Kho giống má trên cánh đồng chữ nghĩa!

Thứ Ba, 18 tháng 6, 2013

Chân tướng, chân dung:

Nhà xuất bản Văn học
 Lời cuối sách
Tiếp theo cuốn sách THƯƠNG NHỚ TÀI HOA của Nguyễn Vũ Tiềm phác thảo chân dung của 50 nhà thơ nhà văn đã quá cố, những cây bút có những đóng góp đặc sắc cho nền văn học của đất nước, hôm nay Nhà xuất bản Văn học gửi tới bạn đọc một tập hợp khác về chân dung nhà văn .
Đây là những kí hoạ có tính đặc tả của Xuân Sách, những chân dung vốn đã khá phổ biến trong và ngoài giới văn học suốt vài chục năm qua.Tác giả không nêu đích danh một ai, nhưng dưới nét bút phác thảo, những độc giả quan tâm tới văn học và người làm văn học vẫn có thể nhận ra từng đối tượng. Dĩ nhiên thể loại này thường cố ý phóng to những đặc điểm và khi nhìn vào nét đặc tả ấy có mất cân đối và đôi khi phiến diện vẫn dễ dàng nhận ra diện mạo cốt cách từng nhân vật .
Chất vui hóm và nhất là khả năng chơi chữ có thể khiến người ta ngạc nhiên một cách thú vị, nhưng cũng có thể gây nên những sự không hài lòng đây đó . . .
Chúng tôi chỉ coi đây là những nét tự trào của giới cầm bút, cười đấy nhưng cũng tự nhận ra những xót xa, hạn hẹp của chính mình, những gì chưa vượt qua được trên các chặng đường quanh co của lịch sử và thời đại. Tự soi mình hoặc hiểu mình thêm qua cái nhìn của người cùng hội cùng thuyền lắm khi cũng hữu ích. Cái cười trong truyền thống dân gian vốn là vũ khí, ngày nay còn có thể là sức mạnh thúc đẩy đi tới phía trước .
Với ý nghĩ ấy, chúng tôi mong bạn đọc và các nhà văn thông cảm cho những gì bất cập hoặc chưa lột tả được thần thái của từng chân dung. Dù sao đây cũng là 100 bức tranh nhỏ về những người đã có công trong văn học, những người nổi tiếng trong làng văn, trong bạn đọc bằng chính những tác phẩm có giá trị của mình. Bạn đọc và thời gian đã là người đánh giá chính thức và công bằng nhất đối với họ.
     Rất mong độc giả và các nhà văn nhận ra mối chân tình trong cuộc vui của làng văn, và lượng thứ cho những khiếm khuyết .
Chịu trách nhiệm xuất bản: Lữ Huy Nguyên 
Biên tập: Phan Nguyễn

LỜI NGƯỜI GÕ VI TÍNH TẬP THƠ “CHÂN DUNG…”

Thuở nhỏ tôi cậu bé làng Đông Lao ngoại thành Hà Nội từng vùi đầu đọc cuốn truyện “Đội thiếu niên du kích Đình Bảng” của Xuân Sách. Đến tuổi thanh niên, hát mãi bài thơ “Đường chúng ta đi” của Xuân Sách theo nhạc Huy Du “Việt Nam trên đường chúng ta đi. Nghe gió thổi đồng xanh quê ta đó. Nghe sóng biển ầm vang xa tận tới chân trời. Nghe ấm lòng những khi đang dồn bước mà vui sao ta chẳng nói nên lời .  . . ”
Nhà thơ Ngô Xuân Sách quê xã Trường Giang huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hoá. Sau truyện đầu tay “Đội thiếu niên du kích Đình Bảng” ông còn viết tiểu thuyết “Mặt trời quê hương”,  “Rừng bên sông”, truyện ngắn “Cô giáo làng”  (trước 1975), hai tiểu thuyết “Phía núi bên kia”và “Cuộc hôn nhân bị đánh cắp” (sau 1975)
Vào giai đoạn cuối của cuộc kháng chiến chống Mỹ, lúc này tinh thần nhiều người trở nên uể oải, bi quan vì cuộc kháng chiến đã kéo dài quá lâu. Mặt khác những cái tiêu cực của chế độ XHCN bộc lộ từng mảng từng mảng khiến lòng tin bao người rã rời, ngơ ngác… Đây là lúc truyện tiếu lâm hiện đại mọc mầm và lan tỏa rộng rãi ở vùng Hà Nội. Thỉnh thoảng tôi nghe những bài thơ “dân gian” vịnh các nhà văn nhà thơ mà bật cười, chẳng mấy ai biết đấy là sáng tác của Xuân Sách. Không ai ngờ Xuân Sách là bởi giọng điệu thơ rất lạ…
Khi biết là sáng tác của Xuân Sách, người đọc mến phục bản lĩnh nhà thơ Xuân Sách. Tôi thấy rõ phong cách nhà thơ kẻ sĩ vừa cổ điển vừa hiện đại trong thơ ông. Cây bút của ông đứng cao hơn thời đại, rất hiếm có trong giới văn sĩ.
Tôi thử đặt tên cho mỗi bài  theo cảm nhận của mình và làm ra cái mục lục. Riêng bài thứ 99  không thể đoán được tên của “nhân vật” trong  bài thơ . . .
Với sách này, cái tên Xuân Sách xứng đáng ghi vào dòng văn học trào phúng hiện đại của lịch sử văn học nước nhà. 
Nhà thơ  được vịnh  sẽ nghĩ  thế nào về chân dung của họ ?
Họ biết họ vẫn được sự cảm thông sâu sắc của Xuân Sách đồng thời họ phải cam chịu làm cái cớ cho nhà thơ châm biếm những cái non kém của thời cuộc, của chế độ xã hội …Họ làm cái thớt cho nhà thơ giận cá chém vào… Cũng có những người “nghe ra ngậm đắng nuốt cay thế nào” nhưng không cãi được ! Chỉ đọc mà chơi thôi. Cái thú vị của văn chương là thế chăng ?
Xuân Sách sáng tạo một thể tài trào phúng hiện đại độc đáo sau khi kế thừa Hồ Xuân Hương, Nguyễn Khuyến, Tú Xương, tiếng cười dân gian, tiếng cười chèo cổ …Thơ trào phúng Xuân Sách phát tán nhanh trong khí hậu văn chương tiếu lâm chính trị đang nóng lên ở đất Thăng Long Hà Nội. Có cái gì đó mới mẻ hiện đại trong thơ trào phúng Xuân Sách. Chỉ những người cầm bút chân chính mới viết được những lời đắng cay mà pha chút thân thiết đùa vui trong tình đồng chí đồng nghiệp.
Tuy nhiên đọc thơ trào phúng Xuân Sách, ta thấy có một cái gì hẫng hụt. “Chân dung” như vậy ư ? Nghiêm túc mà nói, trong cuộc kháng chiến chống Mỹ và sự nghiệp đấu tranh thống nhất đất nước, binh đoàn văn thơ với cây bút làm vũ khí đã đóng góp chiến công lớn lao nhường nào ! Vậy nên chăng đặt tên tập thơ là 100chân dung biếm hoạ ? Những nét tươi sáng tốt đẹp của chân dung thì mọi người đã biết, Xuân Sách không vẽ lại trong tập thơ này. Nếu chỉ đặt hai chữ “chân dung” thì không được công bằng khách quan toàn diện khi đánh giá nhà thơ nhà văn Việt Nam.
Trước hết Xuân Sách là một người nghiên cứu văn học độc đáo, đọc mỗi nhà văn, ông bắt ngay được cái nét tầm thường tiêu cực của họ. Ông vẽ  kí họa  chứ không vẽ  được “chân dung” nhà văn.
Bên cạnh cảm hứng trào phúng còn có cảm hứng bi kịch. Những nỗi đau không thể nói ra của nhà văn nhà thơ Việt Nam. Những hi sinh thầm lặng cắn răng chịu đựng cho sự nghiệp lớn của dân tộc. Bi thương chung và riêng biến thành cái cười cay đắng trong lời thơ Xuân Sách.
            Căn cứ Lời nói đầu của tác giả, năm Nhâm Thân là 1992. Đó là những năm tháng tưng bừng không khí Đổi Mới ở Việt Nam. Nghe nói tác phẩm sắp in, ông nghe bạn hữu can ngăn mà bản thảo phải đình lại. Tác giả bèn phát hành theo kiểu photocopy bản viết tay, truyền tay cho bạn bè photo tiếp sức. Thứ tự 100 bài có lẽ do tác giả đánh số tự nhiên theo thời gian viết ra chứ không có ý nào khác. Người sưu tập in lại tập thơ này đã đọc bản photo lần thứ “n” mờ mịt của người bạn văn Hà Nội gửi cho,  rồi đánh máy lại, viết phần mở đầu bày tỏ mấy ý kiến riêng. Tôi in nghiêng những gì biết khá chắc đó là tên tác phẩm và ý thơ văn của nhà văn mà Xuân Sách đã  “mượn”, “tập”, “nhại” theo.
