Đêm vô thức bản địa: và tiếng vọng Trống Đồng

Ngày 12/12/2017 tới đạo diễn Nguyễn Nhất Lý sẽ cho ra mắt thử nghiệm mới của ông giữa lòng Hà Nội, tác phẩm mang tên 'Đêm vô thức bản địa' do SEAPHONY trình diễn.

Đến được thời điểm này đã là một thành công của tác giả mà tên tuổi gắn liền với với những tác phẩm gây tiếng vang trên sân khấu Việt Nam như "À Ố Show", "Teh Dar","Làng Tôi"

Đạo diễn Nguyễn Nhất Lý ngày 4/12, chuyện trò với tôi từ Đại Lải, nơi ông đang cùng với các nghệ nhân luyện tập cho đêm diễn sắp tới:

Dàn nhạc SEAPHONY

"Đặc trưng của Việt Nam là bắt chước. Bắt chước chủ nghĩa cộng sản, bắt chước mô hình kinh tế. Mà bắt chước không có cơ sở, làm không đến nơi, đến chốn, không có nền tảng. Âm nhạc cũng vậy. Copy những mô hình dàn nhạc giao hưởng, copy nhạc pop, nhạc rock, nhạc đương đại cũng copy. Tức là chỉ lấy cái hình thức để dùng, không lấy cái hồn, cái vía. Phải hỏi nhạc hip-hop phát sinh từ đâu? Dùng nhạc hip-hop ca ngợi chế độ thì còn gì là hip-hop nữa."

Dàn nhạc giao hưởng cũng thế, chơi nhiều tác phẩm, nhưng giống như người ngoại quốc nói tiếng Việt, nói ngọng ấy mà. Mình chơi thế thôi, nhưng không nghe được, không sạch nước cản. Chuyện đáng làm thì không làm. Mà giỏi lắm thì như thằng Tàu con."

Được hỏi, chuyện gì là đáng làm, ông nói:

"Mình nói về bản sắc Việt Nam, nhưng hỏi ngược lại bản sắc Việt Nam ở đâu? Việt Nam là tổ hợp của nhiều bản sắc khác nhau. Đó là bản sắc Đông Nam Á. Cụ thể là trong âm nhạc. Các nhạc cụ bằng tre nứa, bằng đồng không có ở một nơi nào khác trên thế giới. Không giống Trung Hoa, không giống Ấn Độ, không giống người phương Tây. Đấy là cái khác biệt, đấy là bản sắc."

"Mình dự án xây dựng dàn nhạc SEAPHONY là câu chuyện nghiêm túc, không phải câu chuyện của một tác giả, không phải là câu chuyện của một nước, một dân tộc, không còn là câu chuyện của Việt Nam nữa, mà câu chuyện của nhân loại.".

Ông nói thêm:

"Cũng như nhạc giao hưởng, nước nào dám đứng ra nhận là của mình. Ý có dám không, Đức có dám không, Pháp có dám nhận là của họ không, mặc dù gốc của nó là ở đấy."

Việt Nam thiếu vắng hoàn toàn sáng tạo nghệ thuật từ 'Nắng hạn và cơn mưa' của Ea Sola?

Ông Jean-Michel Puiffe, giám đốc sản xuất nghệ thuật và chương trình quốc gia Théâtre-Sénart (Ile-de-France), một trong những cây đa, cây đề trong lĩnh vực nghệ thuật sân khấu Pháp nhận xét bộc trực:

"Tại đất nước này (Việt Nam) thiếu vắng hoàn toàn sự sáng tạo, ngoại trừ những công việc của biên đạo múa Ea Sola."

Phải chăng chính sự chối bỏ văn hoá truyền thống là nguyên nhân thụt lùi, thậm chí phải bắt đầu từ số không của nghệ thuật đương đại Việt Nam?

Nét đứt gãy sáng tạo nghệ thuật sân khấu Việt Nam do đâu là một chủ đề rộng, khó lý giải trong một đôi câu.

Trong một buổi trò chuyện với nhà phê bình nghệ thuật Phan Cẩm Thượng tại Hà Nội, anh nói với tôi, chính sự chối bỏ văn hoá truyền thống là nguyên nhân thụt lùi, thậm chí phải bắt đầu từ số không của nghệ thuật đương đại Việt Nam.

"Sự từ chối nền văn hoá truyền thống nó có cơ sở nhất định. Xã hội đương đại Việt Nam có những vấn đề chưa tốt, nền văn hoá, kinh tế không giải quyết được và vì thế không lôi kéo được yêu thích văn hoá Việt Nam nữa. Cũng như bố mẹ quá nghèo, bố mẹ quá hèn thì người ta không thích di sản của bố mẹ. Nghệ thuật không phải như vậy, nghệ thuật không được phép chê. Nghệ thuật chỉ có thể phát triển trên cơ sở văn hoá."

Tôi đồng ý với anh và tin là nghệ sĩ Nguyễn Nhất Lý đã đi đúng hướng.

'Làng Tôi', 'À Ố Show', 'Teh Dar' của đạo diễn Nguyễn Nhất Lý là những bước đầu về việc tổ chức một dàn nhạc không lời với nhạc khí hoàn toàn của các dân tộc ít người Việt Nam, hay chính xác hơn cùng cộng đồng bản địa Đông Nam Á, đánh dấu sự hồi sinh trở lại của sáng tạo nghệ thuật trên sân khấu Việt Nam, đặt dấu chấm cho gián đoạn, trì trệ từ những năm 80 thế kỷ trước.

Show diễn xiếc nghệ thuật Teh Dar

Nói theo tiếng Pháp 'en prendre plain de gueule' (ăn một cú đấm thẳng vào mõm), là trải nghiệm của tôi khi xem 'Teh Dar' tại Sài Gòn.

Chặng đường chông gai

Thai nghén từ năm 2015, đạo diễn Nguyễn Nhất Lý đã gửi dự án ban đầu với cái tên S.E.A Sound South East Asian Sound (Thanh âm bản địa Đông Nam Á) tới lãnh đạo 61 tỉnh thành, đại sứ quán các nước và cơ quan ngôn luận. Song 6 tháng đợi, không một hồi âm.

Dễ hiểu, cho một điều không dễ. Đạo diễn Nguyễn Nhất Lý nói "công trình này không phải là một, hai năm, không phải của một vài người. Thậm chí rất dài, không chỉ ở Việt Nam mà cả ở Đông Nam Á mới có thể làm được".

Để xây đắp hình hài Seaphony, Nguyễn Nhất Lý cùng các nhạc sĩ tâm huyết với dự án S.E.A Sound, đã lặn lội đến các bản làng miền núi phía Bắc như Lào Cai, Lai Châu, Sơn La, Lạng Sơn, Điện Biên, Yên Bái, Hà Giang, các buôn làng Tây Nguyên Lâm Đồng, Đắk Nông, Đắk Lắk, Gia Lai, Kon Tum, cùng cộng đồng Chăm ở Ninh Thuận, Bình Thuận, tìm kiếm các nghệ nhân, tuyển chọn những nhạc khí đặc trưng của các dân tộc Tày, Thái, Dao, Nùng, H'mông, Lào, M'nong, Ede, Jarai, Sê Đăng...

Xây dựng dàn nhạc SEAPHONY không phải là câu chuyện của Việt Nam, mà là câu chuyện của nhân loại

Ba đêm hội âm nhạc 'Đêm vô thứcTây Bắc' diễn ra 31/3/2017, 'Đêm Vô Thức Tây Nguyên' tháng 6, và 'Đêm vô thức Chăm' tháng 10/2017 có thể coi là ba mảng thử nghiệm, những khối vật liệu đầu tạo dựng lên bản giao hưởng có tên 'ĐÊM VÔ THỨC BẢN ĐỊA' diễn ra ngày 12/12/2017 dưới mái vòm nhà hát Lớn Hà Nội.

Nó sẽ là viên đá khởi điểm cho chặng đường dài hơi kết nối những mảng khối âm nhạc dân tộc, các bản sắc đặc trưng vùng miền, tới khu vực Đông Nam Á mà Việt Nam là cầu nối giữa văn hóa phương Bắc của người Trung Hoa và văn hóa Phương Tây, Ấn Độ.

Người xem Việt Nam phụ tình với sáng tạo nghệ thuật?

Một hiện thực khắc nghiệt vẫn đã và đang tồn tại. 270.000 lượt khán giả đến thưởng thức các tác phẩm kể trên là con số vừa lớn, vừa nhỏ trong một đất nước 90 triệu dân, thu nhập trung bình.

Nếu như "À Ố Show", "Teh Dar", "Làng Tôi" được chào đón, ngả mũ kính trọng ở các sân khấu Châu Âu, Châu Mỹ, trên 12 nước khắp thế giới, có những vòng lưu diễn dài đến ba năm, được Tripadvisor chấm điểm 4,5-5 sao "Excellence" liên tiếp các năm 2015, 2016, 2017, chăm sóc khách du lịch đến Việt Nam chớ bỏ qua cơ hội thưởng thức, thì trên sân nhà vẫn còn thái độ "bánh chưng ngày Tết".

Hà Nội, trung tâm văn hoá của cả nước, chỉ có những dòng người thưa vắng đến xem 'Làng Tôi'. 'À Ố Show', 'Teh Dar' chỉ có khách tại Sài Gòn, chưa ra đến thủ đô.

Để các nghệ sĩ được sống thật, hít thở cái không khí nơi hồn phách các dân tộc Tây Nguyên, các đạo diễn 'Teh Dar' đã đưa cả đoàn lên cao nguyên đất đỏ, góp mặt trong những lễ hội văn hóa.

Họ trải những nắm đất Tây Nguyên lên tấm thảm biểu diễn trong Nhà hát Lớn để những gót chân trần nghệ sĩ giao hòa với cát bụi chân ai, tâm linh miền đất, rồi tự mình đốt thành ngọn lửa.

Nghệ thuật miền đất đỏ, như nhà văn Nguyên Ngọc phân tích, làm ra không phải sản phẩm thương mại, mà vì nỗi lòng thôi thúc. Thăng hoa trong quá trình sáng tác là hạnh phúc chứ không phải lúc tác phẩm hoàn thành.

Nó trùng quan điểm của nghệ thuật đương đại. Nghệ thuật là con đường chứ không phải đích đến.

Hà Nội, trung tâm văn hoá của cả nước, chỉ có những dòng người thưa vắng đến xem 'Làng Tôi'

Chúng ta đã cảm nhận như thế?

Con đường ấy hội tụ với các nghệ sĩ Chăm trong 'Đêm vô thức bản địa'. Âm nhạc mầu sắc Chăm ra sao? Liệu có phải là hơi thở, tâm hồn của một dân tộc lưu vong ngay trên quê hương mình? Những hợp âm như một Requiem hay Te Deum, nước mắt nhỏ xuống điêu tàn?

Còn chúng ta? Chúng ta có tự đánh mất chính mình ngay trên mảnh đất đang tồn tại, nói như Phan Cẩm Thượng, là vẫn quay tròn trong số không?

Để có một hoặc nhiều SEAPHONY hơn nữa

Khát vọng nghệ thuật của Seaphony, theo lời bà Đoàn Thiên Hương, giám đốc tiếp thị Lune Production là "một hành trình trường kỳ, đầy thách thức về tổ chức, tâm lý con người, vượt qua rào cản văn hóa, ngôn ngữ, tài chính, ... và đòi hỏi thật nhiều tâm huyết, sự hy sinh về nhiều mặt, và cần mọi hỗ trợ có thể về tài chính, sức người, và cả truyền thông".

Gặt hái thành công, Seaphony Việt nam ấp ủ nhân lên nhiều tế bào tương tự qua giao lưu để có 'một hoặc nhiều Seaphony' khác tại cộng đồng Đông Á. Một thử nghiệm trân trọng.

Ừ mà may? Các nước Đông Nam Á khác đâu thiếu người tài, thiếu sắc dân thiểu số như Việt Nam, thậm chí còn nhiều hơn, sao chưa ai làm?

Tôi chờ đợi, hy vọng.

Bấy giờ, tôi sẽ có cái để khoe cùng bạn bè. Tự hào, đó là góp mặt hãnh diện của một Việt Nam độc đáo, tinh tế, quyến rũ.

Tôi thầm nghe âm thanh Seaphony trong tâm thức, như tiếng vọng từ chiếc trống đồng Lạc Việt chỉ còn ngân lên tiếng cuối cùng trên triền sông Hát, nơi nữ tướng đất Việt thác vào sông núi.

Phần nhận xét hiển thị trên trang

Bình Nhưỡng : Chiến tranh với Mỹ sẽ xảy ra

Tú Anh

RFI - Theo bộ Ngoại Giao Bắc Triều Tiên, một cuộc chiến tranh với Mỹ « không thể tránh được. Vấn đề là lúc nào ? »

Các cuộc tập trận của liên quân Mỹ-Hàn cộng với lời đe dọa « tấn công phòng ngừa » của Washington làm cho nguy cơ chiến tranh tại bán đảo Triều Tiên trở thành « sự thật ». Ẩn số duy nhất là « khi nào thì chiến tranh bùng nổ ?». Trên đây là thẩm định của bộ Ngoại Giao Bắc Triều Tiên do hãng thông tấn nhà nước KCNA trích dẫn ngày 07/12/2017.

Bình Nhưỡng cho biết thêm là « không sợ chiến tranh và sẵn sàn đáp trả vũ khí hạt nhân của Mỹ bằng vũ khí hạt nhân ».

Đe dọa an toàn hàng không dân dụng

Trong khi đó, các vụ phóng tên lửa của Bắc Triều Tiên, vi phạm nghị quyết ngăn cấm của Liên Hiệp Quốc, bị cộng đồng quốc tế lẫn giới hàng không dân dụng lên án. Theo AFP, nhiều máy bay của Hồng Kông, Hàn Quốc và Nhật Bản trong đêm 29/11/2017 đã nhìn thấy ánh sáng phát đi từ tên lửa của Bắc Triều Tiên bị bốc cháy khi trở vào bầu khí quyển.

Điều nguy hiểm là từ năm 2014, Bình Nhưỡng không loan báo trước các vụ thử nghiệm. Ngày 28/07/2017, 323 hành khách trên chuyến bay Air France AF 293 thoát hiểm nhờ may mắn. Một tên lửa liên lục địa của Bình Nhưỡng bay lên, chỉ cách chiếc máy bay của Air France có 100 km. Nếu chuyến bay AF 293 khởi hành từ Tokyo đi Paris bị trễ 10 phút thì không biết chuyện gì đã xảy ra.

Sau vụ này, Tổ Chức Hàng Không Dân Dụng Quốc Tế, cơ quan đặc trách an toàn hàng không trực thuộc Liên Hiệp Quốc, lên án các vụ phóng tên lửa không báo trước và đã kêu gọi Bắc Triều Tiên tôn trọng các luật định quốc tế để tránh chuyện không may.

Phần nhận xét hiển thị trên trang

“Anh Chí” chẳng “chết” được đâu!

Bích Diệp

(Dân trí) - Nên có lẽ, vấn đề không phải ở tác phẩm mà ở cách truyền tải tác phẩm. Làm sao có thể có được những cách hiểu trọn vẹn và những sự cảm nhận thấu đáo với văn chương khi chúng ta “tra tấn” học trò bằng những giờ học “thầy đọc, trò chép”, nhồi nhét kiến thức, với cách dạy áp đặt và buồn ngủ?

Thú thực là rất lâu rồi tôi mới lại thấy nổ ra tranh cãi xung quanh một vấn đề liên quan tới văn học, đúng hơn là về một nhân vật văn học. Bởi biến động cuộc sống dữ dội quá, nhiều vấn đề nhức nhối quá gắn với “cơm ăn áo mặc” hằng ngày nên người ta không có đủ thời gian để bàn về sự “hàn lâm” của những câu chuyện văn chương nữa. Thế nên, khoan nói đến những chuyện khác, khi dư luận quan tâm đến Chí Phèo, tôi lại thấy âm ỉ vui trong lòng.

Suốt mấy chục năm trôi qua, truyện ngắn Chí Phèo của cố nhà văn Nam Cao đã trở thành một “tượng đài” mà những nhân vật trong đó đã trở thành kinh điển, trở nên quá quen thuộc với hầu hết các thế hệ người Việt. Cho nên, như một lẽ đương nhiên, học sinh nào trên ghế nhà trường cũng phải biết đến Chí Phèo.

Không cần học sao được khi ở đất nước này, ngay cả những kẻ không học hành cũng không ai không biết đến cái thói ăn vạ của anh Chí hay “bát cháo hành Thị Nở”! Kể cả cái câu “ai cho tôi làm người lương thiện” mà anh Chí nói cũng trở thành “bất hủ”.

Cũng chính vì thế, ý kiến loại tác phẩm Chí Phèo ra khỏi sách giáo khoa của Ths. Nguyễn Sóng Hiền, nghiên cứu sinh Trường ĐH Newcastle (Australia) ngay khi vừa được đưa ra thì lập tức đã bị “ném đá” tơi tả.

Thầy giáo Văn học Trịnh Quỳnh, Giáo viên trường THPT Lương Thế Vinh (Nam Định) cho rằng, “người đề xuất loại bỏ Chí Phèo khỏi sách giáo khoa đã làm mất đi tính nhân văn của nó”. Còn TS. Trịnh Thu Tuyết, nguyên giáo viên dạy Ngữ văn tại trường THPT Chuyên Chu Văn An, Hà Nội thì nói thẳng rằng: “Loại bỏ tác phẩm Chí Phèo ra khỏi chương trình SGK phổ thông là ý kiến tuyệt đối không thể chấp nhận”. Có người chỉ trích đây là “một góc nhìn hớt váng”.

Thậm chí, GS. Nguyễn Minh Thuyết không bình luận nhiều mà chỉ nhấn mạnh đúng một câu: “Đây là một ý kiến non nớt, thô thiển, không đáng để dư luận và báo chí quan tâm bàn cãi”.

Nhìn chung, các nhà giáo và chuyên gia văn học đều đánh giá, đề xuất của anh Nguyễn Sóng Hiền đến từ việc anh này chỉ đang nhìn vào tác phẩm đơn thuần bằng cái nhìn mang tính xã hội học.

Tôi sẽ không biến blog này thành một bài văn phân tích tác phẩm văn học hay một bài bày tỏ cảm nghĩ về nhân vật Chí Phèo. Tuy nhiên, nói thật, tôi không khỏi giật mình với giải thích của anh Nguyễn Sóng Hiền về đề xuất “gây sốc” của anh.

Anh Hiền lý giải rằng, xét ở góc độ giáo dục thì tác phẩm này tác động tiêu cực tới tâm lý của các em học sinh lớp 11, giai đoạn mà sự phát triển về tâm sinh lý khá phức tạp. “Ở độ tuổi này các em rất dễ nổi loạn, thích thể hiện mình, muốn khẳng định cái tôi. Vì vậy những cái xấu dễ bị tiêm nhiễm và tiêm nhiễm nhanh hơn những cái tốt”, anh nói.

Cụ thể, Chí là đại diện cho bần cố nông bị áp bức bóc lột và biến thành quỷ dữ: Chí xin đểu, đập phá, chửi bới, rạch mặt ăn vạ, cưỡng bức Nở, uống rượu say, giết người và tự sát. “Vậy nếu chúng ta ủng hộ Chí, bảo vệ Chí chúng ta sẽ lý giải với các em thế nào khi một kẻ cùng đường, quẫn bức không lối thoát thì nên uống rượu say, cầm dao giết người rồi tự sát sao?”, anh Hiền lập luận.

Thẳng thắn mà nói thì Chí Phèo có hay không đưa vào chương trình giảng dạy phổ thông thì sức sống của tác phẩm này sẽ vẫn lâu dài, vì những vấn đề mà tác phẩm đưa ra cũng như tính “điển hình” của các nhân vật trong tác phẩm không hề giới hạn ở xã hội cũ. Bất cứ ai cũng có thể gặp một phần con người mình trong “anh Chí”.

Đừng nói là việc dạy Chí Phèo “tiêm nhiễm” thái độ sống tiêu cực lên các cháu học sinh, mà kể cả không đưa tác phẩm vào chương trình giảng dạy thì xã hội ngày nay cũng vẫn đang tồn tại rất lắm “Chí Phèo” rồi.

Chỉ có điều, từ cách “cảm thụ” của anh Hiền (và chắc chắn còn rất nhiều người khác có cách hiểu về tác phẩm như vậy), nên chăng nhìn lại cách giảng dạy văn học trong nhà trường hiện nay? Đành rằng, với mỗi một tác phẩm sẽ có những cách nhìn, cách hiểu khác nhau, nhưng vì sao nên nỗi lại có một bộ phận độc giả chỉ coi Chí Phèo là một thằng khùng nát rượu, chuyên rạch mặt ăn vạ mà thôi?

Nên có lẽ, vấn đề không phải ở tác phẩm mà ở cách truyền tải tác phẩm. Làm sao có thể có được những cách hiểu trọn vẹn và những sự cảm nhận thấu đáo với văn chương khi chúng ta “tra tấn” học trò bằng những giờ học “thầy đọc, trò chép”, nhồi nhét kiến thức, với cách dạy áp đặt và buồn ngủ?

“Chí Phèo” sẽ không “chết” nếu bị loại khỏi SGK nhưng thật dễ để “giết chết” tác phẩm bằng cách “giết chết” tình yêu văn học của giới trẻ ngay từ trên ghế nhà trường!

Phần nhận xét hiển thị trên trang

Bệnh bí hiểm: mất ngủ cho tới chết

Silvano khi đó đang trên một con tàu du lịch thì lời nguyền của gia đình xảy ra.

Là một quý ông lịch lãm 53 tuổi với mái tóc đỏ bắt mắt thích mặc lễ phục tuxedo vào bất cứ lúc nào có thể, ông muốn xuất hiện như thể các minh tinh điện ảnh mà ông ngưỡng mộ.

Nhưng vào một buổi tối nọ khi đang ở trên sàn nhảy trên tàu, ông ấy bỗng cảm thấy mất mặt khi phát hiện ra rằng chiếc áo sơ mi mà ông đang mặc đẫm ướt mồ hôi.

Vì lo lắng, ông nhìn vào gương và nhận ra rằng đồng tử của ông đã co lại thành hai điểm đinh ghim nhỏ.

Đó là cái nhìn đờ đẫn giống như của cha và hai người chị gái của ông khi họ bắt đầu bị chứng bệnh bí ẩn.

Chỉ là khởi đầu

Ông biết rằng đó chỉ mới là sự bắt đầu. Tiếp theo đó đó là run rẩy, chứng liệt dương và táo bón.

Nhưng triệu chứng đáng sợ nhất là sự mất ngủ – gần như hoàn toàn mất ngủ trong nhiều tháng liền – một dạng của sự hôn mê tỉnh thức mà cuối cùng sẽ dẫn đến cái chết.

Cuối cùng Silvano cũng tìm đến cơ quan chuyên nghiên cứu về giấc ngủ của Đại học Bologna, dẫu không hề ảo tưởng về khả năng sẽ có cách nào đó chữa trị.

“Ông nói: 'Tôi sẽ ngừng ngủ và trong vòng tám hay chín tháng sau đó, tôi sẽ chết,'” một trong các bác sĩ của ông có tên là Pietro Cortelli, nói với tôi trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại.

“Tôi nói: 'Làm sao ông biết chắc như vậy?' Ông ấy vẽ cho tôi xem cây phả hệ của dòng họ ông ấy từ thế kỷ 18 hoàn toàn bằng trí nhớ." Ở mỗi thế hệ, Silvano chỉ ra những thành viên trong dòng họ đã từng có số phận tương tự.

Đúng như Silvano dự đoán, ông qua đời chỉ vài năm sau đó. Ông để lại bộ não của mình cho khoa học với hy vọng nó sẽ giúp làm sáng tỏ chứng bệnh đã đeo đuổi dòng họ ông trong nhiều thế hệ.

Điều gì đang xảy ra bên trong bộ não và cơ thể của những người với căn bệnh kỳ lạ này?

Đây là một bí ẩn và các nhà khoa học đến giờ này chỉ mới bắt đầu hiểu được và có thể điều trị bằng một loại thuốc mới đầy hứa hẹn.

Tuy nhiên, do “Hội chứng mất ngủ di truyền gây tử vong” (FFI) có một phần nguyên nhân di truyền qua nhiều thế hệ, nghiên cứu này cũng đặt ra một vấn đề về mặt đạo đức: nếu gien di truyền của bạn có nghĩa là một ngày nào đó bạn sẽ bị mất ngủ hoàn toàn thì liệu bạn có muốn người ta nói cho bạn biết kết cục không thể tránh khỏi hay không?

Bệnh nhân đầu tiên

Gia tộc Silvano đã hầu như không nói gì về nỗi thống khổ của họ với căn bệnh FFI.

Tuy nhiên, khoảng 15 năm trước, họ đã bắt đầu hé lộ câu chuyện gia đình mình với tác giả DT Max.

Cuốn sách của ông có tựa đề “Gia tộc không thể ngủ” đã phác họa hình ảnh một dòng họ sống trong nỗi sợ về gien di truyền của mình.

Truy tìm ‘người mắc bệnh đầu tiên’, Max đã phát hiện ra rằng căn bệnh này đầu tiên xuất hiện ở một bác sĩ ở Venice – người bị mắc chứng uể oải liên tục khiến cơ thể ông bị tê liệt vào cuối thế kỷ 18.

Không lâu sau đó, một người cháu trai của ông có tên là Giuseppe cũng bị tình trạng tương tự và kể từ đó chứng bệnh này được truyền tới những người con trai của ông là Angelo và Vincenzo cho đến cháu chắt của ông cho đến khi ông Pietro, bố của Silvano, cũng bị mắc bệnh và qua đời trong Đệ nhị Thế chiến.

Mặc dù hết người này đến người khác ra đi, những người trong gia tộc đã giấu kín về chứng bệnh này do lo sợ.

Nhưng tất cả đã thay đổi vào những năm 1980 khi Silvano cũng bắt đầu có triệu chứng.

Cháu gái của ông kết hôn với một bác sĩ có tên là Ignazio Roiter. Vốn là một người nghiên cứu khoa học, ông đã thuyết phục người bác của vợ mình đến khoa giấc ngủ danh tiếng của giáo sư Elio Lugaresi tại Đại học Bologna, nơi Cortelli đang làm việc.

Họ đã cùng nhau giải đáp bí ẩn của căn bệnh.

Mặc dù những nỗ lực của họ đã không làm được gì để cứu được Silvano và hai thành viên khác trong gia đình, những người cũng mắc bệnh không lâu sau đó, các xét nghiệm rộng khắp cuối cùng đã tìm ra thủ phạm.

Đó là một loại protein bị lỗi trong bộ não có tên là prion, được tạo ra bởi một đột biến gien nhỏ.

Vì một lý do nào đó mà chỉ đến tuổi trung niên thì protein này mới bắt đầu nhân rộng đến mức không kiểm soát được và tạo thành những ổ gây hại cho các neuron thần kinh.

Ở trường hợp của Silvano, tình trạng này tác động đến các phần của vùng đồi thị não nằm ngay giữa hộp sọ.

Sau nhiều năm nghiên cứu thêm, giờ đây các nhà khoa học có thể giải thích tại sao những tổn hại ở một vùng nhỏ các tế bào thần kinh này lại có thể tạo ra nhiều triệu chứng gây khó hiểu đến vậy.

Chẳng hạn như chúng ta biết rằng vùng não bộ này điều khiển tất cả phản xạ của chúng ta đối với môi trường xung quanh – những nhân tố như kiểm soát nhiệt độ, huyết áp, nhịp tim và sự tiết ra các hormone giúp cho cơ thể hoạt động một cách dễ dàng.

Khi nó bị hỏng thì giống như lò sưởi trong nhà bị rối loạn, đường ống nước bị rò rỉ, cửa sổ bị mở toang hay chiếc loa đang phát hết công suất – mọi thứ đều hỗn loạn. Đó là lý do khiến cho bệnh nhân ra mồ hôi như tắm và đồng tử co lại cũng như bị chứng bất lực và táo bón.

Mất nhận thức

Hệ thống tự kiểm soát mắc lỗi này cũng gây ra tình trạng mất ngủ: cơ thể bệnh nhân không thể nào chuẩn bị cho giấc ngủ vào ban đêm.

Trước khi ngủ thì thông thường huyết áp sẽ giảm. Tuy nhiên ở các bệnh nhân này thì huyết áp của họ lại cao một cách bất thường, tạo ra cảm giác rằng cơ thể của họ vẫn trong tình trạng tỉnh táo cao độ.

“Nếu hệ thần kinh giao cảm bị mất cân bằng thì lẽ tất nhiên bạn sẽ bị mất ngủ,” Cortelli, người trình bày những nghiên cứu của ông trong một ấn phẩm gần đây của tạp chí nghiên cứu về giấc ngủ có tên là Sleep Medicine Reviews, giải thích.

Mọi chuyện càng trở nên phức tạp khi nhịp điệu của não bộ bị rối loạn hoàn toàn.

Vào ban đêm, thông thường chúng ta sẽ trải qua những chu kỳ ‘chuyển động mắt nhanh’ kết thúc bằng giấc ngủ sâu với ‘sóng chậm’.

Trong giai đoạn này, những dao động điện tần số thấp lan tỏa trên khắp vỏ não.

Điều này dường như giúp làm dịu lại hoạt động nhận thức phối hợp vốn rất sống động khi chúng ta tỉnh táo trong khi vẫn thực hiện các chức năng ‘bảo trì’ chẳng hạn như củng cố trí nhớ.

Và vùng tế bào thần kinh nào sâu trong não bộ giúp điều khiển tất cả những nhịp độ tinh tế đó? Đó chính là đồi não.

Nếu không có ‘công tắc’ này, các bệnh nhân mắc chứng FFI luôn ở chế độ ‘bật’ và không bao giờ đi vào giấc ngủ sâu giúp hồi phục cơ thể, ông Angelo Gemignani từ Đại học Pisa, người đã chứng minh rằng các bệnh nhân FFI bị mất đi cơ chế hoạt động quan trọng này của não bộ, cho biết.

Bởi không có những loạt sóng chậm này cho nên mức mà họ chỉ có thể đạt được gần nhất đến giấc ngủ ở người bình thường là trạng thái sững người trong vô thức – không hẳn là ngủ mà cũng không hẳn là thức. Khi đó, họ lặp lại một cách vô thức những hoạt động hàng ngày.

Một cách nào đó nó giống như là họ đang diễn lại những gì xảy ra trong giấc mơ. Cortelli vẫn còn nhớ trường hợp một người phụ nữ có tên là Teresa vốn lặp lại hành động chải tóc cho ai đó một cách vô thức – bà vốn là thợ uốn tóc trước khi mắc bệnh.

Làm chậm lại sự suy sụp

Một bệnh nhân đặc biệt khác đã hé lộ có cách khác thường nào đó để làm giảm sự hành hạ của chứng bệnh.

Một nhà tâm lý tại Đại học Touro ở New York có tên là Joyce Schenkein đã gặp Daniel lần đầu tiên không phải trong công việc mà thông qua đường dây trò chuyện trên sóng phát thanh (tiền thân của các diễn đàn trò chuyện trên mạng vào những năm 1990).

“Ông ấy là một người tài giỏi và hết sức hài hước,” bà nói. Cuối cùng họ đã xây dựng được một tình bạn dù xa cách về mặt địa lý (tên của Daniel đã được đổi để đảm bảo cuộc sống riêng tư của gia đình ông).

Trong một lần trò chuyện một vài năm sau đó, ông ấy bắt đầu có dấu hiệu bị rối, nhầm lẫn và nói năng mơ hồ.

“Đôi lúc ông ấy nói rằng ‘hãy tha lỗi cho tôi nếu tôi nói chuyện không mạch lạc bởi vì tôi đã không ngủ trong năm ngày liên tiếp',” Schenkein nói.

Các xét nghiệm y khoa cho thấy ông ấy bị đột biến gen FFI. Tệ hơn nữa, đó là lại dạng đột biến tiến triển nhanh nhất.

Thay vì suy sụp trong tuyệt vọng, cách phản ứng của ông ấy là mua một căn nhà di động và đi chu du trên khắp nước Mỹ. “Ông ấy có tinh thần mạo hiểm – ông ấy không muốn ngồi một chỗ chờ chết,” Schenkein nói. Khi các triệu chứng càng trở nên cực đoan hơn, ông ấy đã thuê một tài xế và sau đó là một y tá để cầm lái khi ông ấy cảm thấy không được khoẻ, bà cho biết.

Đồng thời (và đôi khi nghe theo lời khuyên của Schenkein), ông ấy đã quyết tâm thử mọi cách điều trị khả dĩ một cách nhiều nhất có thể, từ bổ sung vitamin cho đến tập thể dục để giúp nâng cao sức khỏe và sử dụng thuốc mê như ketamine và oxide nitrous cũng như các loại thuốc ngủ như diazepam – bất cứ thứ gì có thể giúp ông chợp mắt được một chút – thậm chí là chỉ chợp mắt được có 15 phút.

Ông ấy thậm chí còn mua cả một khoang ngủ giúp làm mất hoàn toàn các cảm giác vì ông biết rằng ngay cả khi dùng thuốc ngủ thì giấc ngủ mong manh của ông có thể bị phá bởi bất kỳ tiếng động hay chuyển động dù là nhỏ nhất.

Nằm ngâm mình trong khoang hình quả trứng, nổi người trên mặt nước mặn ấm, ông đã tìm lại được giấc ngủ mà vốn trước đó hết sức khó khăn đối với ông.

Ông đã có thể ngủ một giấc yên ả kéo dài bốn tiếng rưỡi đồng hồ. Tuy nhiên, khi thức dậy, ông phải đối mặt với những ảo giác đáng sợ bao gồm sự mơ hồ không rõ liệu mình còn sống hay đã chết.

Bất chấp những thành công này, Daniel vẫn đối mặt với sự tái phát thường xuyên vốn phát tác mạnh hơn nữa khi bệnh tình tiến triển.

“Khi các triệu chứng phát tác, ông ấy không thể làm gì cả,” Schenkein cho biết. “Có những lúc ông ấy mất nhận thức hết cả ngày – hoàn toàn mất hết nhận thức. Ông ấy ngồi đó mà không hề nhúc nhích. Ông ấy giống như đông cứng lại với thời gian.”

Có lần ông ấy đã thử cách dùng điện để làm co giật để xem điện giật có giúp cho mình tỉnh lại hay không.

Nó thật sự có tác dụng nhưng lại khiến cho ông bị mất trí nhớ trầm trọng sau đó. Sau một vài năm chống chọi cuối cùng thì ông cũng qua đời.

Sống thêm được lâu hơn

Mặc dù không có cách điều trị nào có hiệu quả lâu dài, Daniel vẫn sống được nhiều năm hơn so với chẩn đoán ban đầu.

Schenkein đã chỉ ra những bằng chứng gần đây cho thấy giấc ngủ sóng ngắn giúp kích hoạt những dòng chảy các chất dịch trong não-tủy chảy qua các khe ngăn cách giữa các tế bào thần kinh và cuốn đi những mảnh vụn được tạo ra từ những hoạt động hàng ngày, khiến nó trở nên sạch sẽ như bãi biển sau khi nước triều lên.

Có lẽ là khi làm giảm chứng mất ngủ, các bệnh nhân có thể kích thích quá trình dọn dẹp này và chặn đứng quá trình phân rã hơn nữa của não bộ.

Cùng với , một nhà thần kinh học người Ý, Schenkein đã trình bày những nghiên cứu này trong một tạp chí y khoa với hy vọng nó có thể khuyến khích các nhà khoa học khác tìm ra phương pháp kéo dài sự sống của những bệnh nhân mắc bệnh FFI.

“Ít nhất nó cũng mở ra khả năng để nói rằng chúng ta có thể làm điều gì đó,” Cortelli nói. Tuy nhiên ông nhấn mạnh rằng chúng ta chỉ có thể tìm hiểu được từ một trường hợp đơn lẻ và hiện không rõ những cách làm tương tự có giúp ích được gì cho các bệnh nhân khác hay không.

Loại thuốc mới

Hy vọng của dòng họ ở Venice lại nằm ở một hướng khác. Lugaresi qua đời vào cuối tháng 12 năm ngoái sau hàng chục năm làm việc với các bệnh nhân mắc chứng FFI.

Tuy nhiên Roiter và các đồng sự của ông ở Milan và Treviso tin rằng cuối cùng họ cũng có thể tiến gần đến cách điều trị mà tất cả họ đều mơ ước.

Hồi năm ngoái, họ đã loan báo thử nghiệm lâm sàng một loại thuốc điều trị mới mà họ hy vọng rằng có thể giúp ngăn chặn hay ít nhất làm chậm đi quá trình hình thành các prion có hại.

Loại thuốc này, có tên là doxycycline, vốn có nguồn gốc là kháng thể, dường như có thể ngăn chặn các prion dính lại với nhau thành chùm và thúc đẩy quá trình phân ly chúng nhờ vào các enzyme tự nhiên trong não.

Thật vậy, trong một thử nghiệm lâm sàng ở quy mô nhỏ trên những bệnh nhân có dấu hiệu ban đầu của căn bệnh, 21 người sử dụng thuốc này đã có thể sống lâu hơn gấp hai lần, trung bình là 13 tháng, so với những người khác.

Tuy nhiên, đáng thất vọng là một nghiên cứu sau đó đã thử nghiệm tác dụng của thuốc đối với các bệnh nhân đã phát các triệu chứng mạnh mẽ hơn của bệnh CJD thì nó lại không tìm ra công dụng gì.

Roiter và các đồng sự của ông nghi ngờ rằng vào giai đoạn triệu chứng đã trở nên mạnh hơn thì đã quá muộn để cho thuốc có thể công hiệu.

Vì lý do này, họ muốn xem xét xem liệu doxycycline vẫn có thể được xem là một cách ngăn ngừa đối với những người có nguy cơ mắc FFI trước khi các prion bắt đầu tích tụ.

“Nó có thể làm chậm lại và làm chấm dứt hoàn toàn sự tiến triển của căn bệnh,” 

Gianluigi Forloni tại Viện Nghiên cứu Dược Mario Negri ở Milan, người đứng đầu dự án nghiên cứu này, cho biết.

Nếu loại thuốc này thật sự có công dụng thì nó sẽ giúp chấm dứt cơn ác mộng này và là khởi đầu của một tương lai mà khi đó một giấc ngủ sẽ không đi kèm với nỗi lo sợ rằng đó sẽ là giấc ngủ sau cùng.

David Robson

***

Mất ngủ có phải là một bệnh dịch ngày càng gia tăng hay không? Mất ngủ học kém

Phần nhận xét hiển thị trên trang

Khảo sát tại 20 nước: Đàn ông Việt Nam là nhóm duy nhất coi trọng vẻ ngoài hơn tính cách

Cuộc khảo sát của YouGov tại 20 quốc gia đã đưa ra những kết quả thú vị về việc tính cách hay vẻ ngoài quan trọng hơn trong một mối quan hệ. Trong một cuộc khảo sát gần đây của YouGov - một công ty nghiên cứu thị trường và phân tích dữ liệu quốc tế có trụ sở tại Anh, được tiến hành tại 20 đất nước trên thế giới, đàn ông Việt Nam là nhóm duy nhất đề cao nhan sắc, ngoại hình của bạn đời hơn là tính cách. Những đất nước và thành phố được lựa chọn để thực hiện khảo sát bao gồm: Thụy Điển, Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy, Anh Quốc, Đức, Singapore, Úc, Mỹ, Ai Cập, Philippines, Pháp, Ả Rập Saudi, Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất, Hồng Kông, Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan và Việt Nam. "Đàn ông Việt Nam là nhóm duy nhất đề cao vẻ ngoài của bạn đời hơn tính cách". Tại hầu hết các nước, nam giới đều cho rằng vẻ ngoài của người yêu không quan trọng bằng tính cách của họ. Trong kết quả được công bố, hầu hết nam giới tham gia phỏng vấn đều trả lời rằng họ "đánh giá người yêu của mình dựa trên những tính cách mà mình yêu thích quan trọng hơn yếu tố ngoại hình bóng bẩy của họ". Tuy nhiên, kết quả từ Việt Nam thì ngược lại. Dưới 50% ứng viên đến từ Việt Nam cho rằng tính cách quan trọng hơn hình thức. Nếu nhìn vào bảng số liệu, các quốc gia với tỷ lệ nam giới coi trọng vẻ ngoài hơn tính cách cao thì đều nằm ở châu Á như Ả Rập Saudi, Indonesia, và Thái Lan. Ngược lại, tại các nước châu Âu như Thụy Điển, Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy hay Anh Quốc, gần 80% nam giới đề cao tính cách hơn ngoại hình. Dữ liệu từ cuộc khảo sát đã chỉ ra cụ thể rằng 44% nam giới ở Việt Nam cho rằng tiêu chí lựa chọn bạn gái của mình chính là ngoại hình ưa nhìn, trong khi hòa hợp về tính cách chỉ chiếm 32% (ngoài ra còn có các tiêu chí khác như sự hài hước, sở thích chung...). Trái ngược hoàn toàn, chỉ 11% đàn ông Đan Mạch tìm kiếm người phụ nữ có sắc đẹp để làm bạn đời của mình. Trong khi đó có ít nhất 50% phụ nữ từ 9 đất nước đã chọn tính cách như đặc điểm đáng được ưu tiên hàng đầu khi chọn bạn trai, đứng đầu là Thụy Điển với 73%. Có tới 44% nam giới Việt Nam coi trọng ngoại hình hơn tính cách và các tiêu chí khác. Cũng theo bảng xếp hạng này, nữ giới đánh giá tính cách của bạn đời hơn là vẻ ngoài rất nhiều. Dựa vào số liệu đưa ra, chỉ có dưới 40% phụ nữ Việt Nam quan trọng ngoại hình của nam giới. Trong một nghiên cứu gần đây trên 38 nước từ Trung Tâm Nghiên Cứu Pew đã chỉ ra rằng người Việt Nam đang rất hạnh phúc với cuộc sống của mình, hạnh phúc hơn rất nhiều so với trước đây. Dựa vào kết quả khảo sát, 88% ứng viên từ Việt Nam cho rằng cuộc sống đã tốt hơn nhiều so với 50 năm trước đây, trong khi chỉ có 4% đánh giá ngược lại. Đây cũng chính là chỉ số cao nhất và thấp nhất trong nghiên cứu. Số liệu trung bình trong cuộc khảo sát này là 43% cho rằng cuộc sống đã tốt hơn và 38% cho rằng nó chưa thực sự tốt với người dân Venezuela là những người ít hài lòng nhất với hoàn cảnh hiện tại. Nam giới tại nhiều nước châu Á chuộng ngoại hình hơn là tính cách. (Ảnh chỉ mang tính chất minh họa). Tuy nhiên, YouGov cũng nhấn mạnh rằng dữ liệu từ cuộc khảo sát này hoàn toàn được thu thập trên Internet và ở rất nhiều quốc gia mạng lưới Internet còn chưa phổ biến dẫn đến kết quả điều tra chỉ có thể đại diện cho cộng đồng trực tuyến. Việt Nam, Ai Cập, Ấn Độ, Indonesia, Philippines, Ả Rập Saudi, và Thái Lan là những quốc gia có lượng người truy cập Internet chỉ dưới 60% dân số quốc gia. (Nguồn: YouGov, Saigoneer)

Phần nhận xét hiển thị trên trang

Nhậm Chí Cường: Không ai dám nói thật, chế độ tạo ra con buôn tim đen

Gần đây khi tham gia một diễn đàn kinh tế, ông Nhậm Chí Cường, cựu Chủ tịch Công ty Bất động sản Hoa Viễn (Huayuan Property), xưa nay được mệnh danh là “Nhậm nổ”, lại tiếp tục thể hiện bản tính bộc trực, nói thẳng của mình.  Ông Nhậm Chí Cường (Ảnh: Epoch Times) Ngày 2 – 3/12, tại Hội nghị thượng đỉnh kinh tế và tài chính với chủ đề “Quyết sách và Thị trường” được cử hành tại Bắc Kinh, ông Nhậm Chí Cường lại thành tâm điểm chú ý của truyền thông. Đối với vấn đề người chủ trì chỉ ra “hiện nay Trung Quốc đang ở giai đoạn “mọi người chỉ thấy tiền”, ông Nhậm Chí Cường nói, “Nhiều người cứ nghĩ đến doanh nghiệp là lập tức cho là gian thương, con buôn tim đen… Đúng là Trung Quốc đang ở giai đoạn “mọi người chỉ thấy tiền”. “Điều này do chế độ chúng ta tạo ra, tại sao ở Mỹ không có chuyện này?” Ông Nhậm Chí Cường giải thích vì nước Mỹ không trói buộc doanh nghiệp, được buôn bán thoải mái, nhưng sau khi tung hàng ra thị trường thì bị pháp luật chế ước, không ai có thể tùy tiện lừa gạt nhà đầu tư. Mỹ có nhiều kênh tài chính có hệ thống và tiêu chuẩn. Ở Mỹ, các thương nhân giàu có đều tích cực làm công ích xã hội, tại sao người giàu Trung Quốc Đại Lục không nhiệt tình như thế? Ông Nhậm cho rằng, nguyên nhân chính là Trung Quốc không có môi trường tốt cho doanh nhân, môi trường khiến nhiều người muốn sống tốt cũng khó. Ông ví dụ có nhà kinh doanh quyên góp công ích 3,6 tỷ Nhân dân tệ, lại bị bắt nộp thuế đến 600 – 700 triệu Nhân dân tệ, “vậy thì làm sao giới doanh nghiệp chúng tôi muốn làm từ thiện?” Về việc nhiều người gọi ông là “Nhậm nổ”, ông Nhậm Chí Cường cho biết, “nếu mọi người đều không dám nói thật, bất ngờ phát hiện có một người nói thật thì mọi người sẽ cảm giác người này quá nổ. Nếu mọi người cùng nói thật thì làm sao tôi có danh hiệu này?” Ông Nhậm Chí Cường còn trình bày những vấn đề về thị trường bất động sản Trung Quốc. Ông cho biết, hiện nay đa số thông tin bất động sản là giả mạo, nếu bạn dựa theo thông tin thống kê đã công bố để ra quyết định thì bạn sẽ tạo ra một quyết định giả tạo. Trùm bất động sản Trung Quốc Nhậm Chí Cường xuất thân từ gia đình quan chức cấp cao của Trung Quốc, từng là Chủ tịch Công ty Bất động sản Hoa Viễn tại Bắc Kinh, nghỉ hưu năm 2014. Ông Nhậm Chí Cường là người nổi tiếng dám nói thẳng, có lượng fan hâm mộ hơn 37 triệu trên mạng xã hội, vì nhiều lần phát biểu dũng cảm thẳng thắn nên bị cư dân mạng gọi là “Nhậm nổ”. Vào “lưỡng hội” Trung Quốc năm ngoái, việc doanh nhân này đã phê phán “tính Đảng trên truyền thông nhà nước”, gây cơn sóng tranh luận, sau đó nhiều người nghi ngờ ông có quan hệ mật thiết với Bí thư Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Vương Kỳ Sơn và muốn đấu với ông tổng quản hệ thống tuyên truyền Lưu Vân Sơn thuộc phe cựu lãnh đạo Giang Trạch Dân. Ngày 19/2/2016, ông Nhậm Chí Cường chất vấn trên trang weibo cá nhân về “tính Đảng trên truyền thông nhà nước” khiến ông bị giới truyền thông tấn công kiểu thời “Cách mạng Văn hóa”. Ngày 28/2, Văn phòng Thông tin Internet Trung Quốc ra lệnh khóa tài khoản của ông Nhậm Chí Cường trên hai trang QQ và Sina. Ngày 29/2 Ủy ban quận Tây Thành – Bắc Kinh lên tiếng cần “xử lý nghiêm đối với ông Nhậm Chí Cường”. Một bài viết trên trang mạng Thiên Long (Qianlong) tựa “Ai cho Nhậm Chí Cường sức mạnh chống Đảng” đã chụp mũ ông Nhậm “chống Đảng”, cho rằng Nhậm Chí Cường “luôn thích gọi điện cho lãnh đạo vào nửa đêm lúc canh ba, cuối cùng thì ai cho ông ta dũng khí đó?”, rõ ràng ngôn từ ám chỉ ông Nhậm Chí Cường có sân sau đỡ lưng. Báo Thái Dương (Hồng Kông) có bài bình luận “Lên án Nhậm Chí Cường, hàm ý đánh ngang hông Vương Kỳ Sơn”, theo ý bài viết dù trang mạng Thiên Long không trực tiếp nêu tên, nhưng ở đây có hình ảnh của ông Vương Kỳ Sơn. Vì trước đây ông Nhậm Chí Cường từng viết bài kể ông Bí thư Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Vương Kỳ Sơn là bạn học của mình, cũng là người hướng dẫn chính trị của mình, thời Cách mạng Văn hóa lại cùng nhau lên núi xuống làng, quan hệ giữa hai người vừa như thầy trò vừa như bạn bè, họ thường xuyên liên lạc với nhau, có khi nói chuyện điện thoại thâu đêm. Nhưng đương lúc ông Nhậm Chí Cường bị truyền thông nhà nước tập trung công kích vì bị cho là có hành động khiêu khích công khai trước “lưỡng hội”, thì ngay lập tức vòng vây ông Nhậm Chí Cường bị tan rã. Có thông tin cho rằng, chính ông Tập Cận Bình đích thân yêu cầu dừng công kích ông Nhậm Chí Cường. Đến ngày 2/5, Đảng ủy quận Tây Thành – Bắc Kinh tuyên bố chỉ xử lý nhẹ với ông Nhậm Chí Cường bằng cách “cho Đảng theo dõi một năm”. Có nhận định, cho dù là người ủng hộ hay phản đối vấn đề xử phạt ông Nhậm Chí Cường thì đều có quan điểm chung là không ai muốn một người dám nói thẳng như ông ở lại trong Đảng. Tuyết Mai /Trithucvn

Phần nhận xét hiển thị trên trang