Một đời bút mực học giả Phan Đăng Nhật (tự thống kê trước tuổi 90)

Ảnh mới nhất của cụ được chụp vào tháng 10 năm 2018. Cụ sinh năm 1931 (Tân Mùi), nên tính tuổi tây thì 87 tuổi, còn tính tuổi ta thì 88.

Bản viết này do cụ tự soạn trên máy tính.

Đôi khi, cụ bỗng quên một lệnh nào đó trong xử lí word, thì đã có sổ ghi chép (mở sổ ghi chép cũ ra là nhớ lại ngay) hoặc tự vào mạng tra cách giải quyết. 

Bản thống kê này, cụ đã cho đăng trên trang Mạc tộc. Có thể cũng đã tự đưa lên Facebook của cụ. 

Hình như, ở tuổi trên dưới 90, rất ít người có thể dùng Fb cũng như điện thoại thông minh một cách bình thường như cụ. Hiện nay, do con đường gần nhà đang ở giai đoạn tu sửa nên cấm tắc-xi từ 6h sáng đến 9h tối, nên cụ đang học cách gọi các phương tiện chuyên chở công nghệ qua ứng dụng của điện thoại thông minh (chỉ các phương tiện này mới "lách qui định" vào tận nhà cụ được).

Với Hội đồng Mạc tộc Việt Nam, thì cụ là Chủ tịch đầu tiên (hiện là Chủ tịch Danh dự).

Dưới là chép nguyên về từ trang Mạc tộc.

---

BBT MACTOC.COM XIN TRÂN TRỌNG GIỚI THIỆU MỘT SỐ CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA GS-TSKH PHAN ĐĂNG NHẬT

Giao blog
31/10/2018

GOM LẠI CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU ĐỘC LẬP CHÍNH

GS-TSKH. Phan Đăng Nhật

8/10/2018, photo by Luc Tien Manh

Tôi sinh năm 1931, năm nay là 87 tuổi, đã đến lúc xem lại cuộc đời mình. Đời tôi, không cày ruộng, không đi buôn, không kinh doanh được, có làm viện trưởng, nghĩa là quản lý, nhưng không xuất sắc, chủ yếu là dạy học và làm khoa học. Khoa học của tôi là khoa học xã hội, gọi đùa là “khóa hóc xả hơi”, nghĩa là không ở mũi nhọn của cuộc sống, không có sản phẩm vật chất, như lúa gạo, máy móc, chỉ có công trình nghiên cứu. Công trình nghiên cứu của tôi có nhiều loại: các bài báo, tạp chí, bài in chung trong các kỷ yếu hội nghị, sách in riêng, tạp văn,…. Tôi chỉ gom lại các công trình nghiên cứu đôc lập chính.

Thế nào là công trình nghiên cứu độc lập chính? Đó là các sách đã được xuất bản, biên soạn một mình hoặc chủ biên, trong số này có hai luận án, một luận án tiến sỹ, xưa gọi là phó tiến sỹ và một luận án tiến sỹ khoa học.

Có thể phân các công trình trên làm 5 nhóm:

1. Nhóm công trình sử thi/anh hùng ca

Nhóm này có 8 cuốn :

– Sử thi Ê đê, NXB KHXH, Hà Nội, 1991, khổ 15×19, 249 tr.

– Les caracteristiques fondamentales de l épopée-khan au Vietnam (Những đặc điểm cơ bản của sử  thi – khan ở Việt Nam – Tiếng Pháp) , Sofia, 1989, A4, 348 tr.

– Vùng sử thi Tây Nguyên 1999, Hà Nội, khổ 14,5x 20,5, 307 tr.

– Nghiên cứu sử thi Việt Nam, NXB KHXH, Hà Nội, 2002, khổ 14,5×20,5, 754 tr.

– Chương Han – sử thi Thái (đồng chủ biên với Nguyễn Ngọc Tuấn), NXB KHXH, Hà Nội, 2003, khổ 14,5×20,5, 335 tr.

– Khủn Chưởng- anh hùng ca Thái, NXB KHXH, Hà nội, 2005, khổ 15×24, 752 tr.

– Sử thi Tây Nguyên và cuộc sống đương đại (đồng chủ biên với TS Chu Xuân Giao), NXB Đại học Quốc gia, Hà Nội, 2010, khổ 14,5×20,5, 343 tr.

– Góp phần tìm hiểu sử thi/anh hùng ca Việt Nam, NXB KHXH, Hà Nội, 2015, khổ 13×20,5, 291 tr.

Tôi có duyên nợ với sử thi/anh hùng ca. Từ những năm 60 của thế kỷ trước tôi có biết đến Chương Han của người Thái, khẳng định đó là sử thi/anh hùng ca và đặt kế hoạch sưu tầm nó, nhưng mãi đến năm 2003  mới xuất bản được Chương Han và  tiếp bước thuận lợi trên đường sử thi.

Về nhóm sử thi/anh hùng ca tôi có một số đóng góp:

– Dựa vào sử thi/anh hùng ca trong và ngoài nước đã tổng hợp lại thuộc tính của sử thi trong bài viết dài “Thuộc tính cơ bản của sử thi”, công bố chủ yếu trên Tạp chí Văn hóa dân gian số 5/2003. Bài này đâ có giá trị chỉ đạo việc sưu tầm và nghiên cứu sử thi /anh hùng ca, trong đó lý thuyết cơ bản là 3 nhiệm vụ anh hùng đã được đưa vào sách giáo khoa phổ thông[1]

– Đã  tiếp thu lựa chọn để đề xuất sự phân loại sử thi các dân tộc  Việt Nam theo hai góc nhìn:

+ Thời kỳ ra đời: sử thi cổ sơ và sử thi cổ điển

+ Nội dung đề tài : sử thi sáng thế/sáng tạo thế giới và sử thi thiết chế xã hội

– Đồng thời với việc nghiên cứu, tôi đã trực tiêp sưu tầm: 

+ Sưu tầm Văn hóa dân gian và sử thi ở Đắc Lăc (1987-1988)

+ Sưu tầm và biên soạn “Khủn Chưởng – anh hùng ca Thái”. Đây là công trình tôi tâm đắc nhất vì đã thực hiện được ước mong về sử thi/anh hùng ca: công bố chữ dân tộc – Thái, dạy chữ Thái, dạy hát – khắp, dạy múa – xe,chuyển sách về cho bà con, tặng 200 cuốn qua đại hội Đảng huyện Quỳ Châu.

Đề tài sử thi của tôi được giải thưởng Nhà nước về khoa học năm 2005. Sách Khủn Chưởng – anh hùng ca Tháiđược luôn hai giải thưởng về sách, giải của Hội Sách Việt Nam và giải Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam.

2. Nhóm công trình văn hóa dân tộc thiểu số

Nhóm này có 6 cuốn:

– Văn học các dân tộc thiểu số Việt Nam (trước cách mạng tháng Tám 1945), NXB Văn hóa, Hà Nội, 1981, khổ 13x 19, 250 tr.

– Luật tục Jrai (đồng chủ biên với Vũ Ngọc Bình), Sở Văn hóa –Thông tin Gia Lai xuất bản, 1999, khổ 16×23, 407 tr.

– Luật tục Chăm và luật tục Raglai ( chủ biên), NXB Văn hóa dân tộc, Hà Nội, 2003, khổ 14,5×20,5, 843 tr.

– Luật tục với đời sống, tập 1,NXB Tư pháp, Hà Nội 2007, khổ 14,5x 20,5, 375 tr.

– Văn hóa các dân tộc thiểu số-Những giá trị đặc sắc,NXB KHXH, Hà Nội, 2009, khổ 16×24, 786 tr.

– Đại cương về văn hóa dân tộc thiểu số Việt Nam, Hà Nội, 2012, khổ 16×24, 349 tr.

Tôi đã tổng kết và đưa ra toàn cảnh tiến trình văn hóa các dân tộc Việt Nam gồm 3 mô hình:

– Văn hóa tiền giai cấp, đại diện là văn hóa Trường Sơn – Tây Nguyên

– Văn hóa giai cấp mới hình thành, đại diện là văn hóa Mường – Thái

– Văn hóa giai cấp phát triển, đại diện là văn hóa Kinh

Qua toàn cảnh trên chỉ ra đặc điểm của từng mô hình văn hóa và rút ra quy luật: văn hóa dân gian là cội nguồn văn hóa các dân tộc, là “Văn hóa mẹ” (phỏng Cù Huy Cận)

3. Nhóm công trình nhà Mạc

Nhóm này có 4 cuốn:

– Nhà Mạc và họ Mạc – Ý  chí và mục tiêu chiến lược,NXB Dân trí, Hà Nội, 2011, khổ 14,5×20,5, 239 tr.

– Nhà Mạc-Ba thời kỳ lịch sử, NXB Dân trí, 2014, Hà Nội, khổ 14,5×20,5, 209 tr.

– Đại cương lịch sử nhà Mạc và khái lược văn hóa các dân tộc Việt Nam, NXB Tri thức, 2017, khổ 14,5×20,5, 253 tr.

– Phan Đăng Lưu – thân thế sự nghiệp và sưu tập tác phẩm, NXB Tri thức, Hà nội 2017, khổ 16×24, 539 tr.

– Nhà Mạc là một triều đại chính thống, có tính cách mạng và có tiến bộ so với lịch sử đương thời.

– Mạc Thái tổ đã  có công đẩy lùi cuộc xâm lăng của 22 vạn quân Minh đã áp sát biên giới, tránh cho nhân dân 2 nước một trận đổ máu. Đó là điều thứ nhất lịch sử phải ghi ơn ông. Mạc Thái tổ đã đánh đổ triều đình nhà Lê đến thời kỳ ruỗng nát, tiêu biểu là Vua Quỷ và Vua Lợn, nhiều người nổi dậy mà thất bại. Điều thứ hai lịch sử cần ghi công ông.

– Triều Mạc đã cố gắng xây dựng một xã hội dân chủ, cởi mở, việc học phát triển, tôn giáo, tin ngưỡng không bị áp chế, đời sống nhân dân được nâng cao: “Cửa ngoài không phải đóng, của rơi ngoài đường không ai nhặt. Trâu bò thả rông, đến mùa bắt về cày. Mấy năm được mùa liên tiếp, nhà nhà no đủ”

– Nhà Mạc kéo dài 3 thời kỳ (Thăng Long, Cao Bằng và Hậu Cao Bằng), kéo dài 242 năm, gồm 12 đời vua, một đời Chúa Lớn (Chẩu Luông).

– Phan Đăng Lưu là hậu duệ thứ 19 của Mạc Thái Tổ, người kế thừa xuất sắc truyền thống của tổ tiên, từ chối tổng bí thư, đi vào chỗ “trước sau cũng bị địch bắt”; là người nhân, trí, dũng kiêm toàn; bị Pháp kết án tử hình khi ông mới 39 tuổi.

4. Thần thoại.

– Quá trình hình thành và ý nghĩa của biểu tượng bọc thai chung “đồng bào”, luận án tiến sỹ/phó tiến sỹ, 1981, A4, 107 tr.

– Luận án chứng minh rằng biểu tượng “ đồng baò” là sự tích hợp, nhào nặn và chuyển hóa các hệ thống thần thoại Kinh – thiểu số: quả bầu thiêng, bọc trứng thần, Chim – Rắn tổ.

5. Ca dao người Việt.

– Kho tàng ca dao người Việt, (đồng chủ biên với GS.TS Nguyễn Xuân Kinh,  in hai lần:

+ lần thứ nhất: NXB Văn hóa, Hà Nội, 1995,  4 tập, khổ 14,5x 20,5, 2788 tr.

+ lần thứ hai: NXB Văn hóa, Hà Nội, 2001, 2 tập, khổ 16×24, 3081 tr.

Đây là một tổng kho ca dao người Việt vào loại lớn nhất, khối lượng tương đương với 37 cuốn sách đã được biên soạn từ cuối thế kỷ XVIII đến năm 1975, tổng số có 11.825 đơn vị ca dao. Ca dao được sắp xếp theo thứ tự chữ cái của chữ đầu đơn vị. Mỗi đơn vị được ghi sách xuất xứ, số trang, tất cả các dị bản và xuất xứ dị bản.

Tổng cộng công trình nghiên cứu độc lập là 20 cuốn,gồm 10.487 trang khổ vừa và khổ lớn.

Hai mươi công trình đôc lập không nhiều, nhưng là tâm huyết của một đời cặm cụi làm khoa học, làm việc với phương châm mà anh Cao Huy Đỉnh (tổ trưởng tổ Văn học dân gian, viện Văn học mà tôi là tổ viên), thường khuyến khích thực hiện, rằng: “Đừng bao giờ ném vào lâu đài khoa học những tảng  bùn, mà gắng đặt vào đấy những viên sỏi rắn chắc”.

Tôi đã giới thiệu tóm tắt những “viên sỏi khoa học” của mình.

                                                                                       P.Đ.N.

[1] Chu Xuân Diên, Nguyễn Bích Hà, Bùi Mạnh Nhị: Ngữ văn 10, tập1, sách giáo khoa thí điểm, NXB Giáo dục, H., 2003, tr.37.

http://mactoc.com/bbt-mactoc-com-xin-tran-trong-gioi-thieu-mot-cong-trinh-nghien-cuu-cua-gs-tskh-phan-dang-nhat/

.

Phần nhận xét hiển thị trên trang

Vầng, nghèo vốn không bình yên. Và nghèo ở ta, càng không!

"Nghèo bình yên", tội lỗi thuộc về kẻ nào?

Hai thanh niên giật dây chuyền khiến hai cô gái chạy xe trên đường đập đầu xuống đường, có một cô tử vong, mới đây. 

Những thanh niên vì cần tiền mà giết cả nhà người ta, giết những cụ già gần đất xa trời, giết cả những bé gái chỉ để cướp cái bông tai nhỏ. Cậu sinh viên chạy xe ôm kiếm sống bị đâm cho đến chết để cướp xe, người phụ nữ nhặt ve chai bị xiết cổ đến chết để cướp tiền, bỏ lại lũ con nheo nhóc... 

Lưu manh hóa như thời Chí Phèo và thậm chí còn hơn thế, đã đầy rẫy và trở thành mối hiểm nguy kinh khủng cho cả xã hội. Và đa phần lưu manh hóa, đến từ người nghèo.

Rất nhiều người hỏi, nghèo có bình yên không, xin trả lời bắt đầu từ những con số nhè nhẹ:

Tết 2018, có 4.000 người đánh nhau phải nhập viện. Trong đó có 13 người chết. Và chỉ trong năm ngày Tết, 2.800 nam thanh nữ tú đã phải nhập viện do đánh nhau (nguồn: Zing).

Hiện chưa có con số tổng kết của năm 2018, mượn con số của năm 2017, khi Bộ trưởng Công an báo cáo về tình hình tội phạm. Tội phạm xâm phạm trật tự xã hội, khởi tố điều tra 40.497 vụ, 58.983 bị can, giảm 5,48% số vụ. Và dù có giảm 8,08 số bị can so với năm 2016 nhưng hoạt động của các băng nhóm tội phạm có tổ chức, lưu manh côn đồ có hung khí diễn ra nhiều hơn, đặc biệt là những vụ án giết người man rợ, giết cả nhà.

Và theo báo cáo của các năm thì số bị can liên quan đến trật tự xã hội, gần đến con số 50% của bị can tất cả các vụ án.

Nhìn những vụ án rùng rợn những năm qua với những kẻ sát thủ tuổi đời còn khá trẻ như Lê Văn Luyện, Nguyễn Hải Dương và tên giúp việc giết cả nhà ở Bình Tân, thì bất cứ ai cũng có thể hiểu, nghèo không và không thể bình yên, đúng hơn là khó mang lại bình yên cho xã hội, trong cuộc sống bây giờ. 

Chính trong báo cáo, ông Bộ trưởng Công an đưa lý do này ra đầu tiên: "Do tình hình kinh tế, đời sống của người dân nhìn chung còn khó khăn; số lao động chưa có việc làm còn nhiều". Nhưng lỗi có thuộc về người nghèo không?

Việt Nam hiện đang có sự chênh lệch về giàu - nghèo rất rõ. Trong đó nổi lên là người nghèo nghèo đi vì người giàu, mà cụ thể là nghèo đi vì tham nhũng, vì những bất công xã hội. Bạn có thấy bất cứ một quan chức cấp huyện trở lên nào mà "trung lưu" chứ chưa nói là nghèo không? Bao nhiêu trong số họ không có biệt thự hay biệt phủ? Bao nhiêu trong số họ không có con đi học nước ngoài bằng tiền dân? Và bao nhiêu trong số họ không có cả lũ cháu con thân thích cùng làm quan và ngồi trên đầu dân? 

Cái chênh lệch ở đây không chỉ vì tiền bạc của cải hay đời sống mà chênh lệch ngay chính cái lý do để một bên giàu và một bên nghèo, mà nói thẳng ra chính là sự bất công. Sự bất công gây một sự phẫn uất xã hội trên diện rộng, tạo ra các mâu thuẫn xã hội ngày càng gay gắt. 

Một khi chính sách phát triển mất cân bằng, cán cân tài chính nghiêng về người giàu và tham quan thì hệ lụy của nó thật kinh khủng.

Hàng loạt các dự án lớn được mọc lên nhưng hầu hết các dự án đó, tiêu tốn một lượng ngân sách khủng, và người ta đưa ra nhiều lý do khác nhau. Nhưng nếu đồng ý hết các lý do thì chưa thấy bất cứ lý do nào dành cho người nghèo cả. Cũng có nghĩa là, số ngân sách được chi ra, ít dành cho việc quan tâm hay giúp đỡ người nghèo để tạo ra một xã hội cân bằng. 

Từ sân bay Long Thành, các tượng đài nghìn tỉ, các Nhà hát nghìn tỉ, các công viên nghìn tỉ, đâu cũng là những con số khủng nhưng nhìn kỹ thì tất cả các công trình đó, không dành cho người nghèo. Bởi người nghèo không quan tâm sâu đến vấn đề tinh thần lúc này như các nghệ sĩ phát biểu "người nghèo nghe giao hưởng", cái họ lo là việc làm, là cái ăn, là cái nhà để ở.

Các dự án liên quan đến các khu đô thị và quy hoạch nhà ở, bao nhiêu phần trăm dành cho người nghèo? Hãy thử nhìn Thủ Thiêm đi, một mét vuông đất đền bù 800 nghìn cho người nghèo và vài tiếng sau, họ đã bán cho người giàu với mức giá 80 triệu. Và hàng loạt dân oan được ra đời sau cái bộ mặt "đô thị hóa", và nghèo một cách không phanh. Nghèo như vậy, có bình yên không? 

Người ta đưa ra các dự án xã hội hầu hết là "dự án phát triển tinh thần". Người giàu quan tâm đến vấn đề tinh thần, người nghèo quan tâm đến cái vật chất tối thiểu trước đã. 

Nông thôn và nông dân là thứ bị bỏ lại một cách đau đớn thảm hại. 

Khi đô thị hóa và phát triển công nghiệp, họ bị mất đất. Chưa mấy ai nói cái chuyện giải quyết việc làm cho nông dân như thế nào sau khi người nông dân bị mất đất, chỉ trừ vài cái báo cáo cho có của Bộ ngành liên quan nhưng bạn biết đấy, báo cáo để lấy ngân sách tiêu xài thôi chứ cuối cùng giải quyết gì được cho người nghèo? Bộ Nông nghiệp, Bộ Lao động Thương Binh xã hội... họ nói gì, họ có các dự án gì về lao động và việc làm cho nông dân, khi ở hai bộ này, số tiến sĩ đang làm việc cũng nhiều vô kể? Và cuối cùng, nam thanh nữ tú ngực cau nhu nhú phiêu bạt lên phố phường tự kiếm việc làm, rồi chạy vào các khu chế xuất làm công nhân. Nghèo cứ thế mà nghèo mãi mãi.

Đã ai nói về những người già ở nông thôn sẽ được xã hội quan tâm như thế nào sau khi họ không còn khả năng lao động? Vâng, tất cả đang tùy thuộc vào cái chữ hiếu đầy nặng nợ của những đứa con nghèo đang phải tất tưởi tha hương cầu thực. 

Tượng đài nghìn tỉ, sân bay triệu tỉ, nhưng đã ai nói về nước sạch ở nông thôn chưa? Biết bao người ở đó vẫn phải khoan giếng để lấy nước sinh hoạt trong khi phía trên cái giếng là phân bò, là hố xí. Bệnh ung thư như ngả rạ. Bệnh nhẹ thì kiệt quệ, bệnh nặng thì vừa kiệt quệ vừa chết.

Một xã hội phát triển chỉ để cho một nhóm người còn đại đa số người nghèo bị bỏ quên đến thế, liệu xã hội có bình thường không? Và sẽ giải quyết được vấn đề tội phạm không? Chắc chắn không.

Vầng, nghèo vốn không bình yên. Và nghèo ở ta, càng không!

HOÀNG NGUYÊN VŨ 05.11.2018

Phần nhận xét hiển thị trên trang

Việt Nam lo ngại hình thành ‘công đoàn vàng’

Việt Nam lo ngại việc hình thành "công đoàn vàng" khi thực hiện Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Hôm 5/11 các nhà làm luật Việt Nam bàn đến khả năng thành lập tổ chức đại diện người lao động bên cạnh tổ chức công đoàn nhà nước để phù hợp theo hiệp định thương mại có tên gọi Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP: Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership), nhưng các chuyên gia nhận định rằng nếu có thì đây cũng chỉ là “hình thức phái sinh” của công đoàn nhà nước.

  

Đại biểu Quốc hội Bùi Sỹ Lợi được truyền thông trong nước trích lời nói rằng trong dự thảo Luật Công đoàn, chính phủ cũng đang dự kiến cho thành lập tổ chức đại diện người lao động cạnh tổ chức công đoàn. Ông Lợi nhấn mạnh: “Đây là một tổ chức không mang màu sắc chính trị, chủ yếu bảo vệ quyền lợi hợp pháp về quan hệ lao động và không có các hành động khác liên quan đến chính trị.”

Trong khi đó báo Pháp Luật TP. HCM trích lời ông Ngọ Duy Hiểu, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam, dự báo rằng “với sự ra đời của đại diện người lao động bên cạnh tổ chức công đoàn khiến công đoàn Việt Nam sẽ phải đối mặt những thách thức lớn, chưa có tiền lệ.”

Từ Hà Nội, Luật sư Lê Quốc Quân nêu nhận định:

Việc phải có một tổ chức khác để đại diện cho người lao động vì là đòi hỏi của CPTPP. Vì vậy cho nên người ta sẽ phải đưa ra một tổ chức nào đó – mà họ gọi là đại diện cho người lao động, nhưng lại không được tham gia hoạt động chính trị, không đại diện cho giới chủ để bóc lột công nhân… Họ nói như vậy, nhưng nếu cho phép ra đời thì cũng là hình thức phái sinh của công đoàn hiện tại.”

Công nhân tỉnh Thái Bình biểu tình.

Theo thông tin của Công Đoàn Việt Nam, chính quyền Việt Nam không để các tổ chức khác ra đời không vì mục đích bảo vệ người lao động mà vì động cơ chính trị, chống phá đất nước mà giới chức Hà Nội gọi là “công đoàn vàng” và cũng không để các tổ chức khác ra đời do giới chủ thao túng, phá hoại tổ chức Công Đoàn Việt Nam và ảnh hưởng đến quyền lợi của doanh nghiệp và người lao động.

  

Ngày 5/11, thảo luận tại hội trường về CPTPP, một số đại biểu quốc hội cho rằng cơ bản thống nhất với sự cần thiết và ủng hộ Quốc hội phê chuẩn Hiệp định CPTPP. Dự kiến Quốc hội Việt Nam sẽ thông qua Hiệp định CPTPP vào cuối tuần này, một hiệp định của 11 quốc gia có hiệu lực kể từ ngày 30/12, trong đó nêu rõ rằng người lao động có quyền tự do lập các tổ chức của mình.

Một luật sư khác không muốn nêu tên nhận định về việc Việt Nam sẽ cho phép thành lập công đoàn ngoài công đoàn nhà nước:

  

“Người ta không dám dùng từ công đoàn độc lập, mà dùng từ người đại diện của công nhân. Dù gì đây cũng là một thành quả của cuộc đấu tranh dân chủ để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động. Vì hiện nay, thực tế là Công đoàn Việt Nam là một tổ chức hoạt động dưới sự lãnh đạo của nhà cầm quyền nên người lao động không được bảo vệ, và nó chỉ có danh nghĩa là bảo vệ cho công dân thực tế không bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công nhân, mà chỉ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Đảng cầm quyền.”

Luật sư Lê Quốc Quân dự báo rằng dù được chính quyền Việt Nam cho phép hoạt động dưới danh nghĩa gì thì tổ chức đó cũng chỉ là “cánh tay nối dài” của nhà cầm quyền:

Nếu như sau này mà chính nhà nước cho phép thì chính Đảng Cộng sản sẽ cho ra đời tổ chức đó, có thể có một cái tên mĩ miều nào đó, nhưng chắc chắn không thể đối lập, không tham gia chính trị, mà nếu như có ai đó có manh nha ý định hoạt động chính trị thì sẽ bị vùi dập ngay. Chẳng qua đó là cánh tay nối dài, một tổ chức ngoại vi của chính Công đoàn Việt Nam.”

  

Luật sư Quân nói thêm rằng giới tranh đấu và công nhân ở Việt Nam “luôn khát khao” có được một tổ chức độc lập đại diện cho tiếng nói của người lao động, nhưng nhiều năm qua luôn bị chính quyền tìm cách sách nhiễu và đàn áp, thậm chí một số nhà vận động phải đối mặt với án tù nhiều năm.

  

Blogger Bùi Quang Thắng viết trên Facebook rằng công đoàn độc lập chưa ra đời nhưng đã bị các đại biểu Quốc hội quy chụp, phủ đầu, và cho rằng phát biểu của các nhà làm luật “mang tính phân biệt đối xử và quy chụp,” trong khi đó Blogger Quang Hữu Minh cho rằng chính quyền Việt Nam “lo hơi xa.”

https://www.youtube.com/watch?v=0aIghxT2qq8

Phần nhận xét hiển thị trên trang

Người dân Việt Nam có một tháng, từ ngày 2/11 đến 2/12, để góp ý về Dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật An ninh Mạng mới được Bộ Công an công bố chính thức.

An ninh mạng ‘bóp nghẹt’ tự do biểu đạt

Người dân Việt Nam có một tháng, từ ngày 2/11 đến 2/12, để góp ý về Dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật An ninh Mạng mới được Bộ Công an công bố chính thức.

Trong những ngày qua, trên mạng xã hội Facebook, nhiều người bày tỏ quan điểm lo ngại rằng nếu dự thảo nghị định được thông qua, bí mật cá nhân của người dân sẽ bị lộ trong khi quyền tự do biểu đạt sẽ bị “bóp nghẹt”.

Dự thảo nghị định, được báo chí trong nước như VnEconomy, Zing.vn hay Enternews.vn tóm lược lại, chứa đựng các quy định theo đó nhiều loại doanh nghiệp Việt Nam và nước ngoài phải “lưu trữ dữ liệu” khi đặt chi nhánh hoặc văn phòng đại diện ở Việt Nam.

  

Đó là các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên mạng viễn thông, mạng Internet; dịch vụ lưu trữ, chia sẻ dữ liệu trên không gian mạng; cung cấp tên miền quốc gia hoặc quốc tế cho người sử dụng tại Việt Nam; thương mại điện tử; thanh toán trực tuyến; mạng xã hội và truyền thông xã hội; trò chơi điện tử trên mạng; thư điện tử, và một số dịch vụ khác, theo các bản tin.

Vẫn theo các báo, dự thảo nghị định này cũng có điều khoản yêu cầu rằng dữ liệu phải lưu trữ ở Việt Nam gồm 19 trường thông tin cá nhân của người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam, trong đó có các thông tin bị nhiều người xem là “nhạy cảm” về mặt bí mật cá nhân như “số thẻ bảo hiểm xã hội, số thẻ tín dụng, tình trạng sức khỏe, hồ sơ y tế, sinh trắc học”.

Người phát ngôn Bộ Công an, ông Lương Tam Quang, nói về dự thảo nghị định liên quan đến an ninh mạng, tháng 11/2018

Một bài tường thuật của Enternews.vn hôm 3/11 trích lời phát ngôn viên của Bộ Công an, Thiếu tướng Lương Tam Quang, nói tại một cuộc gặp với báo chí rằng bộ của ông “khẳng định” là dự thảo nghị định “không trái với quốc tế”. Ông Quang nói thêm là sau khi các cơ quan, cá nhân, tổ chức góp ý về dự thảo, Bộ Công an “sẽ tổng hợp và giải trình cụ thể”.

Chưa có thông tin chính thức từ nhà chức trách cho biết khi nào dự thảo nghị định sẽ được thông qua, trong khi chính Luật An ninh Mạng, vốn cũng gây nhiều tranh cãi và lo lắng, sẽ có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2019 sắp tới.

Không lâu sau khi công bố dự thảo nghị định hướng dẫn về thi hành Luật An ninh Mạng, Bộ Công an cũng công bố một bản giải trình về luật dưới dạng hỏi-đáp, theo một bản tin của VnEconomy hôm 4/11.

  

Bài báo trích thông tin từ Bộ Công an nói bộ “khẳng định” là Luật An ninh Mạng “không kiểm soát và làm lộ thông tin của công dân”. Theo giải thích của Bộ, chỉ khi nào việc “điều tra, xử lý hành vi vi phạm pháp luật về an ninh mạng” đặt ra yêu cầu, lúc đó, một số doanh nghiệp nhất định mới phải “cung cấp thông tin” của cá nhân nào “có liên quan tới hành vi vi phạm pháp luật đó”.

Bộ nói lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng “chỉ được phép tiếp cận thông tin cá nhân của người sử dụng có hoạt động vi phạm pháp luật” với trình tự, thủ tục mà bộ mô tả là “nghiêm ngặt (bằng văn bản), được các cấp có thẩm quyền phê duyệt”.

Nếu lực lượng bảo vệ an ninh mạng lạm dụng, làm lộ thông tin cá nhân của người sử dụng, lực lượng đó “sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật”, bộ nhấn mạnh, theo bài báo của VnEconomy.

  

  

Vẫn theo bản tin, Bộ Công an nói Luật An ninh Mạng “không cấm người dân truy cập Facebook, Google, Youtube”. Người dân Việt Nam vẫn “được tự do” truy cập vào các trang mạng này hay trên bình diện rộng hơn là bất kỳ trang mạng xã hội nào khác ở trong và ngoài nước, bộ cho hay.

Tuy nhiên, những lời trấn an này chưa làm công chúng và giới chuyên môn yên lòng. Một số luật sư, chuyên gia công nghệ thông tin được nhiều người biết tiếng đã góp lời về vấn đề này.

Luật sư Trần Vũ Hải viết trên Facebook cá nhân hôm 3/11 rằng ông “hoan nghênh” chính phủ và Bộ Công an “đã lắng nghe ý kiến của cư dân mạng” và ông cho rằng dự thảo nghị định “đã điều chỉnh một số nội dung so với trước, ghi nhận có lắng nghe ý kiến của các chuyên gia!”

  

Ông Hải đưa ra đề nghị rằng “giới luật, kinh doanh và các công dân Việt cần nghiên cứu Dự thảo này và đóng góp ý kiến cho Chính phủ và Bộ Công an”. Ông khẳng định lại quan điểm cá nhân rằng nếu Luật An ninh Mạng vẫn giữ “nội dung hiện tại”, nó sẽ gây ảnh hưởng “nghiêm trọng đặc biệt” đến sự phát triển kinh tế của Việt Nam. Luật này “cần phải xem xét lại”, ông Hải viết.

Một chuyên gia công nghệ thông tin từng làm việc ở nước ngoài nhiều năm song không muốn nêu tên, chia sẻ với quan điểm của luật sư Hải. Vị chuyên gia nói:

“Về mặt kỹ thuật đã đành, nhưng cái chính là về kinh tế là nó sẽ ảnh hưởng đến ngành công nghệ thông tin và máy tính, ICT. Rất nhiều người muốn làm việc, muốn mở chi nhánh hoặc muốn làm dịch vụ tại Việt Nam nhưng người ta ngại. Ngành ICT khi anh làm chính sách thì anh để cho chính sách là hành lang để ngành ấy phát triển chứ không phải là chính sách để bóp nghẹt”.

  

Trên diễn đàn “Bàn luận về Kinh tế - Chính trị” có gần 200.000 thành viên, trong những ngày qua đã có ít nhất 3 cuộc thảo luận với hàng chục lời bình về dự thảo nghị định.

Sau khi dự thảo nghị định về thi hành Luật An ninh Mạng được nhà nước công bố, quản trị viên có tên Nguyễn Việt Nam của diễn đàn mở công khai này, đặt trên nền tảng Facebook, viết hôm 3/11 rằng luật kể trên sẽ được thực thi, song không phải là để bảo vệ nhân dân mà “mục đích chính là nhằm triệt hạ bất đồng chính kiến trên mạng xã hội để ngu dân”.

Quản trị viên này, thường gọi tắt là admin, có quan điểm là các điều khoản của luật “rất khắt khe, vô lý về tự do ngôn luận, nhân quyền, thông tin cá nhân”. Vị này cũng đưa ra dự đoán rằng khi luật chính thức có hiệu lực từ đầu năm tới, có thể xảy ra việc các hãng như Facebook, Google, Youtube sẽ rút khỏi Việt Nam, và thay thế vào đó là các hãng có chức năng tương tự đến từ Trung cộng.

Nhiều thành viên diễn đàn bày tỏ đồng quan điểm với bài viết của admin Nguyễn Việt Nam. Một số người kêu gọi ký tên vào một thư kiến nghị trên trang change.org đòi “hoãn Luật An ninh Mạng”.

Sau khi Luật An ninh Mạng ra đời, xuất hiện mối lo các hãng Facebook, Google v.v... sẽ rời Việt Nam

Tính đến ngày 5/11, đã có hơn 71.300 người ký vào thư kiến nghị có tiêu đề “Dự thảo nghị định về Luật An ninh Mạng: Đặc biệt xâm phạm không gian riêng tư”.

Hồi tháng 10, Tổ chức Ân xá Quốc tế (Amnesty International) bày tỏ quan ngại sâu sắc về Luật An ninh Mạng sắp có hiệu lực và thúc giục Quốc hội Việt Nam hãy lập tức có biện pháp phòng ngừa những tác hại của dự luật đối với quyền con người.

  

Trước đó ba tháng, 17 nhà lập pháp Mỹ kêu gọi các lãnh đạo hai hãng Facebook và Google chống lại những thay đổi được quy định tại Luật An ninh Mạng của Việt Nam.

Bức thư do các dân biểu Mỹ thuộc Nhóm Vietnam Caucus soạn thảo có đoạn: “Nếu chính phủ Việt Nam buộc các công ty của quý vị phải hỗ trợ và kiểm duyệt thông tin, thì đây là vấn đề cần được nêu thông qua kênh ngoại giao và ở cấp cao nhất”.

Phần nhận xét hiển thị trên trang