Truyện thứ nhất:
Một cục gạch
Truyện ngắn của Hồng Giang
Nỗ
vừa ở “trại văn” về. Cần phải nói rõ hơn, đó là “trại văn” chứ không phải trại
vải. Càng không phải là “trại hát trầu văn” như một vài nơi trong nước đang
làm. Không có đàn ca sáo thổi. Không có quả ngọt hoa thơm. Bên hồ nước rộng và
đẹp chỉ có vài chục văn nhân, thơ sĩ hàng ngày âm thầm sáng tạo. Sản phầm của
họ hay hay không, có “để đời” được hay không, lại không phải câu chuyện của
truyện ngắn này.
Hắn
chỉ tạm ghi nhận ba điều gọi là “ấn tượng” trong chuyến đi. Thứ nhất anh khâm
phục lòng quyết tâm và nỗ lực của con người cách đây mấy mươi năm. Không biết
ai là người nghĩ ra đầu tiên và sau đấy hàng nghìn con người khác đã làm cách
nào khiến một con suối nhỏ cong queo thành một hồ chứa nước rộng lớn? Vừa làm
nơi chứa nước phục vụ thủy lợi, vừa thả cá lại vừa làm điểm du lịch được đánh
dấu trên bản đồ. Người ta còn gọi đó là vùng lá phổi cho kinh đô chỉ cách nó
mươi chục cây số.
Thứ
hai hôm “thả thủy” trên mặt hồ, Nỗ phát hiện ra một ngôi chùa đang xây thờ Phật
quy mô khá hấp dẫn. Người ta kể rằng khởi thủy chỗ đó ngày xưa chỉ có ngôi chùa
nhỏ lợp bằng lá tranh, trước mặt có tảng đá không cao lắm có hình người.
Thứ
ba trong trại văn kỳ kỳ này có một nhà thơ tương đối đặc biệt. Hầu hết các bài
thơ của ông ta là thuộc dòng “thơ nói”, cực gai góc. Người như Nỗ từng quen với các thể loại thơ,
nghe xong vẫn tởn da gà! Và đặc biệt nhất có một em mảnh mai nhưng giọng văn
sắc nhọn, gay gắt trái hẳn với vẻ bề ngoài dìu dịu, ít nói của em.
Chỉ
cần ba ấn tượng thế thôi, với Nỗ chuyến đi này đã có kết quả giá trị rồi.
Anh
định sớm mai sẽ cùng một thơ sĩ nữa thuê tắc xi để về nhà. Đột nhiên có một cú
điện thoại của một bạn vàng quen từ thủa hàn vi gọi đến. Không hiểu có chuyện
gì, anh ta bảo: “ Tôi xin lỗi là không trực tiếp đến chỗ đón ông được. Nhưng
tôi cần ông giúp tôi một việc. Ông về Hà Nội ngay chiều nay. Khoảng bảy giờ tối
ở nhà hàng “ Cá heo”, kề ngay Bờ Hồ”. Hỏi có việc gì? Bạn vàng bảo “Cứ về sẽ
nói sau”. Ừ thì về!
Nhưng
về bằng cách nào? Ở cái thành phố dở hơi này, xe cộ đâu có dễ. Xe cộ ở mãi tận
ngoài gần quốc lộ. Từ đây ra đấy mười mấy cây, chả nhẽ đi bộ. Cần xe ôm cũng
phải có số điện thoại, không cũng tèo.
Đang
lúng túng, gặp ngay em Dịu Dàng. Em ấy bảo lát nữa em ý có xe người nhà đến đón
ra Hà Nội. Quen em ý từ ấy lâu, giờ mới biết em con nhà khá giả. Đi “trại văn”
cũng có xế hộp đưa đi đón về. Chả giống mình, chuyên “vận động tự do” dù vào
nam ra bắc thế nào cũng kệ. Cứ đại xa, xe lớn mà tìm. Kể cũng ngượng. Làm giai
sống trong trời đất hễ có chuyện, lại phải nhờ vả phái “chân yếu tay mềm” thế
này không ngại có mà đầu bằng cục gạch hay sao?
Nhưng
bạn nhờ chuyện gấp, muối mặt mà làm, không có lựa chọn nào hay hơn. Thôi thì
đi.
Em
vui tính. Chuyện ở tòa soạn của em em kể cho mình nghe. Mình vỡ ra vài chuyện.
Thì ra ở đâu chuyện bất kể hội gì, kể cả “hội nuôi lươn” của mình, cũng đều na
ná giống nhau. Đều tanh và lắm khi khá buồn cười, khá ly kì một cách dở người
giông giống nhau. Mình bảo em: “ Chuyện anh em mình nói với nhau thì được. Nói
ra ngoài mất quan điểm”. Em chột dạ: “Vâng”.
Thành
ra lúc chia tay, không khí như trầm hẳn. Cái đầu cục gạch của mình thật vô
duyên. Em ý còn trẻ, nhưng đâu phải trẻ người non dạ? Chuyện không phải nông
nổi mà nói. Em ý tin mình. Mình lại nói câu vô duyên vừa rồi. Thật chả ra làm
sao! Em ấy chưa bị hâm, hay mắc “bệnh sợ” kinh niên. Cần gì phải “Cảnh báo”
bằng một câu thừa như thế?
**
Người
như Nỗ đến nơi như thế này là rất hiếm khi. Hắn ta đi lạc mất một lúc mới tới
nơi hẹn. Thoạt đầu Nỗ đoán nhà hàng “Cá heo” theo bạn nói “dưới cột đồng hồ” là
chỗ máy kem Thủy Tạ năm xưa nâng cấp.
Cứ
làm như quen lắm rồi, Nỗ bấm thang máy lên tầng năm.
Nhân
viên nhìn cái vẻ bề ngoài chẳng giống ai, chắc đoán Nỗ là kiểu trí thức giả
cầy, hay học giả lẫn tính thế nào đấy hay đến đây uống cà phê, ngắm cảnh phố
phường hoạt động về đêm.
Cái
phong thái dạn dĩ khác người ấy của Nỗ chỉ làm cho các nhân viên trẻ của nhà
hàng khẽ mỉm cười ý nhị mà không nỡ hỏi anh là ai? Đến đây có việc gì?
Hỏi
một kẻ như vậy là dễ rách việc bởi kẻ đó có thể luôn coi trời như vung, chữ
nghĩa hẳn là chẳng thiếu. Lại sẵn vốn liếng kinh nghiệm vạ vật trường đời.
Gần
như chẳng ai hỏi gì. Không ai quan tâm đến hắn và hắn cũng chẳng để ý đến ai.
Nhưng
lên đến nơi Nỗ mới biết mình nhầm. hắn lại thản nhiên như không quay lộn lại.
Thì
ra nhà hàng “cá heo” không phải chỗ nào khác, đối diện ngay bên kia đường. Chỗ
một thời là nơi bán hàng cung cấp theo bìa, một nhánh của cửa hàng Tông Đản
chuyên phục vụ cán bộ cao cấp. Thời buổi kinh tế thị trường, nó không cần đến
nữa, được hóa giá, thành công ty cổ phần.
Vẫn
nhà hàng ẩm thực. Khách cả tây lẫn ta chen vai thích cánh. Phía sau xe bốn chỗ
xếp từng dãy dài.
Vị
trí độc đáo này, bài trí sang trọng, nhưng cửa hàng không được rộng rãi như các
nơi khác trong thành phố. Khách đến đây phần nhiều bặt thiệp, ít ồn ào như nhà
hàng Nỗ đến nhầm chỗ vừa rồi.
Bạn
vàng đang ngồi cùng mấy vị nữa, hai đàn ông và một thiếu phụ không còn trẻ. Họ
đang đọc và nghe một bài thơ của thiếu phụ kia.
Màn
giới thiệu.
Tòi
ra một ông “triết gia” mới nổi ở Hà Thành.
Ông
này vừa hoàn thành xong thuyết “Tâm vũ trụ”. Một chủ thuyết mới thách thức cả
chủ nghĩa duy tâm và duy vật. Động chạm không chừa một ai. Kể từ chúa Jê su đến
Đức Phật Thích Ca màu ni. Từ ông Kac Mac đến Hêgghen , Kan ,
Beccli, Stre.. Động chạm cả đến các nhà khoa học tự nhiên như Einstein, thuyết
tiến hóa của Đak Uyn..
Một
khái niệm mới về vũ trụ và xã hội loài người.
Tất
tần tật bị xới lên, nhìn ngắm và giải thích lại..
Theo
ông này “mọi hiểu biết về vũ trụ của loài người từ xưa đến nay, đều đáng vất đi
cả”. Căn nguyên của mọi bất hạnh như chiến tranh, lạc hậu, khủng hoảng và đổ vỡ
xã hội đều bắt nguồn từ sự “u minh”, chưa thông tỏ, thiếu giác ngộ của loài
người.
Muốn
loại bỏ những thứ đấy, con người cần phải có “bộ lọc sóng ý thức”, nâng cao chỉ
số IQ và EQ của mỗi cá nhân.
Một
ngày nào đó qua “thiền toán học”, sóng ý thức được sàng lọc một cách đầy đủ,
thiên tài chỉ là thứ nằm trong túi áo của mỗi người.
Các
phát minh khoa học, các giải Nô ben sẽ trở thành hiện thực nếu người ta muốn.
Các
cuộc cách mạng, đấu tố, lật đổ, cải cách vv.. sẽ không còn cần thiết.
Con
người sẽ nắm tay nhau cùng đến với thế giới của tình yêu và hạnh phúc mà không
cần phân chia giai cấp chủng tộc!
Bao
nhiêu vướng mắc, khó khăn, mâu thuẫn, phức tạp của cái thế giới bắt đầu xu
hướng hỗn độn, suy đồi, đi dần tới bế tắc, tan giã này sẽ được giải quyết thật
đơn giản. Chỉ cần “thiền toán học qua bộ lọc sóng ý thức”! Một lối “thiền đặc
biệt”, không cần chọn thời gian, địa điểm. Có thể “thiền” trong bất cứ hoàn
cảnh nào, kể cả lúc đi cầu, hay vừa đi vừa “thiền”. Chỉ cần đóng hết mọi ý
nghĩ, cảm xúc khác, tự hỏi và tự trả lời các câu hỏi liên tục. Sóng ý thức như
vậy sẽ được sàng lọc đem đến kết quả không lường trước được cho tư duy và cảm
xúc sáng tạo ngay sau đó..
Một
cách “thiền” quá giản dị mà nhân loại cho đến giờ phút này chưa có bất kỳ ai
nghĩ tới!
Thật
điên rồ và cũng thật quyến rũ, rất cảm hứng và đầy thích thú. Pha chút lãng mạn
tràn vào các giấc mơ của những kẻ luôn day dứt tâm can, thích tự làm khổ bản
thân mình để tìm tòi, sáng tạo như Nỗ đây!
Mặc
dù trong thâm tâm hắn vẫn thấy nó điên điên, rồ dại thế nào? Nhưng mờ từ xưa
đến nay có ý tưởng vĩ đại nào lại không bắt đầu từ điên rồ và ảo tưởng?
Nó
là cái gì vừa gớm giếc vừa lớn lao. Vừa Vĩ đại lại vừa đểu cáng, mang tính giả
dối vì chưa được kiểm chứng qua thời gian thực tại.
Và
đặc biệt nguy hiểm nữa, nếu người ta không đi tới thấu đáo, triệt để, minh
bạch, chân chính và trung thành đến đáy không vụ lợi..
Nên
khi bạn vàng giới thiệu hai người làm quen với nhau, Nỗ cứ có cái cảm giác nhờ
nhợ về người này. Đây là một con người, một thánh nhân hay một tên hoang tưởng,
một con bệnh tâm thần?
Dù
sao cả hai vẫn ngồi xuống bên nhau, cùng cụng cốc bia to tướng giơ lên ngang
mặt:
-
Cái này hết, trăm phầm trăm!
Ực.
Nỗ
chưa bao giờ uống bia như uống nước, như đang trong cơn khát thế này.
“Không
nói chuyện chủ thuyết. Giờ là lúc nghe thơ”. Bạn vàng có ý đưa mắt nhìn cô
nương đối diện với mình như để nhắc khéo.
Mực
và tôm hùm được mang lên.
Thơ
sĩ nữ sau màn hỏi thăm gia cảnh, sáng tác của Nỗ, liền rút bút ra đề tặng sách.
Một tập thơ bìa dày, màu trắng nét chữ nhã nhặn như con người nàng.
Trong
bị của Nỗ số đầu sách tăng thêm một cuốn nữa sau đợt đi “trại văn” này. Nỗ có
xem qua đôi bài đầu tiên. Chả biết các bài sau thế nào, hắn có cảm giác tập thơ
này của cô ả có thể nói từ “Được” trở lên. Có mấy câu hắn rất thích. Đại loại
thế này:
“
Một người ngồi im như cây. Khát –
Một người buồn theo như mây. Rát..”
Cho
dù ý tứ nó thế nào hắn chưa ‘thụ” hết được.
Nói
chung, thơ là phải thế. Càng khó hiểu càng đáng là thơ hay. Mốt thời đại, thơ
không thế thì còn gì là thơ?
**
Bạn
hắn đang mắc kẹt giữa “Cơm” và “Phở”. Không biết thông tin rò rỉ từ khâu nào?
Kỳ này “Cơm” quyết giành lại chủ quyền của mình bằng được. Bằng bao vây, bằng
cấm vận.. Bằng đủ mọi thứ để đi đến chấm dứt hợp đồng hai mang mà “cơm” luôn
chiếm ưu thế!
“Phở”
đang thời kỳ có nhiều bức xúc cả về vật chất và tinh thần. Nếu bạn chậm chân,
tuyệt tình là điềm báo trước.
Một
nhà thơ vốn khéo léo, giỏi giang. Một thương gia gỏi maketstinh như bạn chưa có
phương cách gì?
Người
ta dù khôn ngoan, lọc lõi đến đâu vẫn cứ hay mắc phải tình trạng lúng túng “dao
sắc không gọt được chuôi”. Vẫn phải cầu cứu đến từ bên ngoài. Thế là bạn nghĩ
ngay đến Nỗ. Một thằng bạn ngay từ lúc sinh ra đời, chả hiểu thế quái nào cha
mẹ lại đặt tên là Nô. Nghĩa tiếng Anh hay tiếng Việt chưa kịp hỏi thì cụ thân
đã qua đời.
Từ
ngày tham gia vào “trường văn trận bút” này, Nỗ mới thêm dấu, để “nỗ lực không
ngừng”. Thành thử cái tên, nhiều khi cứ ám vào chân mệnh. Gặp không ít rắc rối
vì sự cả nể, lụy người!
Đấy
là lý do cốt lõi của cuộc gặp gỡ những văn nhân, thơ khách của Hà thành.
Nếu
mà Nỗ có “bộ lọc sóng ý thức” như triết gia kia nói, hắn ta đã không vướng phải
rắc rối trong “cuộc chiến giữa cơm và phở” của bạn.
Cái
đầu chưa được khai hóa của hắn thật là chưa bằng cục gạch.
Chưa
có giá trị gì.
Sau
đấy Nỗ tự nguyền rủa mình như thế.
Nỗ
đã trở nên “đồng sáng tạo” một cách vô tình. Hắn chẳng thể ngờ chi mưu vặt vãnh
ấy không qua mặt được “cơm”nhà bạn!
Sáng
hôm sau hai chàng đánh xe lên đường.
Bạn
cảm động và ân cần hơn hẳn mọi khi. Hai người chia tay bồi hồi xao xuyến cách nhà mươi cây số, bạn
lên đường tìm “phở”. Nỗ mang cái đầu cục gạch về quê và yên trí chẳng xảy ra
chuyện gì.
Còn
“tự sướng” bởi ý nghĩ là đã giúp được bạn một việc có ý nghĩa. Thế mới đểu và đau!
Hắn
không ngờ buổi tối hôm đó “Cơm” thông báo một tin.. nghe xong “buồn hết cả các
cơ quan đoàn thể”. Mạng lưới thám tử mà “cơm” dày công đã vô hiệu hóa duyên cớ
của hai chàng!
Chưa
bao giờ Nỗ cảm thấy xấu hổ, tự ngượng với bản thân như lúc này.
May
mắn duy nhất của cuộc tái ngộ hàn huyên với bạn vàng chỉ còn lại tập thơ của
người đẹp mới quen. Thêm cuốn sách thuyết “Tâm vũ tru”, “sóng ý thức” và hướng
dẫn “thiền toán học” còn rất mới mẻ, khó hiểu kia.
Những
thứ đó thực sự chưa thể giúp được Nỗ gì trong lúc này.
Tâm
trạng hắn càng thêm bất an. Một nỗi lo lắng, ân hận mơ hồ nào đó choán ngợp tâm
trí, khiến cho từng nano giây tồn tại của hắn trên thế gian này thêm nặng nề.
Còn cảm thấy đau tê tái nơi buồng tim, cuống phổi chẳng rõ nguyên do?
Tất
cả chỉ tại cái cục gạch hắn mang trên cổ mấy mươi năm nay. Hình như đang bắt
đầu ngấm nước, mọc rêu và sắp vỡ vụn ra vậy.
Về
đến nhà. Lại thêm chuyện nữa khiến Nỗ giận “Cục gạch”của mình.
Nhà
cửa bề bộn. Rác rưởi quanh nhà. Con chó Bon không thấy đâu ( đến tối mới biết
bọn nghiện đã câu nó mất từ sau khi Nỗ vắng nhà hai hôm ).
Trần
lưng ra dọn. Mệt. Cảm giác chán nản.
Đúng
lúc ấy hai bố con lão hàng xóm sang. Lão bảo: “Chờ mãi chú mới về”. Hỏi. Lão
lại nói:
”
Cũng không có gì lớn. Chẳng là chỗ giáp gianh hai nhà, bên này hụt mất một tý.
