PHẦN II
Chân lý Toàn thể - Mục đích và Ý nghĩa Sự Sống: Vị Nhân sinh & Vị Chân lý
Con người và Thực thể Hiện sinh Chân chính – Con đường Hiện sinh tới Chân lý
Con người và Thực thể Hiện sinh Chân chính – Con đường Hiện sinh tới Chân lý
ĐOẠN 2
4. Xã hội vị nhân sinh & Xã hội vị Chân lý – Dân chủ & Cộng hòa
Trong xã hội chúng ta có hai tư tưởng chủ đạo là Dân chủ và Cộng hòa, Dân chủ là vị Nhân sinh còn Chủ nghĩa Cộng hòa là vị chân lý. Dân chủ đem đến quyền lợi cho số đông dân chúng, còn Cộng hòa là xây dựng xã hội pháp quyền dựa trên luật pháp được xây dựng từ Chân lý. Ở đây mình không dùng chữ Nhà nước (State), vốn Nhà nước là human-construct, khái niệm do con người tự dựng lên. Xã hội là một khái niệm có cả từ nhỏ đến lớn vô cùng. Cũng giống như trong quá khứ, chúng ta có khái niệm bộ lạc, rồi vương quốc, và giờ là Nhà nước, đó đều là khái niệm không phải có giá trị trường tồn. Ví như câu của Lord Palmerston "Trên thế giới này không có bạn bè vĩnh viễn hay kẻ thù vĩnh viễn chỉ có lợi ích quốc gia mới là vĩnh viễn" cũng chỉ có giá trị giới hạn trong thời kỳ khi mà khái niệm Nhà nước-Quốc gia (Nation State) lên ngôi cách đây vài thế kỷ. Nhiều người Việt nam u u mê mê bị nhồi sọ cứ nghĩ rằng quốc gia là khái niệm có từ lâu và chữ Độc lập còn không hiểu rõ là gì. Nên nhớ rằng trong Hịch tướng sỹ của Trần Quốc Tuấn cũng chưa hề có khái niệm Nhà nước – Quốc gia
Trong xã hội chúng ta có hai tư tưởng chủ đạo là Dân chủ và Cộng hòa, Dân chủ là vị Nhân sinh còn Chủ nghĩa Cộng hòa là vị chân lý. Dân chủ đem đến quyền lợi cho số đông dân chúng, còn Cộng hòa là xây dựng xã hội pháp quyền dựa trên luật pháp được xây dựng từ Chân lý. Ở đây mình không dùng chữ Nhà nước (State), vốn Nhà nước là human-construct, khái niệm do con người tự dựng lên. Xã hội là một khái niệm có cả từ nhỏ đến lớn vô cùng. Cũng giống như trong quá khứ, chúng ta có khái niệm bộ lạc, rồi vương quốc, và giờ là Nhà nước, đó đều là khái niệm không phải có giá trị trường tồn. Ví như câu của Lord Palmerston "Trên thế giới này không có bạn bè vĩnh viễn hay kẻ thù vĩnh viễn chỉ có lợi ích quốc gia mới là vĩnh viễn" cũng chỉ có giá trị giới hạn trong thời kỳ khi mà khái niệm Nhà nước-Quốc gia (Nation State) lên ngôi cách đây vài thế kỷ. Nhiều người Việt nam u u mê mê bị nhồi sọ cứ nghĩ rằng quốc gia là khái niệm có từ lâu và chữ Độc lập còn không hiểu rõ là gì. Nên nhớ rằng trong Hịch tướng sỹ của Trần Quốc Tuấn cũng chưa hề có khái niệm Nhà nước – Quốc gia
“… Như thế chẳng những thái ấp của ta mãi mãi vững bền mà bổng lộc các ngươi cũng suốt đời tận hưởng; chẳng những gia thuộc ta được ấm êm giường nệm, mà vợ con các ngươi cũng trăm tuổi sum vầy; chẳng những tông miếu ta được hương khói nghìn thu mà tổ tiên các ngươi cũng được bốn mùa thờ cúng; chẳng những thân ta kiếp này thỏa chí, mà đến các ngươi, trăm đời sau còn để tiếng thơm; chẳng những thụy hiệu ta không hề mai một, mà tên họ các ngươi cũng sử sách lưu truyền….”
Quan niệm thế giới là một ngôi làng lớn, quốc gia nào biết quốc gia nấy giống như nhà nào biết nhà nấy là một quan niệm cực kỳ ngu xuẩn, hẹp hòi và ấu trĩ. Nếu nhà hàng xóm, mấy thằng đầy tớ giết ông bà chủ, thì chúng ta có chống mắt coi không? Hay con cái chúng đang hiếp dâm bố mẹ, chúng ta bàng quan bỏ qua? Hay thấy Nhật Bản bị động đất thương vong, chúng ta như một chủ nhà hàng Trung quốc giăng biển ăn mừng? Đấy chính là biểu hiện của sự vô đạo đức.
Hiện giờ khái niệm nhà nước hay quốc gia dần được xóa mờ ở Châu Âu với cộng đồng chung châu Âu EU. Bạn thấy đó Dân chủ vị Nhân sinh, hay Cộng Hòa vị Chân lý đều là khái niệm động và tiếp tục tiến hóa cả ở nhiều lăng kính. Dân chủ còn tiếp tục tiến hóa lên Demeny Voting hay quyền bỏ phiếu của trẻ em dưới 18 tuổi thông qua quyền đại diện. Cộng Hòa cũng vậy, nhà nước pháp quyền sẽ tiếp tục xây dựng luật pháp chuẩn mực (rule of law) tiệm cận gần sát hơn với Bộ luật Nhân quyền và Tuyên ngôn Nhân quyền Liên Hợp quốc, tiếp tục xây dựng các luật về Bình đẳng giới, luật bảo vệ trẻ em, etc.
Xã hội, dù nhỏ là một gia đình, một nhóm nhỏ, một cộng đồng, hay tới mức lớn hơn là một quốc gia, một lục địa hay toàn thế giới đều phải hoạt động theo lối tiếp cận Dân chủ và Cộng hòa, vị nhân sinh và vị chân lý.
Khoa học, Nghệ thuật, Đạo đức, Xã hội đều hoạt động theo nguyên tắc trên, phải là những thực thể hiện sinh chân chính (True Existentialist Entities) mà cũng phải là những thực thể đi trên Con đường Hiện sinh tới Chân lý (Existentialist Path to the Truth). Điểm cần phải nêu ra là con đường Hiện sinh bắt buộc phải là con đường tới Chân lý, ví dụ trong một xã hội đa đảng mà đảng nào tự ghi trong điều lệ hay cương lĩnh đảng là tiến tới nắm toàn bộ quyền lực thì phải cấm ngay tức khắc. Sự Tự do (Freedom) không bao giờ để sự Tự tung tự tác xâm phạm (Free), điều lệ hay cương lĩnh đảng nào tự ghi là mình độc đảng, độc quyền Chân lý đều là con đường dẫn tới vực thẳm địa ngục, khiến người dân ngu muội, quyền lợi con người thậm chí còn không được bảo vệ bằng con vật ở xã hội văn minh.
5. Con người vị Nhân sinh & Con người vị Chân lý – Con người Phẩm hạnh và đường tới Niết bàn, Siêu Con người và Hư không
Với riêng mỗi người thì sao? Mục đích và Ý nghĩa cuộc sống vị nhân sinh, vị chân lý là gì? Vị nhân sinh là trở thành con người có phẩm hạnh (men of virtues) và con người có phẩm hạnh là phải có mục tiêu sống phục vụ cộng đồng, phụng sự xã hội và nhân loại. Với nhiều người hiện tại chỉ sống cho bản thân và gia tộc hẹp hòi (extreme familiism), nhưng đó phản ánh sự hạn chế về nhận thức của thế giới giác quan hẹp. Có những người chỉ nhìn, sờ nắn, nghe, ngửi, … được con mình, cháu mình, với họ, đời con hoặc giỏi lắm thêm đời cháu là họ có cảm xúc được, còn đời chắt, chút, chít, … thì những con người này vứt hết vào sọt rác không thèm quan tâm. Nhưng nếu tính theo quan hệ huyết thống dọc, thì không phải là chỉ qua nhiều thế hệ là tất cả những người Việt nam đều có quan hệ họ hàng với nhau hay sao? Hay qua tới vô cực thế hệ thì chúng ta đều là họ hàng, con cháu của tôi cũng là con cháu của bạn, và của nhiều người khác nữa. Chủ nghĩa gia tộc hẹp hòi chỉ nhìn một hai thế hệ, nhưng số thệ hệ tiến dần tới vô cực thì bạn muốn lo cho con cháu ư, hãy lo cho chính cái cộng đồng bạn đang sống, cái xã hội bạn đang sống. Đó là tư duy vượt qua sự hạn hẹp tiểu nông, tiểu trí của giác quan hẹp bó trong lũy tre làng của đám bần nông.
Với riêng mỗi người thì sao? Mục đích và Ý nghĩa cuộc sống vị nhân sinh, vị chân lý là gì? Vị nhân sinh là trở thành con người có phẩm hạnh (men of virtues) và con người có phẩm hạnh là phải có mục tiêu sống phục vụ cộng đồng, phụng sự xã hội và nhân loại. Với nhiều người hiện tại chỉ sống cho bản thân và gia tộc hẹp hòi (extreme familiism), nhưng đó phản ánh sự hạn chế về nhận thức của thế giới giác quan hẹp. Có những người chỉ nhìn, sờ nắn, nghe, ngửi, … được con mình, cháu mình, với họ, đời con hoặc giỏi lắm thêm đời cháu là họ có cảm xúc được, còn đời chắt, chút, chít, … thì những con người này vứt hết vào sọt rác không thèm quan tâm. Nhưng nếu tính theo quan hệ huyết thống dọc, thì không phải là chỉ qua nhiều thế hệ là tất cả những người Việt nam đều có quan hệ họ hàng với nhau hay sao? Hay qua tới vô cực thế hệ thì chúng ta đều là họ hàng, con cháu của tôi cũng là con cháu của bạn, và của nhiều người khác nữa. Chủ nghĩa gia tộc hẹp hòi chỉ nhìn một hai thế hệ, nhưng số thệ hệ tiến dần tới vô cực thì bạn muốn lo cho con cháu ư, hãy lo cho chính cái cộng đồng bạn đang sống, cái xã hội bạn đang sống. Đó là tư duy vượt qua sự hạn hẹp tiểu nông, tiểu trí của giác quan hẹp bó trong lũy tre làng của đám bần nông.
Nhìn đó là bề dọc theo chiều huyết thống, còn bề ngang theo quan hệ mạng lưới xã hội? Hay trong một xã hội ngày càng hiện đại, bạn thuộc giới tính thứ ba LBGT, hay giới tính thứ tư, khi mà cách nhìn theo bề dọc của chiều huyết thống bị cắt đứt? Newton, Tesla (aromatic asexual – vô tính dục không lãng mạn), Chopin (romantic asexual – vô tính dục lãng mạn) , etc. những người thuộc thế giới tư, không có con cái, bạn định đưa ra lời khuyên nào cho họ với cái tư duy hẹp hòi sống vì con, vì cháu? Trong một mạng lưới theo kiểu mesh trong Lý thuyết “Sáu chặng cách biệt” (Six degrees of separation) hay còn có những tên ban đầu như Thế giới thu gọn và Thế giới nhỏ (Shrinking World Theory, Small World Theory), chúng ta dù xa lạ cỡ nào cũng chỉ cần qua tối đa 6 kết nối là biết được đến nhau. Bạn có nhổ nước bọt, đánh vỡ đầu hay ăn quỵt tiền người bạn coi là bạn không? Bạn có muốn làm những công trình ẩu để những người như bố, mẹ, con cái, bạn bè của bạn dùng bị tai nạn mà chết không? Bạn không muốn phải không? Người thân và bạn bè của bạn cũng không muốn như vậy với người thân và bạn bè của họ. Bạn không muốn con bạn bị những kẻ ấu dâm lạm dụng tình dục, thì bạn cũng phải biết ngăn chặn chứ không được phép bao che. Bao che đồng nghĩa với việc bạn thỏa hiệp cho những đứa con của bạn bị những kẻ ấu dâm lạm dụng. Điều này cần một sự nhận thức vượt qua cái thế giới của giác quan hữu hạn, tầm nhìn được một vài cây số, tai nghe được vài chục mét, … của những người vị kỷ chỉ biết bo bo cho bản thân và o bế gia đình trong sự thiếu trưởng thành nhận thức. Sự việc tưởng chừng không xảy ra nhưng đã xảy ra ở Trung quốc là kẻ lạm dụng tình dục có thể lột truồng người ta hãm hiếp mà vẫn có nhiều người điềm nhiên đứng xem. Trung quốc đó, đã đi trước Việt nam trong việc xuống cấp đạo đức, hẳn nhiên nhiều người không muốn thấy những người từ lớn đến nhỏ trong gia đình gặp sự như vậy. Mục đích và ý nghĩa cuộc sống vị nhân sinh là vậy, trở thành con người có phẩm hạnh (men of virtues). Một con người hiện sinh chân chính sống phải đối mặt với mọi khó khăn, mọi cám dỗ của các giá trị Bản kỷ, có khi đau đớn tột bực và chỉ có ngọn đuốc của Tình yêu và Chân lý soi rọi, cho bạn Hy vọng, sống một cuộc sống vị Nhân sinh. Bạn phải tự vạch ra cho mình những nấc thang riêng, rũ bùn đứng dậy khỏi đám tiểu nhân chi đức thảo nằm ngả rạp khấu đầu dưới mặt đất, gió chiều nào theo chiều nấy để tiến tới Chân lý. Còn con đường hiện sinh tới chân lý là gì? Chỉ có riêng bạn biết là đi con đường nào? Vị Chân lý với cá nhân con người là đạt tới Niết bàn (Nirvana – Siddartha Gautama), đạt tới Siêu con người (Übermensch – Nietzsche), đạt tới sự Hư không (Nothingness – Kierkegaard, Heidegger, Sartre). Đây là điểm mà bạn là hoàn mỹ tuyệt đối, vừa không là gì cả và vừa là vô cực (0, 1, ∞).
(còn tiếp)
https://www.facebook.com/nguyenthanhbinh133/posts/1202984209713912
Động lực học xoắn ốc (Spiral Dynamics Integral Theory)
Động lực học xoắn ốc (Spiral Dynamics Integral Theory)
https://www.facebook.com/nguyenthanhbinh133/posts/1196179437061056
Bản kỷ và Bản ngã Chân chính (Ego & The True Self)
Bản kỷ và Bản ngã Chân chính (Ego & The True Self)
https://www.facebook.com/nguyenthanhbinh133/posts/1220758014603198
Về khái niệm Tự do (Freedom), Dân chủ & Cộng hòa trong Xã hội
Về khái niệm Tự do (Freedom), Dân chủ & Cộng hòa trong Xã hội
https://www.facebook.com/nguyenthanhbinh133/posts/1204852416193758
Về khai niệm Đạo đức (Ethics): Hệ quả luận (Consequentialism), Phẩm hạnh luận (Virtue Ethics) và Nhiệm vụ luận (Deontology)
Về khai niệm Đạo đức (Ethics): Hệ quả luận (Consequentialism), Phẩm hạnh luận (Virtue Ethics) và Nhiệm vụ luận (Deontology)
https://www.facebook.com/nguyenthanhbinh133/posts/1186867057992294
Về tính đồng nhất (universality) trong Bản thể học (ontology) và liên kết siêu hình (metaphysical connection) đối với các thực thể khác nhau
Về tính đồng nhất (universality) trong Bản thể học (ontology) và liên kết siêu hình (metaphysical connection) đối với các thực thể khác nhau
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét