Kho giống má trên cánh đồng chữ nghĩa!

Thứ Bảy, 27 tháng 8, 2016

SỬ DỤNG NGƯỜI TÀI HAY NGƯỜI THÂN?



S.N.M: Sinh ra, không ai muốn, phải làm kẻ vô dụng. Người tài trí cao, nhân tâm lớn mà không được giao việc thì họ bỏ đi. Sử dụng kẻ tài thấp trí đoản, trí trá, nịnh trên phạt dưới thì giường mối quốc gia chẳng mấy sụp đổ. Cánh hẩu tập hợp nhau thành nhóm lợi ích thì dân tộc bên bờ vực thẳm.
* CHỌN NGƯỜI KHOM LƯNG, HẦU HẠ?
Không biết tự bao giờ, chẳng biết từ đâu trong dân gian lưu truyền cụm từ chẳng mấy hay ho: “thứ nhất hậu duệ, thứ nhì quan hệ, thứ ba tiền tệ, cuối cùng mới là... trí tuệ". Lục lại lịch sử đã nói về cánh hẩu, lôi kéo nhau cùng đi lên đỉnh cao quyền lực, có chuyện thế này: Quan Thái phó Tô Hiến Thành lúc ốm nặng được Tham tri chính sự Vũ Tán Đường thức khuya dậy sớm túc chực hầu hạ, còn Gián nghị đại phu Trần Trung Tá thì bận rộn việc công không đến thăm được. Thái hậu âu lo hỏi: “Nếu ông có mệnh hệ gì, thì ai thay?” Tô Hiến Thành đáp: “Chỉ có Trung Tá thay được thần”. Thái hậu trách Tô Hiến Thành bỏ qua công lao hầu hạ nâng giấc của Vũ Tán Đường mà lại tiến cử Trần Trung Tá chẳng đoái hoài đến ông. Tô Hiến Thành vẫn nói lời ngay thẳng: “Thái hậu hỏi người thay thần thì thần tiến cử Trung Tá, chứ hỏi người hầu hạ thì ngoài Tán Đường chẳng còn ai”. Vâng! Người hiền tài có tâm với dân tộc bao giờ cũng quý hiếm, chứ người hầu hạ, phụng dưỡng thì con hầu con ở cũng làm được. Chọn người tài, không chọn người thân đã thuộc bản quyền Tô Hiến Thành từ thế kỉ thứ 12, chứ không chờ đến bây giờ.
Lại nói chuyện thăng quan tiến chức, vợ Trần Thủ Độ xin chồng cho người cháu họ một chức câu đương - chức dịch nhỏ như mắt muỗi ở xã chuyên bắt giữ và áp giải phạm nhân. Trần Thủ Độ bèn ra bộ đồng ý rồi đặt điều kiện chặt một ngón chân để phân biệt với câu đương khác. Vợ ông đổi ý và người cháu họ sợ hãi quá, xin thôi ngay. Đó là cách Thái sư nhà Trần ngăn chặn, răn đe “nội tướng” và con cháu không thực tài cậy thân nhờ vả.
* TỪ HẬU DUỆ... ĐẾN QUAN HỆ & TIỀN TỆ!
Ôn cũ nghĩ đến chuyện mới hôm nay, tôi không khỏi buồn nản, có lúc bi quan. Bi quan và nghi ngờ: Cái giống người công tư rạch ròi như ông quan Thái sư Trần Thủ Độ đã tuyệt diệt như loài khủng long rồi, hay vẫn còn ở thế kỷ 21? Cứ thấy chuyện “thứ nhất hậu duệ, thứ nhì quan hệ, thứ ba tiền tệ” nhan nhản trong xã hội mà buồn: Ở Hải Phòng, ông bố làm giám đốc Sở Xây dựng bổ nhiệm con trai làm phó phòng. Ở Thanh Hóa, bà mẹ làm Giám đốc Sở Tài chính cũng bổ nhiệm con gái làm phó phòng. Đó chỉ là những ví dụ sinh động của quy trình “thứ nhất hậu duệ” ngang nhiên giữa ánh sáng ban ngày. Còn bao nhiêu các vị bổ nhiệm con cháu ở vị trí cao hơn nữa chưa bị lộ, trước sau rồi “cháy nhà mới ra mặt chuột”.
Ở cấp ngang vai đã thấy “cái kim trong giẻ cũng lòi ra”, khiến sư luận xã hội xôn xao, bất bình. Việc này liên quan đến ông cựu Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng và người con trai là Vũ Quang Hải đang là rốn bão dư luận. Chả là: Mới 25 tuổi, ông Vũ Quang Hải đã được bổ nhiệm là Tổng giám đốc CTCP Đầu tư tài chính công đoàn Dầu khí (PVFI). Đóng vai này 2 năm, ông Hải đã góp phần làm PVFI lỗ trên 220 tỷ đồng, rồi được luân chuyển về Bộ Công Thương làm Phó giám đốc Trung tâm hỗ trợ xuất khẩu, Cục Xúc tiến thương mại. “Đầu năm 2015, ông Vũ Quang Hải chỉ mới 28 tuổi, được lãnh đạo Bộ Công Thương ký quyết định điều động về tập đoàn bia Sabeco, ở vị trí hàm phó Vụ trưởng để đảm đương chức Phó tổng giám đốc, thành viên HĐQT Tổng CTCP Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco)”. Và đều được giải thích là... bổ nhiệm đúng quy trình. Những quyết định lạ lùng này xảy ra, và dư luận có quyền nghi ngờ về quy trình... thứ nhất hậu duệ chứ! Cái chuyện “Con vua thì lại làm vua/ Con sãi ở chùa lại quét lá đa” tưởng chỉ có ở thời phong kiến, đến thế kỷ thứ 21 vẫn còn vấn nạn “thái tử”. Người dân thường có ngóc đầu lên được không?
Trong một diễn biến khác, “thuyền trưởng” Trịnh Xuân Thanh - Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) đã lèo lái không đúng hải trình khiến “con tàu PVC” chìm ngập trong thua lỗ, nợ nần triền miên làm bốc hơi 3200 tỷ đồng, song vẫn được chuyển công tác về Bộ Công Thương. Chưa nóng chỗ, ông Thanh lại được Bộ Công thương và tỉnh Hậu Giang “thỏa thuận” về làm Phó chủ tịch tỉnh, dù ông không thuộc diện cán bộ luân chuyển của Ban bí thư Trung ương. Trường hợp chui sâu leo cao này, ông Thanh thuộc quy trình “thứ nhì quan hệ”? hay “thứ ba tiền tệ”? hay cả hai? Lại có chuyện: Tôi bổ nhiệm con cháu ông, ông bổ nhiệm con cháu tôi, chúng ta cùng liên minh “đúng quy trình” cánh hẩu nhóm lợi ích. Đó cũng là một cách tham nhũng quyền lực, ăn chia một cách tinh vi, ngon ngọt. Cán bộ được hưởng lương thì ai cũng biết, nhưng sao quan chức lại giàu thế? Biệt thự to vật vã. Con đi học nước ngoài. Siêu xe... Có bao giờ chúng ta đặt vấn đề: Khối tài sản khổng lồ ấy mâu thuẫn với thu nhập hợp pháp không? Có cách gì để kiểm soát quan chức làm giàu bất chính không?
* Ê KÍP KHÁC VỚI CÁNH HẨU.
Trong lãnh đạo, chỉ huy tạo ra ê kíp là quan trọng và cần thiết. Ê kíp lãnh đạo này mang ý nghĩa tích cực, chứ không phải cánh hẩu, không phải lợi ích nhóm. Ê kíp cùng chí hướng, mục tiêu, cùng hành động trong sáng, nhịp nhàng, quyết liệt vì lợi ích quốc gia. Tất nhiên, người nào không cùng thì “văng ra”, văng ra không phải xấu. Ê kíp không làm cái việc để đầu tầu nghiến nát kẻ bị “văng ra” có phương pháp, quan điểm khác, mà sắp xếp họ làm công việc phù hợp có ích cho cả hệ thống, để đoàn tầu lao lên phía trước với ý nghĩa... phát triển. Ê kíp khác với cánh hẩu. Cánh hẩu với nhóm lợi ích dường như là một. Ê kíp trung thành, sống chết với nhau, lợi ích ê kíp gắp với lợi ích nhân dân bao nhiêu thì cánh hẩu rất dễ tan rã, và bòn rút nhân dân bấy nhiêu. Cánh hẩu – nhóm lợi ích tìm đến nhau giống như: “Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã”. Tập hợp lực lượng, đục thủng bức tường pháp luật, tạo thành phe cánh, chia nhau quyền lực, chia nhau lợi ích, trên cất nhắc dưới, dưới cống tiến trên. Cánh hẩu bao trùm cả hậu duệ, quan hệ, tiền tệ, nhưng trí tuệ vẫn cứ... đứng ngoài. Liên minh cánh hẩu khá lỏng lẻo, “Thương thân gọi nhau mày tao. Ghét nhau xưng hô đồng chí”, một khi lợi ích thành viên cả nhóm này bị đe dọa, ăn chia không sòng phẳng, quan hệ đóng băng sẽ tất dẫn đến chuyện “thay ngựa giữ dòng”, gạt người này, đưa kẻ khác lên, xung đội dữ dội. Nhẹ thì âm thầm chịu đựng quay bước về sống đời ở ẩn cay đắng trong thù hận. Nặng thì phản kháng quyết liệt “lành làm gáo vỡ làm muôi”, “dưa gang đỏ đít thì cà đỏ chôn”, dứt khoát “trạng chết chúa cũng băng hà”, đẩy nhau vào vòng lao lý, tù tội, hoặc bị chết bất đắc kì tử, hoặc ngang nhiên... xả súng vào nhau. Súng để bảo vệ rừng, để nhằm vào lâm tặc, thì lại nhằm vào mục tiêu cá nhân.
* SÚNG KIỂM LÂM & "ĐỒNG CHÍ" CỦA NHAU.
Viết đến đây, tôi lại nhớ đến những cái chết. Cũng là cái chết sinh học theo quy luật mà khi đại tướng Võ Nguyễn Giáp mất làm chấn động đời sống tinh thần Việt. Nhân dân sắp hàng, nối nhau đến viếng và đưa tang ông. Những giọt nước mắt tiếc thương vị đại tướng một thời oanh liệt, và cũng tiếc nuối người hiền hiếm hoi ở thời buổi nhiễu nhương này. Cũng là cái chết bệnh tật, nhưng ông Nguyễn Bá Thanh mất lại khiến người dân Việt Nam thương xót, tiếc. Tiếc cho một tài năng và người ta cũng buồn bởi hy vọng mới bừng lên đã chợt tắt. Đúng là “Giúp dân, dân lập đền thờ. Hại dân, dân đái ngập mồ, thối xương”. Làm lãnh đạo mấy ai được như đại tướng Võ Nguyên Giáp, như ông Nguyễn Bá Thanh?
Xưa nay, người ta không phấn đấu cũng trở thành người già, trước sau cũng không tránh khỏi chết. Có cái chết vang danh tên tuổi, thành nhân. Có cái chết khiến thiên hạ nghi ngờ, bàn bán móc máy. Khởi nghĩa Yên Bái thất bại, cụ Nguyễn Thái Học “không thành công cũng thành nhân”. Nhân là... người - người đúng nghĩa, là người hiền. Những phát súng của cụ Nguyễn Thái Học và đồng chí của cụ là ở chiến trường chứ không phải trong văn phòng làm việc. Viên đạn bay đi tìm mục tiêu là quân xâm lăng thực dân Pháp, chứ không phải tấm thân trần “đồng chí” của nhau. Bắn quân thù của dân tộc khác với bắn kẻ thù cá nhân với lối hành xử côn đồ. Thời cụ Nguyễn Thái Học khởi nghĩa, rừng Yên Bái còn trùng điệp màu xanh, chứ không trọc lốc bởi bọn lâm tặc như hiện nay. Cụ và đồng chí của cụ có rừng che chở, bây giờ rừng còn đâu nữa mà chả bị thương vong. Cụ Nguyễn Thái Học và đồng chí của cụ chết mà bia vàng tượng đá làm vẻ vang cho người Yên Bái và nước Việt Nam. Chán nản thay và cũng thương thay cho những cái chết từ tay súng tự bắn vào “đồng chí” của nhau đã thành bia miệng! “Thượng bất chính, hạ tắc loạn” đấy mà!
* ĐỪNG ĐỂ THEN CHỐT... RÚT RA TỪ TỪ!
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nói: “Công tác cán bộ rất quan trọng, là then chốt của mọi then chốt, là gốc của mọi vấn đề, là nguyên nhân của mọi nguyên nhân. Đường lối, chủ trương, chính sách đúng bao nhiêu, cán bộ không đạt tiêu chuẩn thì cũng không làm được, thậm chí làm sai lệch đi”. Nếu công tư lẫn lộn, thân quen làm đầu. Đồng tiền nhảy múa xông vào công sở thì cái then chốt cán bộ sẽ bị rút ra. Then chốt bị rút, thì cánh cửa mở toang, thì ngàm đố rã rời. Điều gì sẽ xảy ra với cái nhà, với cỗ máy cái? Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng phải bộc lộ chính kiến về công tác cán bộ: “Tôi báo cáo trước Quốc hội phải đổi mới công tác cán bộ..., việc này cần phải chấn chỉnh ở tất cả các khâu, tuyển chọn, sử dụng, bổ nhiệm. Chúng ta thi tuyển để tìm người tài, chứ không phải để tìm người nhà”. Câu chuyện tìm người thân, mà bỏ qua người tài thời nào cũng nhức nhối. Cần cảnh giác với diễn biến theo chiều hướng cái then chốt đang bị rút ra từ từ?
Nhà triết học Trung Quốc cổ đại Khổng Tử nói rằng: “Dụng nhân như dụng mộc” Người thợ mộc chọn cây gỗ nào làm cột cái, cây nào làm xà, kẻ, long cốt, cây nào đóng bàn, ghế, tủ... và cưa cắt, đẽo đục cho vừa mộng là một nghệ thuật. Cây gỗ thường mà đem làm cột cái thì dễ mối mọt, sập đổ nhà lúc nào không biết, cây gỗ tốt quý lại đem xẻ ra làm rui mè thì lãng phí. Làm nhà mà đục lỗ to, mộng nhỏ, ngàm khớp không chặt, cưa cắt mất mộng thì vứt gỗ đi. Sử dụng con người cũng thế. Tiếc thay, nước ta chưa có bộ môn... dụng nhân học.
SƯƠNG NGUYỆT MINH
Sinh ra, không ai muốn phải làm kẻ vô dụng. Người tài trí cao, nhân tâm lớn mà không được giao việc thì họ bỏ đi. Sử dụng kẻ tài thấp trí đoản, trí trá, nịnh trên phạt dưới thì rường mối quốc gia chẳng mấy mà nguy hại. Cánh hẩu tập hợp nhau…
TAMSUGIADINH.VN

Phần nhận xét hiển thị trên trang

Không có nhận xét nào: