Hiện nay, thế giới biết đến Elon Musk như một thiên tài giàu trí tưởng tượng, người đã chế tạo ra những chiếc xe điện sử dụng năng lượng sạch và đưa tên lửa vào không gian.
Tỷ phú người Nam Phi đạt được nhiều thành công đáng kinh ngạc ở Mỹ, được Financial Times của London mô tả là “doanh nhân kiên định nhất ở thung lũng Silicon sau Steve Jobs”. Cũng giống như nhà sáng lập Apple, cuốn tiểu sử về cuộc đời Musk được thế giới săn lùng nhờ tầm nhìn đi trước thời đại và hành trình vươn lên đỉnh cao thế giới từ quá khứ khó khăn.
Thần đồng bị đánh nhập viện thời đi học
Sinh năm 1971 tại Pretoria, Nam Phi, Elon Musk mang một nửa dòng máu Canada từ mẹ. Bố mẹ ly hôn năm 8 tuổi, Musk và em trai sống cùng bố, còn em gái sống cùng mẹ.
Ông từng là “người bé tuổi nhất và nhỏ con nhất ở trường”, theo lời mẹ ông, Maye Haldeman. Với bản tính tò mò, ông đọc mọi cuốn sách tìm được, kể cả bách khoa toàn thư.
Tố chất thần đồng được phát hiện từ sớm. Năm lên 10, Musk làm một bài kiểm tra của IBM - tập đoàn công nghệ máy tính đa quốc gia có trụ sở tại Mỹ và kết quả cho thấy ông có khả năng đặc biệt với việc lập trình máy tính. Ông bắt đầu bán phần mềm đầu tiên - trò chơi không gian có tên Blastar - cho một tạp chí máy tính với giá 500 USD ở tuổi 12.
Cậu bé Musk không dễ hòa nhập với bạn bè. Phát triển thể chất khá chậm, đầu óc trên mây vì mơ mộng về những thế giới khác, Musk là mục tiêu của một nhóm học sinh "đầu gấu" ở trường trung học Bryanston.
 |
Elon Musk là nạn nhân của bắt nạt học đường. Ảnh: Bloomberg News
|
Em trai Kimbal cho biết những đứa trẻ ngày đó khiến Elon Musk phải trải qua thời đi học khổ sở. “Mọi thứ khá khắc nghiệt ở Nam Phi. Nếu bạn bị bắt nạt, bạn vẫn phải đi học. Tất cả những gì bạn cần làm là thức dậy và đến trường. Anh ấy rất ghét điều đó”, Kimbal nói.
Theo BizNews, thủ đoạn bắt nạt của nhóm học sinh rất tàn bạo. Một lần nọ, khi đang ngồi ở cầu thang, tỷ phú tương lai bị đá vào đầu và đánh đập dã man đến mức phải nhập viện để phẫu thuật.
Cha ông, Errol Musk nói con trai bị thương nặng đến nỗi ông không thể nhận ra khi gặp ở bệnh viện. Hai tuần liền, Musk chịu đựng nỗi đau thể xác, còn nỗi đau tinh thần theo ông đến những năm tháng về sau.
Tồi tệ hơn, không ai tỏ ra quan tâm đến vụ việc nghiêm trọng này. “Tôi đã buộc tội hành hung nhưng cảnh sát Randburg từ chối can thiệp, cho rằng đó chỉ là hành động đùa vui xốc nổi của các nam sinh. Chính nhà trường cũng tỏ ra vô can. Elon khi đó 12 tuổi”, Errol kể lại.
Sau vụ tấn công, Musk chuyển đến trường trung học nam sinh Pretoria, nơi ông kể có kỷ luật tốt hơn và nạn bắt nạt ít hơn. Cha ông ngày ngày lái xe đưa con đi học. Tuy nhiên, ký ức kinh hoàng đã in sâu trong tâm trí và khiến ông muốn rời Nam Phi càng sớm càng tốt. Chuyến bay đến Canada năm 17 tuổi mở đầu cho những ngày tháng theo đuổi tri thức để khẳng định mình của Elon Musk.
Tự tìm lối thoát, trở thành “người sắt” trong giới công nghệ
Trên tạp chí Esquire năm 2012, tác giả Tom Junod nói rằng Musk sống sót qua sự bắt nạt theo hai cách. Đầu tiên là lối thoát dạng tinh thần. Gia đình Musk tự nhận mọi thành viên đều có thể làm nên những điều vĩ đại. Sống trong môi trường đó, Elon Musk cũng không phải ngoại lệ.
“Ông lớn lên ở Nam Phi nhưng không thực sự nghĩ mình là người Nam Phi. Giống những người khác trong nhà, ông như đang di chuyển từ nơi này qua nơi khác. Hơn cả một gia đình, họ còn như một dòng giống với bản tính thích phiêu lưu. Mỗi thành viên nhà Musk đều có thể kể câu chuyện về tổ tiên mà những thành tựu của họ là nguồn cảm hứng và năng lượng như được truyền từ đời này sang đời khác.
Một người ông trong gia đình từng thắng một cuộc đua từ Cape Town đến Algiers; một bà cố là người đầu tiên ở Canada chữa các bệnh thuộc hệ vận động mà không dùng thuốc, không tiêm, không phẫu thuật; hai ông bà khác là những người đầu tiên bay từ Nam Phi đến Australia bằng máy bay động cơ đơn”, Junod viết.
 |
Elon Musk được gọi là "người sắt" trong giới công nghệ. Ảnh: Reuters
|
Lối thoát thứ hai của Elon Musk là thông qua máy tính và kinh doanh. 17 tuổi, ông đã khởi động việc kinh doanh riêng về video game. Từng theo học Đại học Queen’s (Canada) và Đại học Pennsylvania (Mỹ), ông lấy hai bằng kinh tế và vật lý. Thời gian học tại Mỹ, ông cùng người bạn Adeo Ressi thuê căn nhà 10 phòng ngủ để biến thành hộp đêm và kinh doanh.
Sau đó, ông tới Đại học Stanford để học tiến sĩ về Vật lý ứng dụng và khoa học vật liệu, nhưng bỏ ngang để theo đuổi cách mạng công nghệ. Năm 1995, ông và em trai Kimbal vay bố 28.000 USD để khởi nghiệp với dự án Zip2 - một website cung cấp phần mềm ấn hành nội dung số cho các tờ báo như New York Timeshay Chicago Tribune. Compaq sau này mua lại Zip2 với giá 341 triệu USD tiền mặt và cổ phiếu, theo Business Insider.
Số tiền từ Zip2 giúp Musk lập công ty cung cấp dịch vụ tài chính trực tuyến X.com. Một năm sau, họ sáp nhập với Confinity của Peter Thiel để lập ra PayPal. Sau khi lên sàn chứng khoán năm 2001, Musk thu được 170 triệu USD.
Không dừng lại ở đó, ông tiếp quản công ty xe hơi điện Tesla, vào thời điểm phương tiện giao thông này bị xem là giấc mơ viển vông. Giờ đây, giới thượng lưu ở Mỹ lại muốn bỏ tiền mua xe của Elon Musk hơn BMW hay Mercedes. Ông tiếp tục mở hãng công nghệ vũ trụ SpaceX chuyên chế tạo tên lửa và đưa chúng vào không gian.
Những ý tưởng điên rồ và khả năng phi thường của Elon Musk khiến ông được gọi là “người sắt” trong đời thực, xuất phát từ nhân vật Iron Man nổi tiếng trên phim ảnh. Điểm mấu chốt ở đây là Musk đã trải qua quãng thời gian khủng khiếp thời đi học. Ông đã làm điều mà những đứa trẻ bắt nạt ông ngày đó không bao giờ có thể tưởng tượng nổi.
Tự xây trường cho con
Có 6 con trai với người vợ đầu Justine Wilson (một người đột tử lúc 10 tuần tuổi), Elon Musk mong muốn tạo ra môi trường giáo dục khác biệt nhằm phát triển tiềm năng tốt nhất cho những đứa trẻ.
Ngôi trường do thiên tài công nghệ sáng lập năm 2014 có tên Ad Astra, dịch theo tiếng Latin là “vươn tới những vì sao”. Theo Quartz, ngôi trường nằm ở phía nam California (Mỹ), nhưng điều kỳ lạ là không hề có website hay hướng dẫn đăng ký. Thực chất, đây là ngôi trường thực nghiệm được Elon Musk lập ra với mục đích dạy con của ông và một số con của nhân viên trong công ty SpaceX. Sau đó, trường mới bắt đầu mở rộng.
Không theo cấu trúc phân lớp truyền thống như nền giáo dục tiểu học ở Mỹ, Ad Astra muốn hướng đến khả năng của những đứa trẻ, sử dụng các phương pháp giải quyết vấn đề để dạy tư duy phản biện.
 |
Tỷ phú lập trường riêng cho 5 con vì không tin tưởng vào hệ thống giáo dục hiện tại. Ảnh: Newyorker
|
“Nếu bạn muốn trẻ hiểu cách hoạt động của động cơ, bạn không cần dạy tất cả về cờ lê và tua vít. Bạn sẽ cho chúng xem động cơ, hỏi chúng tháo ra theo cách nào. Sau đó, sự liên quan của các chi tiết sẽ trở nên rõ ràng”, ông nói.
Trên truyền hình Trung Quốc, Musk cho biết ông quyết định mở trường riêng vì các trường khác “không làm điều tôi nghĩ họ nên làm”. Khi còn nhỏ, ông rất ghét đi học và xem đó là một sự tra tấn.
Không chỉ chịu tổn thương bởi là nạn nhân của bắt nạt học đường, ông còn bị điểm kém trong một số môn yêu cầu học vẹt, dù thể hiện năng khiếu vượt trội ở toán, vật lý và khoa học máy tính.
Những khó khăn giúp Elon Musk quyết tâm tạo ra thực tại cho riêng mình. Vì thế, ông cũng bày tỏ sự lo lắng về ảnh hưởng của các sự kiện trong cuộc sống đến tính cách các con. “Tôi đã đối mặt với rất nhiều nghịch cảnh khi lớn lên. Tôi lo các con không đối mặt đủ với gian khó”, ông nói.
Tuy nhiên, ông hạnh phúc khi con nói rất thích đi học và thường than vãn khi kỳ nghỉ quá dài.
