Đang
buồn, chẳng định đi đâu. Lại nhớ hôm ở Hà nội nghe đọc thơ Đồng đức Bốn, mà
kinh:
"Buồn
buồn chẳng biết đi đâu
Xích
lô Bà Triệu qua cầu Chương Dương.."
Nhà
thơ viết những câu thơ này chỉ ít lâu sau là mất. Như vệt sao băng rơi vội ở cuối
chân trời.
Nghiệp viết,
tự nhiên nổi đình nổi đám là chuyện thật đáng sợ. Lâu rồi như Vũ Ttrọng Phụng, Nam Cao .. Gần đây
: Lưu Quang Vũ, Xuân Quỳnh, Lãng Thanh .. Toàn những tài năng mới mẻ đi qua thế
giới khi tuổi còn quá trẻ. Để lại tiếc thương cho không biết bao bạn bè, người đọc
trong đó có mình.
Có lẽ, như các
cụ bảo chết trẻ, khoẻ ma, linh hồn họ còn vấn vít, đuà bỡn cõi đời khá là lâu .
.
Hắn chẳng có
tài năng và mong ước như thế. Hắn chỉ là tên viết quèn, lẫn lộn trong đám vô
danh, chỉ có ít người biết. Nhưng cũng tự
thấy mừng, mình không đột ngột sáng bừng lên để rồi ngỏm vội như những tài năng
nọ !
Thôi thì cứ cố gắng thử, trời chả phụ công ai,
miễn là đừng có vội vàng bỏ cuộc. Nay một chút, mai một chút, dần dần sẽ sáng lên từ từ . . Tự an ủi mình chậm mà
chắc.
Nhưng không
phải lúc nào cũng viết được. Có lúc chữ nghĩa sắc nhọn như mảnh chai vỡ cứa vào
tâm vào não, buốt nhói mà không sắp xếp được thành câu, viết ra thành lời. Lại
có lúc nó khô khốc như mớ rơm mớ cỏ chẳng đáng nuôi bò. Sợ nhất nó nhạt nhẽo vô
duyên vì cũ kỹ, vì giả dối.. Hắn nhớ đến cái giọng cười mỉa mai của ông bạn già
mà muốn khóc :
" Văn chương
chữ nghĩa bề bề
Bị lờ ám ảnh là mê mẩn đời "!
Nhiều lúc muốn
bỏ mà không bỏ được. Y như con nghiện, vật vã hàng tuần vì không viết được cái
gì ra hồn.
Việc gì muốn
cố, có thể cố được, chứ viết lách biết cố làm sao?
Hôm qua sếp bảo:
- Tết nhất đến
nơi rồi, năm mới là năm có nhiều sự kiện trọng đại.. ( Hắn nghĩ ngay trong bụng
: Năm nào mà không trọng đại ? Một đời
người mấy mươi năm, chả có năm nào đáng bỏ đi cả, cho dù năm đó toàn chuyện không
vui, thậm chí đau lòng.. Làm cái thằng người học đòi viết lách hắn biết lắm chứ,
cái gì cũng cần, không lúc này thì lúc khác. Có năm tháng nào đáng bỏ đi đâu? )
Sếp tiếp:
- Ông về viết
cho tôi cái ký, nếu viết được tuỳ bút thì tốt nhất. Truyện ngắn, thơ thì có đầy
ra đấy rồi. Số tết này bí nhất là không có cái ký cho báo nhà .. Ông là chúa lười,
chả chịu viết mấy thể loại này. Lần này cố gắng lên, không cần dài, có nội dung
hay, có phát hiện mới là được rồi. Thêm vài bức ảnh càng hay ..
Hắn thưa:
- Nhà em đã gưỉ
mấy bài ở chỗ anh rồi ạ?
Sếp nhăn mặt
:
- Không được,
không được! Ông viết thế quá bằng giết tôi. Báo tết mà mấy cái tít ông đặt tên
như thế quá bằng chơi xỏ nhau. Ông định để người ta chan tương đổ mẻ lên đầu tôi
à? Nói thật nhá, mấy lần in bài của ông
tôi đều lo thấp thỏm như gái mới về nhà chồng. Qua vài ba ngày không có chuyện
gì, đêm mới chợp mắt được
đấy. Lúc nào cũng nơm nớp lo một cú điện thoại ..
Hắn nghĩ bài
vở mình viết với ý thức trách nhiệm, có gì sai về nội dung đâu? Này nhé : Không
kích động bạo lực, kích dục, khiêu dâm, không tiết lộ bí mật, không chống bất
cứ cá nhân hay tổ chức nào. Chỉ cảnh báo cái ác, phản biện cái sai, cái xấu
..vv nói chung là lành mạnh , đúng với tiêu chí là" chân, thiện mỹ".
Vậy thì không được, hỏng ở chỗ nào?
Hắn hoang mang quá, nhưng lại không dám tranh
luận với sếp.
Kinh nghiệm ấy
hắn rút ra được sau nhiều năm làm việc với sếp rồi. Cãi lại sếp bao giờ mình chẳng
thua? Ông có trăm ngàn lý luận để chiến thắng mình. Đằng sau ông ấy cả một
thành trì tư tưởng chống lưng. Ông ấy thắng một cách lẫy lừng, quang minh, chính
đại nữa ấy cơ chứ!
Hắn chỉ dám hỏi
lại :
- Nhưng nội
dung mấy bài nhà em viết có gì không phải ạ ?
Sếp cười :
- Nội dung không
có gì sai. Nói hay, chưa phải hay qúa, nhưng đọc được. Chết nỗi mấy cái tít không
ổn . Ai lại "…” với "…” như thế bao giờ . Người ta không gõ vào đầu tôi
ấy à?
Hắn không nói
gì nữa, chờ nghe ông nói nốt câu rồi đi. Không khí lúc ấy trong phòng như lắng
lại. Hôm ấm trời, vậy mà trong phòng như đóng băng .
Sếp rót cho hắn
ly trà nóng, mùi rất thơm rồi như để tâm sự, sếp xuống giọng :
- Ông còn nhớ
vụ mấy bài thơ tết năm ngoái của tay K, tay H không? Có mấy câu mà tôi xoay mãi
mới đỡ được .
Quả tình thơ
phú mừng xuân năm ngoái hắn quên tiệt, không nhớ bài nào, kể cả thơ của mình.
Thơ in báo chẳng mấy khi hay, làm sao nhớ được lâu như vậy?
Nhưng sếp nhớ
vanh vách, đọc dẫn chứng luôn:
- Hãi nhất là
cái câu: " Gió đồng vẫn thổi dọc sông
Người đi ,
đi mãi .. Sao không thấy về .."
Tôi cứ bị người
ta vặn hỏi mãi:" Người không về, thì người đi đâu?" . Các ông không
phải chịu trách nhiệm, các ông đâu biết cái khổ của thằng cầm bút ký duyệt bài đâu ..
Đang buồn vì
bài của mình bị sếp chê mà hắn suýt chết sặc vì cười, ly nước trà đang cầm trên tay sánh cả ra ngoài, đổ ướt mặt
bàn.
Sếp nghiêm mặt
:
- Có gì mà cười,
sự tình là thế đấy, các bố đừng tưởng ngon. Người ta đâu có thì giờ đọc kỹ hết
nội dung, chỉ lướt cái tít thôi chứ. Nội cái tít như của ông, tôi đã chết bỏ mẹ
rồi!
Hắn định nói:"
Vậy nhờ anh thay hộ cho cái tít” nhưng lại
thôi. Nếu quả thực ông ấy muốn giúp, ông ấy thiếu gì cách, thêm hoặc bớt là việc
và cũng là nghề của ông ấy, được người ta cho phép và khuyến khích để gác đền cơ
mà ?
Vấn đề là bài
của hắn chưa cần với tiêu chí đặc biệt của số báo này. Cũng có khi còn vì những
lý do quỷ quái nào đấy, ai mà biết được?
Hắn luôn giữ
chủ trương của mình. Ấy là bài gửi không bao giờ hỏi lý do tại sao không được
in?
Người có chút
tự trọng đều làm như vậy. Hỏi nữa sẽ bị đốp vào mặt: " Viết như cứt như thế
cũng in được sao?" thì còn mặt mũi nào?
Nói gì thì nói,
sếp hắn xưa nay là người chính trực, làm việc không vụ lợi, vơ vào cho riêng mình
bao giờ. Ông không như người khác, phụ trách các tờ báo khác, toàn in bài vở của
anh em, gia đình, thân thích của mình. Thậm chí có ông còn chủ trương "
Nhuận bút ngược” khi tác giả cần in bài để thành danh. Ôi là giờ
đây, cái gì cũng có thể xảy ra , như người ta nói .
Chợt nghĩ đến
mà buồn hết cả chân tay!
Hắn lặng lẽ xin
phép ra ngoài. Tết này coi như mình yên trí không phải ký tên vào sổ lĩnh tiền
nhuận bút, tha hồ nhàn nhã để nghĩ đông, nghĩ tây, đỡ rách việc!
**
Hắn còn nhớ
như in, đêm hôm trước ngoài vườn có tiếng cú kêu trên ngọn cây nhãn. Cây này
thuộc giống nhãn lồng, mọi năm rất sai quả lại quả to và ngọt.
Riêng một cây
đến vụ cũng thu được vài ba tạ. Không hiểu sao từ độ năm ngoái đến giờ cây cứ dần
khô đi, gần đây thì chết hẳn. Có thể do trời hạn luôn mấy năm liền cây mất dần
sức sống. Cũng có thể do ô nhiễm công nghiệp trong vùng mỗi ngày một nặng vì nhãn
là giống cây nhạy cảm với xung quanh .. Nhiều lý do lắm, nhưng vì nhãn không còn
là cây có giá trị kinh tế cao như ngày nào, nên hắn chẳng bận tâm tìm hiểu lý do vì sao cây
chết? Có khi trồng bưởi, trồng cam sành lại hay hơn ..
Giống cú hay
tìm cây khô để đậu, như quạ tìm xác chết động vật, chuyện này hắn biết nên lúc đó
không để ý lắm.
Nhưng đêm hôm
đó hắn gặp cơn ác mộng, lâu lắm hắn không gặp như thế lần nào.
Trong giấc mơ
không phải gặp:" Mặt trời thức dậy..”
Như thơ Lưu Quang Vũ viết trong một bài thơ cho đến giờ còn rất ít người
biết, chỉ bạn bè chuyền tay nhau. Mà là đường hầm tối đen, không có lối ra. Hắn
đi mãi, đi mãi.. Đến gần kiệt sức, thấy phía cuối le lói ánh đèn. Hắn mừng khấp
khởi. Hại thay đó là lối thoát được đan dày bằng dây kẽm gai.. Hắn tủi thân muốn
khóc! Nhưng thằng đàn ông luôn kiêu hãnh trong hắn nhắc hắn không được ngã lòng!
Hắn tự an ủi
thế nào cũng có một lối ra ở chỗ nào đấy.. Chẳng qua trong đêm tối mình không
nhận ra mà thôi..
Đằng nào cũng
mắc kẹt ở đây rồi, cứ tạm nghỉ một chút, lấy lại sức.. mai sẽ hay.. Hắn bồng bềnh
trong cơn mộng mị. Chợt hắn nhận ra, trên nền hầm chật chội đang nằm, có một mũi
sắt nhọn như từ dưới lòng đất, do một kẻ nào đó tai quái thuốn lên. Hắn tránh bên
này, mũi thuốn sang bên này. Hắn né bên kia mũi nhọn cũng chuyển sang bên kia,
như vừa doạ lại vừa đùa hắn vậy.. Thật là kinh hãi!
Hắn choàng tỉnh
dậy, nhận ra chỉ là một giấc mơ ..
Trạng thái
tinh thần ấy ám ảnh hắn đến tận ngày hôm sau, qua cả đêm mất ngủ ..
Cho đến cuộc
gặp vừa rồi .
Hắn không tin
lắm ở những giấc mơ. Nhưng sau cuộc trao đổi, chả hiểu sao, hắn lại nghĩ ngày hôm
nay là ngày chẳng ra gì.
Thôi về ngủ một
giấc cho lại sức, vớ vẩn kéo dài tình trạng nà , dễ bị tâm thần như không..
Vừa lúc đó có
tín hiệu di động, gì thế nhỉ, ai gọi cho mình? Hắn dừng lại ..
Thì ra, một
người bạn gọi cho hắn. Anh chàng này hắn phải mang ơn về một việc mà giờ chưa
tiện nói. Bạn hắn còn bảo :
-Anh ra ngay đi,
có mấy anh em thôi đang chờ anh ở đây!
Hắn hỏi :
- Có chuyện gì
à?
Bạn hắn cười
:
- Truyện vui,
anh em gặp nhau thôi mà.. Quán bờ hồ chỗ .. Nhé !
Hắn lẩm bẩm (
Dạo này không hiểu sao hắn hay lẩm bẩm như “ tiền tâm thần” vậy )
" Chuyện
vui, hoá ra ngày hôm nay có chuyện vui sao?”
Hắn phóng xe
ra chỗ hẹn.
Không phải ngày
nghỉ , đường vắng tanh vắng ngắt. Nhìn ra ngoài mặt hồ có cảm giác cái giá lạnh
từ đáy hồ đang tràn lên mặt phố. Hàng cây ban đỏ lúc lắc đung đưa chùm quả khô
thâm xịt, nom thật xấu xí. Những quán giải khát ven hồ cũng vắng teo, đám cây cảnh
trước nhà hàng trông xanh xao gầy guộc . Mùa này chả thấy loài hoa nào quanh đây.
Có chút gì buồn buồn tê tê, tái tái của ngày năm cùng, tháng hết. Đúng là " Người buồn ..” Như cụ Nguyễn
ngày xưa từng viết .
Nhưng mà chẳng
sao , hắn đâu có ra đây để ngắm cảnh?
Nằm khuất vào
phía trong một quãng sau lùm cây phượng có hàng thịt chó, bạn hắn đang chờ. Chẳng
biết mấy ông quản lý đô thị nghĩ sao lại để cả một dãy nhà hàng ăn uống, nhất là
các quán thịt chó ở một nơi trung tâm thành phố đang xây dựng cơ sở văn hoá như
thế này?
Hắn chỉ chợt nghĩ thế thôi, chứ việc chả bận gì
đến hắn. Với lại nôm na, mách qué ở một góc cạnh nào đó, lâu ngày đã thành quen,
thành biểu hiện trong đời sống hàng ngày .
Bận tâm đến làm
gì?
Hắn bước vào
quán, phía bên trong vắng ngắt, chưa biết các bạn đang ngồi chỗ nào?
Chợt nghe có
tiếng loảng xoảng kim khí, hắn định thần nhìn lại.
Ám ảnh từ giấc mơ đêm qua thoáng hiện lên mũi
thuốn thép sắc nhọn, làm hắn chợt rùng mình. Lẽ nào giấc mơ ấy lại là điềm báo trước? Theo bản năng, hắn
tự nhiên lùi lại ..
Té ra không
phải.. Trong chỗ khuất gần cửa có một quý bà đang hầu rượu một quý ông. Dưới đất,
một chàng thanh niên khôi ngô tuấn tú, lông mày đậm, lỗ mũi to, miệng rộng, môi
dày, đang ngồi trước một bó dao đủ loại còn mới, xanh ánh thép!
Quý ông tóc
xuăn, dáng người cao lớn, sống mũi thẳng, nom vẻ hảo hán, ra điều sành điệu,
tay chơi. Bên ngoài, quý ông khoác cái áo
da rung rúc, phong trần, vẻ mặt vừa như thản nhiên, bất cần, vừa tinh quái. Quý
bà khó đoán hơn, chẳng hiểu là tiểu thương hay là trí thức? Mặt tròn, đầy đặn
khuôn trăng nhưng cặp lông mày rất mờ che phủ qua loa trên cặp mắt sắc như dao.
Thôi cứ xếp vào loại tiểu thị dân là ổn nhất, hắn nghĩ và sắp xếp trong bụng thế
!
Từ lâu công việc tạo cho hắn cái thói quen
quan sát, nghĩ ngợi linh tinh, ngay cả những chuyện chẳng liên quan quái gì đến
mình.
Nhưng họ đang có chuyện gì nhỉ, hắn chưa thấy
cảnh ngộ này bao giờ? Ai lại uống rượu bên một đống dao nhọn hoắt như thế kia
chứ?
Hắn bỏ qua ý
nghĩ tìm hiểu sự việc vừa rồi, đi sâu vào trong. Thì ra mấy ông bạn thích ngồi
phản hơn ngồi bàn, nên ngồi khuất mãi trong đây. Toàn nhân sĩ non trẻ của thành
phố cả, hai nhà thơ trẻ, một cây đại thụ về văn xuôi. Các vị chọn quán này vì
thịt chó ngon, rẻ lại nhiều chất đạm rất cần để bồi bổ sức khoẻ cho công việc
khổ ải là sáng tác văn chương!
Thôi thì gặp
nhau tay bắt mặt mừng. Hắn không ngờ ngày hôm nay lại là ngày có ý nghĩa như thế.
Gặp nhau chỉ cười cười, cái cười đầy ý vị, chả cần nói năng gì nhiều vì toàn
quen biết nhau lâu rồi. Không nói còn có khi biết cả những điều trong đầu của
nhau đang nghĩ gì?
Nghề nghiệp nó thế, hay ít dở nhiều. Sự đời cứ
kín kín, hở hở có khi còn thú vị, chứ huỵch toẹt, biết tuốt cả rồi lại mất hứng
.
May mà món kịp
bưng lên, rượu vào câu chuyện có phần rôm lên một chút ..
Đúng lúc đó
nghe tiếng loảng xoảng, thảy đều quay lại. Chỗ hắn vừa đi qua chàng thanh niên ban nãy vừa tung mấy con dao trước mặt quý ông
và quý bà kia. Mặt chàng đằng đằng sát khí.. Hình như chàng đang uy hiếp hai người
về một chuyện gì đó. Nghe ra câu chuyện là do quý bà kia vừa giới thiệu cho chàng
trai bán dao cho nhà hàng thịt chó. Không rõ trao đổi thế nào, hàng thịt chó không
mua, chàng ta đang nổi cơn thịnh nộ ..
Hắn đoán thế
nào quý bà kia cũng lựa lời xin lỗi vì làm lỡ việc, mất thì giờ của anh chàng nọ
..
Không ngờ quý
bà vùng lên, phụ nữ VN thế kỷ 21 có khác!
Một bước bà ta nhảy qua dãy bàn, vồ lấy một
con dao nhọn hoắt, mặt đen lại, nom dữ dội:
- À thằng
ranh, mày muốn gì nào? Mày tưởng doạ được bà chắc, mày biết bà là ai không ?
Trong khi đó
quý ông cao to kia cũng thong thả nhặt lấy một con, nhìn kỹ một lượt lưỡi dao
như chuẩn bị chặt một khúc thép.
Chàng trai nhìn
nhìn hai người như để đo đạc lại, nét mặt đang đỏ tía lên chuyển dần sang màu
xanh xám, miệng lắp bắp:
- Dạ cháu xin
cô chú, cháu không biết, cháu xin lỗi, chỉ là cháu vô ý đánh rơi chứ không có ý
gì ..
Quý bà vẫn nhảy
lên chồm chồm, tay cầm dao nhưng không chém, chân đá túi bụi vào chòm của quý của
chàng trai. Tay này nhanh, tránh được, quý bà mất đà ngã lăn một vòng, nhưng chồm
nhanh dậy được. Mụ vớ ngay chiếc ghế phang thẳng vào đầu gã trai kia, may mà ghế
nhựa, không thì anh chàng có cơ vỡ đầu.
Tiệc rượu đang vui, mất hứng. Ăn uống làm sao được trước
nguy cơ máu có thể chảy, đầu có thể rơi ngay trước mắt mình? Nhà thơ rỉ tai hắn
" Mụ này bán thịt lợn ở chợ đầu cầu” Ra thế, nếu là trí thức làm sao có thể
hung hãn như vậy?
Cuộc cãi lộn
giằng co cả tiếng đồng hồ. Cuối cùng mụ hàng thịt ôm cả bó dao thảy xuống hồ.
Trước khi đi
mụ còn nói: " Danh dự của tao là lớn, tao đang ngồi với bạn tao chứ không phải chồng
tao, dám làm mất mặt tao à ? May cho mày không chống cự, nếu không tao gọi con
trai tao ra, nó chẳng ném luôn mày xuống hồ. Bay khôn ở đất nhà bay, tưởng dân
Cao Bằng là to hả, biến mẹ mày đi, đừng có trêu tức bà” Nói xong mụ lại ỏn ẻn
chui vào nách quý ông kia:
- Thôi, ta đi
anh !
Quý ông xem
chừng có vẻ ngượng vì sự thái quá của bạn gái mình lúc vừa rồi, nhìn chúng tôi có
vẻ sượng sùng. Ông ta không nói gì, chỉ khẽ gật đầu như để xin lỗi.
Mọi việc chẳng liên quan gì đến hắn và mấy ông
bạn, nhưng bữa rượu tự nhiên mất ngon.
Cây đại thụ bảo
hắn :
- Cậu thế nào
cũng viết được một truyện hay!
Hắn chỉ cười
không nói gì. Những chuyện như thế này ngày nào không gặp? Có khi còn dữ dội
điên khùng hơn. Không ở chỗ này thì cũng chỗ khác. Hình như trong mỗi con người
đều bức xúc một điều gì đấy, khẽ chạm vào là nổ tung ra. Cả thế giới như đang
bị đầu độc bởi không khí tranh đoạt, lừa dối, đầy dẫy âm mưu và thủ đoạn. Chỗ
nào cũng nóng. Nóng lên từng ngày..
Việc nhỏ này đâu
đã là cái gì? Đâu phải đề tài, đề dại gì hở bác? Chuyện như vậy viết ai người
ta đăng? Và có đăng phỏng có ý nghĩa gì?
Chỉ những kẻ vô lại mới say sưa chuyện cướp,
hiếp, giết, chuyện hở hang, hàng họ, chuyện vụ án câu khách.. Nhà em nói thật
là đầu óc chưa được ổn sau cơn mê đêm vừa rồi.
Kính bác đừng
xui dại!