Tôi in bài thơ nổi tiếng “Đường chúng ta đi” của Xuân Sách để bạn đọc đối chiếu sự khác biệt lạ lùng, sự đổi thay phong cách giọng điệu của nhà thơ độc đáo này.
            Nhà xuất bản Văn Học đã viết “Lời cuối sách” rất tinh tế, chu đáo tỏ rõ quan điểm đúng đắn của mình khi biên tập “Chân dung 100 nhà văn hiện đại”. Tuy nhiên chúng tôi vẫn muốn nói thêm đôi điều hưởng ứng nồng nhiệt khi tự in lại tập thơ này.
Chưa biết bao giờ tập thơ được xuất bản ở nước ta. Có chăng cũng phải đợi nhiều thập kỷ nữa. Nó chỉ là bản thảo nhưng cứ được truyền miệng, truyền tay mãi thôi. Như thế này cũng đủ lắm rồi. Quả là hiện nay không ai cam lòng đem tập thơ in phát hành công khai cho dù không bị kiểm duyệt cản trở. Nỗi đau nhà văn  không phải của riêng họ mà là nỗi đau chung của người trí thức Việt Nam một thời.
Mời bạn đọc một bài thơ nổi tiếng của Xuân Sach với cảm hứng chính  thống:
Đường chúng ta đi
Thơ Xuân Sách – nhạc Huy Du
Việt Nam trên đường chúng ta đi
Nghe gió thổi đồng xanh quê ta đó
Nghe sóng biển ầm vang xa tận tới chân trời
Nghe ấm lòng những khi đang dồn bước
mà vui sao ta chẳng nói nên lời
Dặm đường xa ta đi giữa mùa xuân
ta đi giữa tình thương của Đảng
tiếng Bác Hồ rung động mãi trong tim
Đường ta đi ánh lửa soi đêm dài
đường ta về trong nắng ấm ban mai .
Việt Nam Việt Nam
qua từng bước gian nan lớn lên rồi đẹp những mùa xuân
*
Ta đi qua phố qua làng ngọn đèn sáng giục lòng ta đó
Lời mẹ nói ấm lành ngọn gió, đàn em vui ríu rít mái trường
Ta đi đường rợp bóng hàng dương, đất bom đào đã lên màu cỏ mới
Những cặp mắt đêm đêm trông đợi
chiến trường xa dồn dập những chiến công
Miền Nam ơi miền Nam
Hỡi những dòng sông soi bóng dừa xanh
những đỉnh núi khuất mây mù xa tắp
Ta sẽ đến nơi đâu còn giặc
Ta chưa về khi tổ quốc chưa yên
Miền Nam, miền Nam, nghe từng tiếng vang vang .
1. Hồ Phương
Trên biển lớn lênh đênh sóng nước
Ngó trông về xóm mới khuất xa
Cỏ non nay chắc đã già
buồn tênh lại giở thư nhà ra xem
2. Nguyễn Đình Thi
Xung kích tràn lên nước vỡ bờ
Đã vào lửa đỏ hãy còn mơ
Bay chi mặt trận trên cao ấy
Quên chú nai đen vẫn đứng chờ.
3 . Tô Hoài
Dế mèn lưu lạc mười năm
để O chuột phải ôm cầm thuyền ai
Miền Tây sen đã tàn phai
Giăng thề một mảnh lạnh ngoài đảo hoang.
                                  (chú thích: Tô Hoài tên thật là Nguyễn Sen)
4. Nguyên Hồng
Bỉ vỏ một thời oanh liệt nhỉ
Sóng gầm sông Lấp mấy ai hay
Cơn bão đến động rừng Yên Thế
Con hổ già uống rượu giả vờ say .
 5. Nguyễn Công Hoan
Bác Kép Tư Bền rõ đến vui
Bởi còn tranh tối bác nhầm thôi
bới tung đống rác nên trời phạt
trời phạt chưa xong bác đã cười.
6. Nguyễn Tuân
Vang bóng một thời đâu dễ quên
Sông Đà cũng muốn đẩy thuyền lên
Chén rượu tình rừng cay đắng lắm
Tờ hoa lại trút lệ ưu phiền .
7. Huy Cận
Các vị La Hán chùa Tây Phương
Các vị gầy quá tôi thì béo
Năm xưa tôi hát vũ trụ ca
Bây giờ tôi hát đất nở hoa.
Tôi hát chiến tranh như trảy hội .
Đừng nên xấu hổ khi nói dối
Việc gì mặt ủ với mày chau
Trời mỗi ngày lại sáng có sao đâu !
8.  Xuân Diệu
Hai đợt sóng dâng một khối hồng
Không làm trôi được chút phấn thông
Chao ôi ngói mới nhà không mới
Riêng còn chẳng có, có gì chung !
9. Tế Hanh
Quá tuổi hoa niên đã bạc đầu
Tình còn dang dở tận Hàng Châu
Khúc ca mới hát sao buồn thế
Hai nửa yêu thương một nửa sầu
10. Chế Lan Viên
Điêu tàn ư ? Đâu chỉ có điêu tàn
Ta nghĩ tới vàng sao từ thuở ấy
Chim báo bão, lựa chiều cơn gió dậy,
lựa ánh sáng trên đầu mà thay đổi sắc phù sa
Thay đổi cả cơn mơ
Ai dám bảo con tàu không mộng tưởng
mỗi đêm khuya không uống một vầng trăng .
Lòng ta cũng như tàu, ta cũng uống
mặt anh em trong suối cạn Hội nhà văn .
11Nguyễn Thi
Trăng sáng soi riêng một mặt người
Chia ly đôi bạn cách phương trời
Ước mơ của đất anh về đất
Im lặng mà không cứu nổi đời
 12. Kim Lân
Nên danh nên giá ở làng
Chết vì ông lão bên hàng xóm kia
Làm thân con chó sá gì
Phận đành xấu xí cũng vì miếng ăn
13. Tú Mỡ
Một nắm xương khô cũng gọi mỡ
Quanh năm múa bút để mua cười
Tưởng cụ vẫn bơi dòng nước ngược
Nào ngờ trở gió lại trôi xuôi .
14. Đồ Phồn
Phất rồi ông mới ăn khao
Thơ ngang chạy dọc bán rao một thời
Ông đồ phấn ông đồ vôi
Bao giờ xé xác để tôi ăn mừng .
15. Hoài Thanh
Vị nghệ thuật nửa cuộc đời
Nửa đời sau lại vị người ngồi trên
Thi nhân còn một chút duyên
Lại vò cho nát lại lèn cho đau
Bình thơ tới thuở bạc đầu
Vẫn chưa thể tất nổi câu nhân tình
Giật mình mình lại thương mình
Tàn canh tỉnh rượu bóng hình cũng tan .
16. Vũ Tú Nam
Vốn cùng nhân dân tiến lên
Mùa đông năm ấy bỏ quên cờ đào
Quay về nấp bóng ca dao
Giật mình nghe một tiếng chào: Văn Ngan !

17. Hữu Mai
Hỏng đôi mắt phải đâu là mất hết
Trong cặp còn hồ sơ điệp viên
Ông cố vấn chẳng sợ gì cái chết
Cao điểm cuối cùng quyết chí xông lên .

18. Đỗ Chu
 Đám cháy ở sau lưng
 Đám cháy ở trước mặt
 Than ôi mày chạy đâu
 Dưới vòm trời quen thuộc
  Đốt bao nhiêu cỏ mật
  không bay mùi thơm tho .
  Càng hun càng đỏ mắt
  quay về thung lũng cò .
19. Xuân Quỳnh
Mải hái hoa dọc chiến hào
Bỏ quên chồi biếc lúc nào không hay
Thói quen cũng lạ lùng thay
Trồng cây táo lại mọc cây bạch đàn .
20. Phạm Tiến Duật
Trường Sơn đông em đi hái măng
Trường Sơn tây anh làm thơ cho lính
 Đời có lúc bay lên vầng trăng
Lại rơi xuống chiếc xe không kính
Thế đấy ! Giữa chiến trường
Nghe tiếng bom cũng mạnh .
21. Nguyễn Thành Long
Thao thức năm canh nghĩ chẳng ra
Trò chơi nguy hiểm đấy thôi mà
Lửng lơ giữa khoảng trong xanh ấy .
Để mối đùn lên cái gốc già .
22. Đào Vũ
Trời thí cho ông vụ lúa chiêm
Ông xây sân gạch với xây thềm
Con đường mòn ấy ông đi mãi
Lưu lạc lâu rồi mất cả tên .
23.  Nguyễn Bính
Hai lần lỡ bước sang ngang
Thương con bướm đậu trên giàn mồng tơi
Trăm hoa thân rã cánh rời
Thôi đành lấy đáy giếng thơi làm mồ .
24. Nguyễn Văn Bổng
Nhọc nhằn theo bước con trâu
Hỡi người áo trắng nông sâu đã từng
mỗi bước đi một bước dừng 
mà sao vẫn lạc giữa rừng U minh .
25. Nguyên Ngọc
Mấy lần đất nước đứng lên
Đứng lâu cũng mỏi cho nên phải nằm
Hại thay một mạch nước ngầm
cuốn trôi đất Quảng lẫn rừng xà nu .
26. Vũ Thị Thường
Từ trong hom giỏ chui ra
Đã toan gánh vác sơn hà chị ơi
Định đem cái lạt buộc người
Khổ thân ông lão vịt trời phải chăn .
27. Quang Dũng
Sông Mã  xa rồi Tây tiến ơi
Về làm xiếc khỉ với đời thôi
 Nhà đồi một nóc chênh vênh lắm
 Sống tạm cho qua một kiếp người
 Áo sờn thay chiếu anh về đất
Mây đầu ô trắng, Ba Vì xanh
Gửi hồn theo mộng về Tây tiến
 Sông Mã gầm lên khúc độc hành.
28. Mai Ngữ
Tưởng chuyện như đùa hoá ra thật
 Biết ông sòng phẳng tự bao giờ
 Cái con thò lò quay sáu mặt
 Vỗ  hụt mấy lần ông vẫn trơ
29. Nguyễn Khải
Cha và con và . . . họ hàng và …
Hết bay mùa thóc lẫn mùa lạc
Cho nên chiến sĩ thiếu lương ăn
Họ sống chiến đấu càng khó khăn
Tháng ba ở Tây nguyên đỏ lửa
Tháng tư lại đi xa hơn nữa
Đường đi ra đảo đường trong mây
Những người trở về mấy ai hay
Xung đột mỗi ngày thêm gay gắt
Muốn làm cách mạng nhưng lại nhát!
30Hoàng Trung Thông
 Đường chúng ta đi trong gió lửa
 Còn mơ chi tới những cánh buồm
 Từ thuở tóc xanh đi vỡ đất
 đến bạc đầu sỏi đá chửa thành cơm .
31.  Chính Hữu
Tấm áo hào hoa bạc gió mưa
Anh thành đồng chí tự bao giờ ?
Trăng còn một mảnh treo đầu súng
Cái ghế quan trường giết chết thơ .
32. Thanh Tịnh
Bao năm ngậm ngải tìm trầm
Giã từ quê mẹ xa dòng Hương Giang
Bạc đầu mới biết lạc đường
Tay không nay lại vẫn hoàn tay không
Mộng làm giọt nước ôm sông
Ôm sông chẳng được, tơ lòng gió bay .
33. Chu Văn
Một con trâu bạc già nua
Nhờ cơn bão biển  thổi lùa lên mây
Trâu ơi ta bảo trâu này
quay về đất mặn kéo cày cho xong
34.  Ngô Tất  T ố
Tài ba thằng mõ cỡ chuyên viên
chia xôi chia thịt lại chia quyền .
Việc làng việc nước là như vậy
 Lộn xộn cho nên phải tắt đèn .
35Nam Cao
Anh còn đôi mắt ngây thơ
sống mòn mà vẫn đợi chờ tương lai
Thương cho thị Nở ngày nay
kiếm không đủ rượu làm say Chí Phèo .
36. Xuân Thủy
Xoắn mãi dây tình thơ bật ra
Paris thì thích hơn ở nhà
Đông y ắt hẳn hơn tây dược
Xe tải không bằng xe von ga
Trên đời kim cương là quí nhất
thứ đến tình thương dân nghèo ta
Em chớ chê anh già lẩm cẩm
Còn hơn thằng trẻ lượn honda .
37. Lưu Trọng  Lư
Em không nghe mùa thu
Mùa thu chỉ có lá .
Em không nghe rừng thu
rừng mưa to gió cả .
Em thích nghe mùa xuân
Con nai vờ ngơ ngác
Nó ca bài cải lương .
38. Nguyễn Khoa Điềm
 Một mặt đường khát vọng
cuộc chiến tranh đi qua
rồi trở lại ngôi nhà
đốt lên ngọn lửa ấm
Ngủ ngoan a kai ơi
 ngủ ngoan a kai à . . .

39. Nguyễn Kiên
Anh Keng cưới vợ tháng mười
những đứa con lại ra đời tháng năm .
Trong làng kháo chuyện rì rầm
vụ mùa chưa gặt thóc đã nằm đầy kho .

40. Anh Thơ
Ấy bức tranh quê đẹp một thời
Má hồng đến quá nửa pha phôi
Bên sông vải chín mùa tu hú
 khắc khoải kêu chi suốt một đời  .
41. Xuân Thiều
Đôi vai thì gánh lập trường
Đôi tay sờ soạng ven đường cuối thôn
Nghe anh kể chuyện đầu nguồn
về nhà thấy mất cái hồn của em .
42. Nguyễn Thị  Như  Trang
Nhá nhem khoảng sáng trong rừng
để cho cuộc thế xoay vần hơn thua .
Xác xơ màu tím hoa mua
Lửa chân sóng hoá mây mưa suốt ngày .
43. Anh Đức
Chị Tư Hậu đẻ ra anh
Ví như hòn đất nặn thành đứa con
Biển xa gió dập sóng dồn
Đất tan thành đất chỉ còn giấc mơ .
44. Nguyễn Thế  Phương
 Đi bước nữa rồi đi bước nữa
Phấn son mưa nắng đã tàn phai
Cái kiếp đào chèo là vậy đó
Đêm tàn bạn cũ chẳng còn ai .
45. Vũ Trọng Phụng
  Đã đi qua một thời giông tố
Qua một thời cơm thầy cơm cô
còn để lại những thằng Xuân tóc đỏ
vẫn nghênh ngang cho đến tận bây giờ .

46. Xuân Thiêm
Thơ ông tang tính tang tình
Cây đa bến nước mái đình vườn dâu
Thân ông mấy lựơt lấm đầu
miếng mồi danh lợi mắc câu vẫn thèm .
47.   Đào Hồng  Cẩm
Bắt đầu từ lão nghị hụt
Cầm dao giết một mạng người
Chị Nhàn phải đi bước nữa
lấy đại đội trưởng của tôi .
Cuộc đời mấy phen nổi gió
phải đem tổ quốc thề bồi .
Lần này ông ra ứng cử
chắc là trúng nghị viên thôi
48. Nguyễn Quang Sáng
Ông Năm Hạng trở về đất lửa
với chiếc lược ngà vượt Trường sơn
Bỗng mùa gió chướng vừa nổi dậy
ông biến thành thằng nộm hình rơm .
49. Trần Thanh Giao
Có những lớp người đi vỡ đất
Mùa mưa không trồng lúa trồng ngô
lại gieo hạt bông hường bông cúc
Trên mảnh đất này hoa héo khô .
50.  Phù Thăng
  Chuyện kể cho người mẹ nghe
biển lửa bốc cháy bốn bề tan hoang
Đứa con nuôi của trung đoàn
Phá vây xong lại chết mòn trong vây  .
51.  Nguyễn Thị Ngọc Tú
  Đất làng vừa một tấc
Bao nhiêu người đến cày
Thóc giống còn mấy hạt
đợi mùa sau sẽ hay .
52.  Vũ Cao
Sớm nay nhấp một chén khà
Bâng khuâng tự hỏi đâu là  núi Đôi
những người cùng làng với tôi
muốn sang đèo trúc, muộn rồi đừng sang .
53. Phan Tứ (Lê Khâm)
Bên kia biên giới anh sang
Trước giờ nổ súng về làng làm chi .
Mẫn và tôi  tính chi li
Gia đình má Bảy lấy gì nuôi anh ?

54. Nguyễn Huy Tưởng
Anh chẳng còn sống mãi
 với thủ đô, luỹ hoa .
 Để những người ở lại
 bốn năm sau khóc oà .
55. Thu Bồn
  Chim Chơ rao cất cánh ngang trời
Tình như chớp trắng nháy liên hồi
Đám mây cánh vạc tan thành nước
Mà đất ba dan vẫn khát hoài .
56. Bùi Hiển
Sinh ra trong gió cát
Đất Nghệ  An khô cằn
Bao nhiêu năm nằm vạ
trước cửa Hội nhà văn .
57. Võ Huy Tâm
Đem than từ vùng mỏ
về bán tại thủ đô
Bị đập chiếc cán búa
hoá ra thằng ngẩn ngơ .
58. Nông Quốc Chấn
 Tưởng anh dọn về làng xưa
 ngờ đâu về tận thủ đô nhận nhà.
 Sướng cái bụng lắm lắm à
 Đêm là đèo gió, ngày là hồ Tây .
59Thế Lữ
Với tiếng sáo thiên thai dìu dặt
mở ra dòng Thơ Mới cho đời .
Bỏ rừng già về vườn bách thú
Con hổ buồn lặng lẽ trút tàn hơi . 
60Nguyễn Minh Châu
Cửa sông cất tiếng chào đời
rồi đi ra những vùng trời khác nhau
Dấu chân người lính in mau
Qua miền cháy với cỏ lau bời bời .
 Đọc lời ai điếu một thời
Tan phiên chợ Giát hồn người về đâu ?

61. Phạm Huy Thông
Nếu Trương Lương không thổi địch sông Ô
liệu Hạng Võ có lên ngôi hoàng đế  ?
Nhưng buồn thay đã đánh mất Ngu cơ
đời chẳng còn gì,  thơ cũng thế .
62. Bằng Việt
Nhen lên một bếp lửa
Mong soi gương mặt người
bỗng cơn giông nổi dậy
mây che một khung trời
Đất sau mưa hỡi đất
Màu mỡ trôi về đâu ?
Còn trơ chiếc guốc võng
Trăng mài mòn canh thâu .
63. Giang Nam
Xưa tôi yêu quê hương vì có chim có bướm
Có những ngày trốn học bị đòn roi
Nay tôi yêu quê hương vì có ô che nắng
Có ghế ngồi viết những điệu thơ vui .
64.  Nguyễn Trọng Oánh ( ?)
 Một chút hương thơm trải bốn mùa
mười năm lăn lóc chốn rừng già
Quay về khứng chịu ơn mưa móc
Đất trắng mưa rồi đất lại khô .
                                             65. Nguyễn Xuân Sanh
 Xưa thơ anh viết không người hiểu
Đáy đĩa mùa đi nhịp hải hà
Nay anh chưa viết, người đã hiểu
Sắp sáng thì nghe có tiếng gà .
66. Thâm Tâm
        Người đi, ừ nhỉ, người đi thật  
       Đi thật nhưng rồi lại trở về
       Nhẹ như hạt bụi, như hơi rượu
       Mà đắm hồn người trong tái tê  .
67.  Nguyễn Huy Thiệp
Không có vua thì làm sao có tướng
Nên về hưu vẫn phải chết ở chiến trường .
Kiếm sắc chém bao nhiêu đầu giặc
để vàng tôi trong lửa chịu đau thương .
68. Phùng Quán
 Hồn đã vượt Côn đảo
thân xác còn trong lao
Bởi nghe lời mẹ dặn
Nên suốt đời lao đao

69. Tố Hữu
Ta đi tới đỉnh cao muôn trượng
Mắt trông về tám hướng phía trời xa .
Chân dép lốp bay vào vũ trụ
Khi trở về ta lại là ta .
              Từ ấy  tim tôi ngừng tiếng hát
               Trông về Việt Bắc tít mù mây
               Nhà càng lộng gió thơ càng nhạt
               Máu ở chiến trường , hoa ở đây .
70Dương Thu Hương
Tay em cầm bông bần li
Bờ cây đỏ thắm làm chi não lòng
Chuyện tình kể trước rạng đông
Hoàng hôn ảo vọng vẫn không tới bờ
Thiên đường thì quá mù mờ
Vĩ nhân tỉnh lẻ vật vờ bóng ma .
Hành trình thơ ấu đă qua
Hỡi người hàng xóm còn ta với mình .
71. Hữu Thỉnh
Cùng đoàn quân anh đi tới thành phố
bị lạc đường, về Hội nhà văn.
Ừ nhỉ bao giờ quay trở lại
với năm anh em trên một chiếc xe tăng  .
72. Trần Bạch Đằng
(Hưởng Triều, Hiểu Trường, Ng.Trương Thiên Lý)
  Ván bài lật ngửa tênh hênh
Con đường thiên lý gập ghềnh mãi thôi
Thay tên đổi họ mấy hồi
vẫn chưa tới được chân trời mộng mơ .

73. Nguyễn Duy
 Mẹ và em đang ở đâu
giữa vùng cát trắng đêm thâu gió lùa ?
Ổ rơm teo tóp ngày mùa
xác xơ thân lúa vật vờ thân tôi
Bờ tre kẽo kẹt liên hồi
Bầu trời vuông với một ngôi sao trời
Đánh thức tiềm lực suốt đời
Ai ? – Chẳng ai đáp lại lời của tôi .

74. Nguyễn Mạnh Tuấn
Anh đã đứng trước biển
Cù Lao Tràm  kia rồi
Những khoảng cách còn lại
Xa  vời  lắm  anh  ơi .
75. Trần Mạnh Hảo
Ôi thằng Trần Mạnh Hảo
đi phỏng vấn Chí Phèo.
Lão chết từ tám hoánh
đời mày vẫn gieo neo .
Còn cái lão Bá Kiến
đục bản in thơ mày.
Bao giờ mày say rượu
Bao giờ mày ra tay  ?
76Hoàng Cầm
Em ơi buồn làm chi
Em không buồn sao được
Quan họ đã vào hợp tác
Đông Hồ gà lợn nuôi chung
Bên kia sông Đuống em trông
Tìm đâu thấy lá diêu bông hỡi chàng ?
                   77.  Lê Lựu
Người về đồng cói  người ơi
Phía ấy mặt trời mọc lại
Một thời xa vắng xa rồi
Phủ Khoái xin tương oai oái
Ở đời gặp may hơn khôn
Nào ai dám ghen dám cãi
Người đã đi Mỹ hai lần
Biết rồi khổ lắm nói mãi .
                 78. Vũ Quần Phương
Anh đứng thành tro . . . em có biết
Hôm qua lại gặp chuyến xe bò
Vẫn anh đi với vầng trăng cũ
Áo đỏ bên cầu đợi ngẩn ngơ .
                              79. Hữu Loan
Ôi màu tím hoa sim
Nhuộm tím cuộc đời dài đến thế
Cho đến khi tóc bạc da mồi
Chưa làm được nhà
                                còn bận làm người       
Ngoảnh lại ba mươi năm
          tím mấy nghìn
                                 chiều hoang
                                               biền biệt .
80. Lí Văn Sâm
Kòn Trô dấn bước đường chinh chiến
Nửa gánh giang hồ nửa ái ân
Ngàn sau sông Dịch còn tê lạnh
Tráng sĩ có về  với   bến xuân .
81. Tản Đà
Văn chương thuở ấy như bèo
Thương cụ gồng gánh trèo leo tận trời
Giấc mộng lớn đã tốn hơi
Giấc mộng con suốt một đời bơ vơ
Ước chi cụ sống tới giờ
Chợ trời nhan nhản tha hồ bán mua .
                       
82. Lưu Quang Vũ
Cũng muốn tin ở hoa hồng
Tin vào điều không thể mất
Cả tôi và cả chúng ta
đứng trong đầm lầy mà hát :
Ông không phải là bố tôi ,
Con chim sâm cầm đã chết”

Ông không phải là bố tôi
Con chim sâm cầm ai giết ?

83. Hà Minh Tuân
Bốn mươi tuổi mới vào đời
Ăn đòn hội chợ tơi bời xác xơ
Giữa hai trận tuyến ngu ngơ
Trong lòng Hà Nội, bây giờ ở đâu  ?
84. Minh Huệ
Vỡ lòng câu thơ viết
Mời Bác ngủ Bác ơi
Đêm nay Bác không ngủ
Nhà  thơ ngủ lâu  rồi .
85. Văn Cao
Thiên Thai  từ giã về dương thế
Nhắc chi ngày ấy buồn lòng ta
Sân đình ngất ngưởng ngôi tiên chỉ
Uống rượu say rồi hát quốc ca .

86.  Ma Văn Kháng
Khi về xuôi anh mang theo
đồng bạc trắng hoa xoè
với một mối tình sơn cước
Mùa lá rụng trong vườn
              năm này qua năm khác
Đám cưới vẫn không thành
              giấy giá thú chửa làm xong .
                   
87.  Vũ Bão
 Sắp cưới bỗng có thằng phá đám
Nên ông chửi bố chúng mày lên
Đầu chày đít thớt đâu còn ngán
Không viết văn thì ông viết phim .
88.  Hồ Dzếnh
Biết mấy mươi chiều khói thuốc bay
Quê nhà vạn dặm khuất trùng mây
Lui về kí ức chân trời cũ
Uống chén ruợu buồn không dám say  .
       
89. Hoàng Phủ Ngọc Tường
Trăm năm ông phủ . .  Ngọc Tường ôi
Cái nợ lên xanh giũ sạch rồi
Cửa Việt tung hoành con sóng vỗ
Sông Hương lặng lẽ chiếc thuyền trôi
Sử thi thành cổ buồn nao dạ
Chuyện mới Đông Hà tái nhợt môi
Từ biệt chốn xưa nhiều ánh lửa
Trăm năm ông phủ . . .Ngọc Tường ôi !
   
90. Phạm Thị Hoài
Dẫu chín bỏ làm mười
Hay mười hai cũng mặc
Chẳng ai dung thiên sứ đất này
Dụ đồng đội vào trong mê lộ
rồi bỏ đi du hí đến năm ngày .
91. Thanh Thảo
Giặc dã yên rồi
             về xoay khối vuông rubich
Đoán hậu vận rủi may,
                      thưa quí vị xin mời !
Xanh tím trắng đỏ vàng, đều đủ hết
Ta cùng vào cuộc chơi
Không gian bốn năm chiều
                   thời gian xin tuỳ thích
Đảo lộn tùng phèo thật giả trắng đen .
“Tôi như cục xà bông thứ thiệt”
Cứ đổ rượu vào
                    hình quí vị sẽ hiện lên.
         
92. Trần Dần
Người người lớp lớp    
xông ra trận       
Cờ đỏ
             mưa sa
                     suốt dặm dài
Mở đột phá khẩu
             tiến lên
                              nhất định thắng
Lô cốt mấy tầng  đè nát vai
Dẫu sông núi cỏ cây làm chứng
Hồn vẫn treo trên
                         vọng hải đài .
93.  Khương Hữu Dụng
Ba lô lên vai từ đêm Mười chín
“Một tiếng chim kêu sáng cả rừng”
Thì cứ khắc đi rồi khắc đến
Sao còn ngồi đấy cụ già Khương  ?
94. Dương Hương Li  (Bùi Minh Quốc)
  Tuổi hai mươi xung phong lên Tây bắc
 Nguyện hi sinh chiến đấu dưới cờ
 Lại xung phong vào Nam đánh giặc
 với bà mẹ đào hầm đầu bạc phơ phơ .
Hoà bình rồi tiến lên đổi mới

BẤT NGỜ NGÃ NGỰA CHỐN NON CAO

Dẫu thân thể mang đầy thương tích
thì cuộc đời vẫn đẹp sao

TÌNH YÊU VẪN ĐẸP SAO !

95. Ý Nhi
 Trái tim với nỗi nhớ ai
Như cây trong phố đứng hoài chờ trăng
Như người đàn bà ngồi đan
sợi dọc thì rối, sợi ngang thì chùng .
96. Yến Lan
Ra đi từ bến My Lăng
Bao năm dấu kín ánh trăng trong lòng
Tuổi già về lại bến sông
Trăng xưa đã lặn, phải chong đèn dầu .
97. Phan Thị Thanh Nhàn
Giấu một chùm thơ trong chiếc khăn tay
Em hăm hở đi tìm người trao tặng ,
Những kẻ phong lưu, những tên du đãng ,
mấy ai biết hương thầm của cô gái xóm đê  .
98. Trần Đăng Khoa
Chú dế góc sân hồn nhiên ca hát
hát thành thơ như nước triều lên
Khi khôn lớn lại hồn nhiên đi giữa
Biển một bên và em một bên  .
99. Hoàng Lại Giang
 Người đàn bà mà tôi ao ước
Trên vành đai Mỹ những năm xưa
Tình yêu đã lụi tàn cùng ký ức
 Nhưng còn đây tội lỗi, đến bao giờ  ?
100.  Tự hoạ (Xuân Sách)
Cô giáo làng tôi đã chết rồi
một đêm ra trận đất bom vùi
Xót xa Đình Bảng người du kích
Đau đớn Bạch Đằng lũ trẻ côi
Đường tới chiến công gân cốt mỏi
Lối vào lửa đạn tóc da mồi
Mặt trời ảm đạm quê hương 
ở một cung đường rách tả tơi.



Phần nhận xét hiển thị trên trang

Không có nhận xét nào: