặc,Vàng Tặc, Than Tặc, Cát Tặc ...đến cả những nghề cao quí cũng có Y Tặc,Giáo Tặc ,Văn Tặc, Nhạc Tặc,Báo Tặc...Bất cứ nơi nào có danh lợi là có “Tặc”,có “Cò”. Chuyện đạo văn,đạo thơ,đạo nhạc chưa quá nghiêm trọng ,nhưng chuyện “lăng xê” những nhà thơ thiền,những ca sĩ ,nhạc sĩ bất tài vô dụng đâu chỉ trở thành trò cười cho thiên hạ mà con tác động vô cùng xấu với thế hệ trẻ. Sự háo danh háo lợi ăn vào máu thịt thứ chủ nghĩa cơ hội,thực dụng đang làm hủy hoại nhiều chuẩn mực đạo đức và tung hỏa mù vào xã hội mà không ít cơ quan đã đề bạt nhầm hay cũng đã bị mua ? Khi một xã hội mà việc chạy ăn hai bữa của số đông dân chúng còn quá nhọc nhằn ,lại phải lo chạy việc, chạy trường , chạy điểm , chạy chức,chạy vốn,chạy thuốc , chạy đất ,chạy nhà ,chạy hộ tịch,chạy cả án oan,rồi có người phải chạy thận cả đời vì bị cắt nhầm cả hai quả thận thì liệu trời cao có nhìn thấu không ? Cái sự “chạy” đã  trở thành “thói quen”dung dưỡng “Tặc” và “Cò”.  

   Thủy-Hỏa-ĐạoTặc đang là hiểm họa của nhân loại chứ chẳng riêng gì với nước ta. Nhưng giữa những xô bồ gay cấn ,xót xa, cũng cần sáng suốt nhìn nhận sự hội nhập toàn cầu đang làm cho các dân tộc xích lại gần nhau và sự lấp lánh của những tinh hoa nhân loại đang tỏa sáng  tương lai. Vẫn còn đó sự nhân ái, bao dung của hàng triệu triệu người dang tay cứu trợ những nạn nhân lũ lụt,động đất, núi lửa ,sóng thần . Vẫn bừng sáng hình ảnh những chiến sĩ quân đội ,công an quên mình lao vào dòng nước xiết buốt,vào ngọn lửa nóng bỏng để cứu người bị nạn...Trong hàng triệu gương sáng của tình nguyện viên làm việc nghĩa sừng sững hình dáng cao lớn của chàng trai trẻ  đã

nhường phao cứu sinh cho người phụ nữ đang mang thai ,vui vẻ chấp nhận cái chết đẹp giữa biển đêm lạnh buốt .

Ngày nào đọc báo,xem tivi cũng giật mình vì những vụ lừa đảo ,giết người ,tham nhũng . Càng kinh hoàng hơn khi nghe đến những vụ xả súng bừa bãi vào trường học,vào sân bay,vào công viên ở Hoa Kỳ... và không ngày nào không có những vụ đánh bom liều chết ở nhiều điểm nóng của thế giới . Có lẽ nghe nhiều đã nhàm,đã quen. Nhưng ngẫm suy kỹ ,nhớ thời chiến tranh phải chạy tránh bom đạn ,mới quí trọng hơn sự yên bình trong cuộc sống của chúng ta hôm nay và tự thấy mình còn may mắn lắm!

     Một học giả  nói rằng : Thế kỷ 21 là thế kỷ của những cuộc chiến tranh tôn giao. Điều      này có thể đúng ,nhưng  đơn giản hơn - Đây phải chăng là thế kỷ của Thủy-Hỏa-ĐạoTặc ?

                                                                                        Hà Nội 11-2013

Phần nhận xét hiển thị trên trang