Chú rộng rãi chả đáng gì mấy phân đất, cho cháu cơi thêm xây cái móng, để nó
khỏi méo”.
Tấc
đất tấc vàng, lão nói cứ như đùa!
Chẳng
hiểu sao, “cục gạch” của Nỗ vận động thế quái nào, hắn lại pha trà mời hai bố
con uống nước. ( Có lẽ nào mới ít phút ngồi gần Nỗ đã bị ảnh hưởng do “bộ lọc”
của tay triết gia dở người kia?? )
Lão
hàng xóm có dịp “ôn cố tri tân”. Nhắc lại chuyện ngày xưa bà mẹ hắn mới chân
ướt chân ráo lên đây. Bà mẹ lão san sẻ, đỡ đần người mới tới như thế nào?
Nỗ
cảm động. Cục gạch của hắn chúa là hay mủi lòng. Nhớ đến chuyện “biết ta biết
người”.
Lượn
vài vòng câu chuyện thủa hàn vi, hàng xóm trở lại chuyện ban đầu. Lão bảo: “ ý
chú thế nào? Tiền nong nếu phải bao nhiêu để bên này lo?”.
Đất
cát người ta mua, bán thửa, bán sào, bán mảnh. Ai bán vài phân bao giờ? Thế là
xong. Hai bên vác cọc ra cắm lại.
Chẳng
qua cũng chỉ là nửa bước chân. Chẳng giàu nghèo gì. Cục gạch của Nỗ nghĩ như
thế.
Nỗ
không ngờ cách đơn giản trở thành nông nổi ấy của mình lại tự đưa cuộc tranh
đấu từ đẩu từ đâu, từ bên ngoài vào nhà mình.
Buổi
tối hôm ấy cơm chẳng lành canh chẳng ngon.
Văn
sĩ Nỗ bực không nuốt nổi bữa cơm. Thị vợ cứ như vừa mất Hoàng Sa, Trường Sa
ngoài cửa bể, um xùm cả nhà.
Nhân
dân vợ ngày thường nhu mì, hiền thục như thế bỗng chốc nổi “hào khí Đông A”,
sống chết không chịu! Thế mới chối!
Nhân
dân ấy bảo ngay ngày mai phải thu hồi lại dù nửa tấc giang sơn chủ quyền, quyết
không chịu.
Không
thể nghe hàng xóm ngon ngọt, mánh lới “bành” ra của lão hàng xóm như thế được.
Làm người phải có cái đầu chứ? Được đằng chân lân đằng đầu là thói xưa nay. “Cho
sói nhờ chân”, nhún nhường, trước sau gì nó cũng bước vào nhà.. chả lẽ đơn giản
thế mà không nghĩ ra?
Cái
đầu trên cổ để suy nghĩ hay chỉ là chỗ đội nón? Hay chỉ là cục gạch?
Nhân
dân ấy nói thế làm sao mà cục tức không chèn lên cổ? Nuốt sao nổi được bữa cơm?
Đi
nằm sớm. Nhưng mà nhắm mắt bỏ đấy. Trằn trọc chán mà không ngủ được..Con Thạch
sùng tắc lưỡi trên trần nhà cũng làm Nỗ sĩ khó chịu..
Chợt
Nỗ nhớ đến câu chuyện của lão triết gia. Chỉ có cách ấy may ra mới giải quyết
nổi những bức súc đang xảy ra trong gia đình này.. Để cái tổ uyên ương của hắn
lại thanh bình, êm đềm như ngày nào, khi Nỗ chưa đi trại văn về..
Lão
ý bảo đang nghiên cứu một thiết bị giống như con chíp trong máy điện toán. Một
con chíp “hình tư tưởng” không nhìn thấy được gắn cho bộ não người. Con chíp
này sẽ làm chức năng “lọc sóng ý thức”. Mà theo lão thì bộ não người “nếu không
có sự hiện diện của sóng ý thức đã được sàng lọc, nó chẳng khác nào cái xơ
mướp, không hơn không kém, hoặc chỉ như một mớ bòng bong ẩn chứa nhiều tai họa
mà thôi”.
Ước
gì đề tài ấy của lão không phải chuyện nhảm, viển vông mà là có thực. Sẽ bớt đi
biết bao phiền toái vô cớ, những đau khổ không cần thiết cho thế giới này. Bớt
đi những cục gạch vô giá trị như cục gạch của mình.
Bây
giờ là thế kỷ nào rồi mà ước mơ như vậy, thực lòng Nỗ cảm thấy chơi vơi, mung
lung quá!
========
Phần nhận xét hiển thị trên trang
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét