Xin trân trọng giới thiệu bài diễn từ nhận giải thưởng Văn Việt 2017 của Nhà văn Ngô Thế Vinh. Bài diễn từ có nhắc đến tình trạng tự do học thuật ở trong nước và sự giới hạn tự do của các nhà văn trong nước. Bài có đoạn viết "Là người cầm bút ở Miền Nam trước đây và hải ngoại sau này, sống sót giữa hai thế kỷ, đã trải nghiệm qua hai chế độ cùng những năm tháng tù đày, tôi không thể không chạnh lòng nghĩ tới những văn nghệ sĩ đang phải sống thiếu tự do ở quê nhà. Nhưng rồi tôi vẫn lạc quan để thấy rằng từ trong ngọn lửa đỏ thiêu rụi ấy, vẫn có những con phượng hoàng vực dậy từ tro than, cất cánh bay lên như một Bùi Ngọc Tấn với Chuyện Kể Năm 2000,đem tới cho chúng ta niềm hy vọng."
-----
Diễn từ nhận giải Văn Việt của Nhà văn Ngô Thế Vinh
Quý anh chị trong Diễn Đàn Văn Việt
Thưa Hội đồng Giám khảo giải Văn Việt
Được tin hai tác phẩm, Cửu Long Cạn Dòng Biển Đông Dậy Sóng và Mekong Dòng Sông Nghẽn Mạch, được chọn để trao giải Đặc biệt Văn Việt Lần Thứ Hai, tôi cảm thấy rất vinh hạnh. Hai tác phẩm đó viết về sinh mệnh của một dòng sông là mạch sống không chỉ của Việt Nam mà còn của hơn 70 triệu cư dân thuộc bảy quốc gia ven sông. Hai tác phẩm đó không chỉ chất chứa nhiều dữ liệu, nhưng qua đó tôi cũng muốn chuyển tải thông điệp mang tính dự báo về ý đồ hiểm độc của Trung Quốc và về những tranh chấp không thể tránh giữa Trung Quốc và các quốc gia trong lưu vực Sông Mekong. Và dự báo ấy với thời gian đang được chứng nghiệm. Hậu quả những tranh chấp ấy đang làm cho “Cửu Long Cạn Dòng và Biển Đông Dậy Sóng”. Sự kiện một Diễn đàn độc lập như Văn Việt quan tâm đến và trao giải cho hai tác phẩm mang tính “nhạy cảm và tế nhị” đó là một quyết định rất có ý nghĩa và là một vinh hạnh cho người viết.
Giải thưởng cũng làm cho tôi xúc động bởi vì Cửu Long Cạn Dòng Biển Đông Dậy Sóng 2000, và Mekong Dòng Sông Nghẽn Mạch 2007, cho dù đã được xuất bản và tái bản ở hải ngoại từ hơn một thập niên trước, nhưng cho tới nay vẫn không được chấp nhận bởi các nhà xuất bản “chính thống” ở trong nước. Lý do đưa ra là “những khó khăn không thể vượt qua”, lý do đó là yếu tố Trung Quốc. Cái yếu tố căn cơ đó đang huỷ hoại con sông 4,800 km và đe doạ nguồn sống của hơn bao nhiêu triệu cư dân trong lưu vực. Yếu tố đó còn là nút chặn cả tự do học thuật của Việt Nam.
Trong nghịch cảnh ấy, cả hai cuốn sách về sông Mekong/ Cửu Long vẫn được một nhà xuất bản “lề trái” trong nước mang tên “Giấy Vụn” lần lượt cho ra mắt 2012, 2014 và phổ biến rất hạn chế trong điều kiện vô cùng khó khăn và cả nguy hiểm nữa cho những bạn trẻ chủ trương nhà xuất bản. Cũng phải ghi nhận thêm ở đây, Diễn đàn Văn Việt năm 2016 đã cho xuất bản trên mạng toàn tập hai cuốn sách Mekong kể cả Audiobook, góp phần không nhỏ trong việc phổ biến thông tin về những con đập Mekong và những bước khai thác huỷ hoại hệ sinh thái của một con sông huyết mạch.
Là người cầm bút ở Miền Nam trước đây và hải ngoại sau này, sống sót giữa hai thế kỷ, đã trải nghiệm qua hai chế độ cùng những năm tháng tù đày, tôi không thể không chạnh lòng nghĩ tới những văn nghệ sĩ đang phải sống thiếu tự do ở quê nhà. Nhưng rồi tôi vẫn lạc quan để thấy rằng từ trong ngọn lửa đỏ thiêu rụi ấy, vẫn có những con phượng hoàng vực dậy từ tro than, cất cánh bay lên như một Bùi Ngọc Tấn với Chuyện Kể Năm 2000, đem tới cho chúng ta niềm hy vọng.
Cũng cần ghi nhận thêm Văn Việt là một diễn đàn mà tôi từng cộng tác do tinh thần tự do của những nhà văn độc lập như một yếu tính của sáng tạo, không chấp nhận là công cụ trong bộ máy chính trị. Không chỉ giới hạn trong lãnh vực văn học, Văn Việt còn là một diễn đàn cấp tiến, dũng cảm nói lên quan điểm của người công dân trước những vấn đề sống còn của đất nước. Thêm nữa, Văn Việt đang dụng công giới thiệu với độc giả trong nước một giai đoạn sinh hoạt Văn học Nghệ thuật của Miền Nam từ 1954-1975 vẫn bị coi là cấm kỵ và cả giới thiệu dòng sinh hoạt văn học ấy ở hải ngoại. Văn Việt đang bắc một nhịp cầu đối thoại và hợp tác giữa các giới văn nghệ sĩ trong nước và hải ngoại, với ý nghĩa tôn trọng tự do của người cầm bút hướng tới một Việt Nam dân chủ tiến bộ và đang trải rộng trên toàn cầu. Đó là những nỗ lực đáng trân quí.
Hôm nay, ngày 3 tháng 3, một ngày nhiều ý nghĩa: Ngày Nhà Văn Thế Giới / World Writers Day năm thứ 31, cũng là năm thứ 3 ngày thành lập Ban Vận động Văn đoàn Độc lập, tôi vinh hạnh đón nhận giải thưởng Văn Việt với niềm hy vọng vấn đề “môi sinh trong lành và phát triển bền vững” hiện đang ở mức “báo động đỏ” ở Việt Nam sẽ là mối quan tâm của mọi công dân trên quy mô cả nước chứ không chỉ riêng với Sông Mekong và Đồng Bằng Sông Cửu Long. Và tôi cũng xin được chia xẻ vinh dự và giải thưởng này tới các bạn trẻ chủ trương Nhà Xuất Bản Giấy Vụn, họ đang đi những bước đầy thử thách nhưng có ý nghĩa vô cùng quan trọng là hướng tới “quyền tự do xuất bản” vốn không thể thiếu cho sinh hoạt viết và đọc.
Xin cám ơn quý vị.
NGÔ THẾ VINH
VĂN VIỆT LITERARY PRIZE ACCEPTANCE SPEECH
To the staff at Văn Việt Forum
To the Committee of the Văn Việt Literary Prize
I feel honored to learn that the 2017 Văn Việt Literary Prize was awarded to my books, Cửu Long Cạn Dòng Biển Đông Dậy Sóng/ The Nine Dragons Drained Dry — The East Sea In Turmoil and Mekong Dòng Sông Nghẽn Mạch/ Mekong — The Occluding River. The two works deal with the survival of a great river of the world, and the livelihood of not only our beloved Vietnam but also of the more than 70 million people inhabiting the seven nations that border its banks. In the works, I present a wealth of data demonstrating that the Mekong is facing a critical threat to its survival. Furthermore, in those pages, I also wish to draw the readers’ attention to the prospect that China, by her dangerous intervention in the river, will inevitably collide with the other nations in the Mekong River Basin. And, that prospect is gradually becoming a reality. In recent years, events unfolded before our eyes are consistent with the prediction that “Mekong being drained dry and the East Sea in turmoil.” The fact that the independent literary group Văn Việt shows special interest in and decides to give the award to the two books dealing with such “sensitive and delicate” issues bring special meaning and honor to me.
The award touches my heart. The two works, Cửu Long Cạn Dòng Biển Đông Dậy Sóng (2000) and the Mekong Dòng Sông Nghẽn Mạch (2007), have gone through multiple editions abroad over the past decade or so, but to this day, they have yet to be published in Vietnam by an “official” publisher. The explanation being offered is the “insurmountable difficulty” which is nothing other than the “Chinese factor”. That fundamental “factor” is inflicting havoc on the 4,800 km long river, and is threatening the livelihood of the millions of inhabitants in the Basin. In addition, that “factor” also acts as a stranglehold on the academic freedom of our nation.
Under such unfavorable circumstances, the young founders of the underground / “lề trái” publisher “Giấy Vụn” still found the courage to disregard all difficulties and dangers and published – with very limited circulation – those two books in 2012 and 2014, respectively. I would be remiss not to mention that the Văn Việt Forum has uploaded the two books on its website including the Audiobook form in 2016. In doing so, the Forum has contributed significantly to the dissemination of information pertaining to the hydroelectric dams on the Mekong and the destructive exploitation of the ecosystem of that most important river.
I have been a writer in Vietnam and abroad, I have crossed the threshold from one century into the next, I have lived under two political regimes, and I have survived the years in the “re-education camps”. I cannot help but empathize with the writers and artists who are living now without freedom of expression in our homeland. Nevertheless, I still keep alive my faith that out of the burning ashes, phoenixes will unfailingly rise to bring us hope. I am referring here to the writer Bùi Ngọc Tấn the author of Chuyện Kể Năm 2000.
In the past, I have cooperated with Văn Việt Forum, because the Forum brings together authors who harbor a deep love for freedom and independence — the crucial elements for creativity — and because they reject to serve as agents of the authorities. The Forum does not confine itself to literary matters, but also remains a progressive, courageous podium for citizens who are committed to the future of our homeland to come forward and voice their concerns. Furthermore, Văn Việt is striving to introduce the readers in Vietnam the banned Literature and Arts in South Vietnam during the 1954-1975 period. Thus, Văn Việt is building a bridge connecting Vietnamese writers and artists living all over the world to rally and fight for the freedom of expression and work toward a democratic, progressive Vietnam. It is making its presence felt around the globe. The work of Văn Việt deserves our appreciation.
Today, on this third day of the third month of the year — is a special day. It is the day we commemorate the 31st World Writers Day and the third anniversary of the founding of the Campaign Committee for the Association of Independent Writers/ Ban Vận động Văn đoàn Độc lập. I am honored to accept the 2017 Văn Việt Literary Prize in the hope that the prospect of a “clean environment and sustainable development ” — now under a “red alert” threat — would become the concern for every one of us in our entire nation and not limited to our brethren living along the Mekong River or in the Mekong Delta. I also would like to extend an invitation to my young friends at the Giấy Vụn Publishing House to share with me in accepting the honor conferred by this award. They are courageously marching on a challenging but extremely meaningful road to the goal of “freedom of publication” that is cherished by authors and readers alike.
Thank you.
NGÔ THẾ VINH
California 03.03.2017
