Một sự nhấn mạnh nhất của một câu sẽ đặt vào âm tiết cuối cùng
Một dấu chấm câu trên máy chữ kiểu cũ là một vết tròn to như một ký tự. Khi máy tính xuất hiện nó mang theo các kiểu chữ với khoảng cách theo tỷ lệ và dấu chấm câu giảm xuống thành một dấu chấm nhỏ.
Đối với tôi, là người từng dùng máy chữ cũ, hiệu quả này làm cho dấu chấm câu ít quan trọng hơn.
Phần quan trọng nhất của câu chỉ thành một điều nhỏ: dễ dàng viết vào một cách không cân nhắc, dễ dàng quên hẳn.
Rồi một mối đe dọa khác kèm theo - nhắn tin và trò chuyện trực tuyến. Ngôn ngữ hình ảnh đối thoại của việc nhắn tin là sôi động, nhảy nhót từ bên này sang bên kia, không dùng đến dấu chấm câu. Một dòng tin nhắn không cần đến dấu để thể hiện là đã hết. Thay vì viết dấu chấm, ta bấm "gửi". Kết thúc tin nhắn thường có biểu tượng bằng nụ hôn, hoặc một biểu cảm khác, hơn là một dấu chấm câu. Các nghiên cứu thậm chí còn cho thấy rằng người ta dễ cho rằng một tin nhắn mà kết thúc bằng dấu chấm là thô lỗ và tức giận.
Chúng ta sống trong thời đại kỹ thuật số với quan niệm cho rằng viết là nói. Ta gõ email, tin nhắn và cập nhật tiểu sử truyền thông xã hội ở những nơi - trên tàu đi làm đi đông đúc, ở quán cà phê và ngoài đường phố - cũng là nơi ta nói chuyện. Chúng ta viết như thể đang nói chuyện.
Kiểu văn kỹ thuật số này thường được viết nhanh với hy vọng có ngay sự hồi đáp. Đó là một cách can thiệp nhẹ nhàng để có một cuộc trò chuyện.
Nhưng viết không thực sự là nói chuyện. Một trong những mục đích của việc viết một cách hiệu quả là để lưu trữ và phát tán thông tin dưới một thể thức mà không cần sự hiện diện của người khác trong khi điều đó đang được viết. Một đoạn văn bản thân nó là hòn đảo nhỏ về ý nghĩa, từ đó người viết được đưa lên không trung và trên đảo không cần ai khác phải đáp ứng ngay.
Vì vậy, với bất kỳ loại văn bản chính thức hoặc bán chính thức nào mà ta thảo khi làm việc - dấu chấm và điểm đặt dấu chấm là rất quan trọng. Một câu văn phải nghĩ đến sự tồn tại của người đọc, nhưng không thể (giống như sự sôi sục nhắn tin qua lại) cứ liên tục yêu cầu phải trả lời. Với một dấu chấm câu, câu văn của bạn sẽ tự hỗ trợ.
Nghiên cứu về việc trao đổi bằng tin nhắn cho thấy một số người nghĩ rằng bất kỳ dấu chấm câu nào trong tin nhắn đều thể hiện sự thô lỗ
Dấu chấm câu làm cho người đọc thấy nhẹ nhõm, cho phép người đó khép lại vòng xoáy ý nghĩa và nghỉ ngơi tinh thần. Các dấu chấm câu làm cho lời văn có nhịp điệu. Chúng được đặt ở những chỗ khác nhau, làm thay đổi nhịp điệu -là những dấu chấm ở cực điểm tại cuối câu báo hiệu rằng câu đó, và tình cảm, là kết thúc.
Một câu văn tốt sẽ di chuyển trơn tru và mạch lạc đến một điểm dừng. Cách tốt nhất để đảm bảo điều này xảy ra là sắp xếp những thứ quan trọng về phía cuối câu. Một câu theo trật tự như vậy sẽ có cảm giác là có chủ tâm hơn và dễ nhớ hơn giống như, khi bạn ngừng nói, những gì ghi sâu vào tâm trí người nghe là điều cuối cùng mà bạn nói. Một sự nhấn mạnh mẽ nhất của một câu sẽ rơi vào âm tiết cuối cùng, trước khi dừng hẳn. Một câu văn có tác động đặc biệt nếu âm tiết cuối cùng của nó được nhấn mạnh: Tôi vứt bỏ cuốn sách không có trí tuệ đó. Một câu văn với sự nhấn mạnh về cuối thể hiện người viết quan tâm đến cách mà các từ của câu tác động đến với tai người đọc.
Nếu bạn muốn viết tốt, hãy học cách yêu dấu chấm câu. Hãy xem nó như là mục tiêu mà các từ trong câu di chuyển một cách cương quyết tới đó. Dấu chấm câu là một là dấu hiệu hoàn thành một cách thỏa mãn để rồi chuyển lời văn đi tiếp, làm sao để câu tiếp theo có thể bắt đầu từ nơi nó dừng lại.
GS Joe Moran
***
Thông điệp đằng sau dấu chấm than của ông Trump
Khi sử dụng dấu chấm than, thật sự chỉ có một quy tắc duy nhất: đừng dùng. Dấu chấm câu này đương nhiên là sự thậm xưng!
Ngoại trưởng Mỹ ‘nói không’ với việc dùng sai … dấu phẩy
Ngoại trưởng Mike Pompeo trong một cuộc họp báo tại Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, tháng Chín, 2018.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét